Gevoelens

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

De dood is een heel aangrijpend iets. Vaak kunnen allerlei emoties bovenkomen als je iemand bent verloren. Misschien herken je een van de gevoelens die veel voorkomen:  

  • ongeloof
  • verdriet
  • boosheid
  • opluchting
  • schuldgevoel
  • gemis

Iedereen verwerkt verlies op zijn eigen manier, in zijn eigen tempo. Niet iedereen voelt altijd hetzelfde. Er bestaan dan ook geen foute gevoelens.

Gevoelens kunnen sterk wisselen. Je merkt misschien dat ze een paar keer per dag veranderen. De ene keer zijn ze heftig, de andere keer minder sterk.

Ongeloof

Vlak na het sterven van een dierbare voel je je misschien verdoofd of lamgeslagen. Alsof je in shock bent. Je kunt maar niet geloven dat hij of zij er niet meer is. Deze reactie is normaal bij verlies. Langzaamaan besef je steeds meer dat je dierbare er werkelijk niet meer is. Dan komt er ruimte voor emoties.

Verdriet

Ieder mens voelt en toont verdriet op zijn eigen manier. Het is normaal om een tijdlang sombere gevoelens te hebben. Eenvoudige problemen lijken nu misschien onoverkomelijk. Je vraagt je misschien af hoe lang je verdrietig mag zijn. Dat weet niemand, want daar zijn geen regels voor. Het kan maanden duren, maar ook jaren.

Boosheid

Mensen zijn vaak boos, omdat ze het oneerlijk vinden wat er is gebeurd. Soms zijn mensen boos, omdat ze vinden dat hun dierbare hen in de steek heeft gelaten. Daarna kunnen ze boos op zichzelf zijn, omdat ze dit denken. Mensen kunnen ook boos op zichzelf zijn omdat ze dingen hebben gezegd of gedaan. Of omdat ze iets juist niet hebben gezegd of gedaan. Mensen zijn soms ook gewoon boos op alles en iedereen.

Opluchting

Als iemand lang ziek is geweest en veel (lichamelijke) klachten heeft gehad, kan de dood een opluchting zijn. Zowel voor de overledene als voor de nabestaanden. De lijdensweg is dan voorbij. Mensen zijn soms ook opgelucht omdat ze een slechte relatie hadden met de overledene. Ook dat gevoel mag er gewoon zijn, ook al vindt je omgeving misschien van niet. Het is wel belangrijk om goed na te denken tegen wie je hier wel of niet open over wilt zijn.

Schuldgevoel

Vlak na het overlijden van een dierbare kun je je schuldig voelen. Je vindt dat je bepaalde dingen beter niet had kunnen doen, of juist wel had moeten doen. Of je voelt je schuldig dat je nog in leven bent en de zieke niet meer.

Mensen kunnen zich ook schuldig voelen als het weer beter met ze gaat. Ze denken dan bijvoorbeeld niet meer de hele tijd aan hun overleden dierbare. Of ze hebben weer af en toe plezier. Toch is het heel normaal dat je na verloop van tijd minder vaak aan de overledene denkt, en weer plezier krijgt in de dagelijkse dingen.

Gemis

Mensen die een dierbare verliezen kunnen zich eenzaam en alleen voelen. Soms missen ze de overledene zo erg, dat ze er bijna gek van worden. Zij zien diegene dan ergens lopen, ook al weten ze dat dat niet kan.

Het kost tijd om te wennen aan de nieuwe situatie. Uiteindelijk worden dit soort beelden of ervaringen meestal minder, en dringt het steeds meer door dat de naaste er echt niet meer is. Het is hard werken om te rouwen en te leren leven met de nieuwe werkelijkheid.

Colofon

Met medewerking van:

illustratie-arts-vrouw

Dr. Manon Boddaert

Arts palliatieve zorg, IKNL

Foto Etje Verhagen

Drs. Etje Verhagen-Krikke

GZ-psycholoog, Praktijk De Beken

LinkedIn

illustratie-deskundige-vrouw

Drs. José van Nus-Stad

Manager informele zorg, Kuria

Illustratie mensen

Ervaringsdeskundigen

illustratie-verpleegkundige-vrouw

Francis Mensink

Verpleegkundig consulent, IKNL

illustratie-verpleegkundige-vrouw

Jeanet van Noord

Verpleegkundig specialist palliatieve zorg, LUMC

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: november 2018