Zweten

Deze tekst gaat over zweten in de palliatieve fase (als genezen niet meer mogelijk is).

In deze tekst lees je informatie over:

• Zweten
• Klachten door zweten
• Oorzaken van zweten
• Onderzoek en diagnostiek
• Behandeling van zweten

Zweten

Zweten is het verlies van vocht via de huid. Een ander woord hiervoor is transpireren. 

Normaal verliest iemand ongeveer 500-750 ml vocht per dag via de huid en de ademhaling. Bij veel zweten kan iemand wel een paar liter of meer per dag verliezen. Dat gebeurt vooral ’s avonds en ’s nachts.

Aanvallen van hevig zweten kunnen ook voorkomen tijdens ‘opvliegers’. Opvliegers zijn een normaal verschijnsel bij vrouwen in de overgang. Ze kunnen ook optreden of verergeren door hormonale behandeling bij borst- of prostaatkanker.  

Klachten door zweten

Overmatig zweten is zeer onplezierig voor de patiënt en intieme naasten. Het kan onder andere de nachtrust verstoren. Een ernstiger gevolg kan uitdroging zijn. 

Oorzaken van zweten

Zweten kan verschillende oorzaken hebben:

• Warmte, inspanning, emoties, angst
• Pijn bij kanker, met of zonder koorts
• Aids
• Infecties, met of zonder koorts
• Koorts door andere oorzaken

Opvliegers door:

• Overgang bij de vrouw
• Uitschakeling van eierstokken of teelballen na operatie, radiotherapie of als bijwerking van hormonale therapie

Hormonale oorzaken:

• Hyperthyreoïdie: te snel werkende schildklier
• Panhypopituïtarisme: de hypofyse maakt geen hormonen meer aan
• Diabetes insipidus: veel plassen doordat de nier de urine niet kan concentreren 
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Hypoglycemie: te weinig suiker in het bloed
• Acromegalie: te veel groeihormoon producerende cellen in de hypofyse 
• Feochromocytoom: een zeldzame tumor, die meestal uitgaat van het bijniermerg 
• Carcinoïde tumoren: neuro-endocriene kanker

Andere oorzaken:

• Gebruik van alcohol of drugs 
• Plotseling stoppen met alcohol of drugs
• Gebruik van medicijnen of het stoppen daarmee
• Lage bloeddruk (shock)
• Onvoldoende bloedtoevoer naar hart (coronair insufficiëntie)
• Verminderde aanwezigheid van zuurstof in lichaamweefsels (weefselhypoxie)

Onderzoek en diagnostiek

De arts zal je vragen stellen over je medische voorgeschiedenis en klachten.  Daarna zal hij of zij je lichamelijk onderzoeken.

Mogelijk stelt de arts je voor om aanvullend onderzoek te laten doen, zoals:

• Laboratoriumonderzoek:bloedonderzoek, urineonderzoek, microbiologisch onderzoek
• ECG: hartfilmpje
• Röntgenfoto van de borstkas 

Behandeling van zweten

Zweten is moeilijk te behandelen. Bij overmatig zweten door angst of spanning kan het helpen de gevoelens te bespreken. 

De behandeling is verder in te delen in:

• Behandeling van de oorzaak
• Behandeling van de klachten 

Behandeling van de oorzaak

• Behandeling van de onderliggende ziekte, bijvoorbeeld met chemotherapie
• Bij het carcinoïdsyndroom: behandeling met medicijnen
• Behandeling van opvliegers: met medicijnen
• Aanpassing van de medicatie
• Stoppen met alcohol drinken
• Behandeling van koorts, infecties, coronairinsufficiëntie, hormonale stoornissen
• Behandeling van pijn en /of angst

Behandeling van de klachten

• Verschoon regelmatig kleding en bed of laat mantelzorgers of verzorgenden dit doen.
• Draag katoenen kleding en gebruik katoenen beddengoed.
• Gebruik eventueel eau de toilette of deodorant.
• Voorkom en behandel huidsmetten en doorligwonden.
• Was de huid.
• Zorg voor een stabiele, koele omgevingstemperatuur, gebruik  eventueel een ventilator.
• Drink voldoende.
• Neem extra zout, door bijvoorbeeld zoutjes, bouillon, soep of rookvlees te eten.
• Medicijnen (sommige middelen zorgen wel voor een droge mond) ,

Controle

De arts of verpleegkundige controleert na enkele dagen hoe erg je nog zweet en je klachten.