Chemotherapie bij borstkanker

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Bij borstkanker kun je chemotherapie krijgen voor of na de operatie. Chemotherapie kan dan helpen om de kans op uitzaaiingen kleiner te maken. Bij uitgezaaide borstkanker kan chemotherapie de ziekte afremmen en klachten verminderen.

Lees op deze pagina verder over:

En over:

Chemotherapie na de operatie bij borstkanker

Is er bij jou een groot risico dat de borstkanker gaat uitzaaien? Dan kan de arts na een borstsparende operatie of borstamputatie een aanvullende behandeling met chemotherapie voorstellen. Chemotherapie na de operatie kan het risico op uitzaaiingen met ongeveer de helft verminderen. 

Het risico op uitzaaiingen wordt ingeschat op basis van de kenmerken van de tumor en je leeftijd. Bij sommige soorten borstkanker kan een genprofieltest soms helpen om het risico op uitzaaiingen te voorspellen.

Je begint meestal een paar weken na de operatie of bestraling met chemotherapie. Hoeveel chemokuren je krijgt, hoor je van je arts. Dit hangt af van hoe groot het risico op uitzaaiingen is. De behandeling duurt minimaal 3 en maximaal 6 maanden. Je krijgt de chemotherapie bijna altijd via een infuus.

Bij borstkanker zijn verschillende soorten chemotherapie mogelijk. Welk medicijn of combinatie van medicijnen in jouw situatie het meest geschikt is, hoor je van je arts.

Heb je een hormoongevoelige tumor, dan kun je naast chemotherapie ook anti-hormonale therapie krijgen.

Bij HER2-positieve borstkanker krijg je chemotherapie bijna altijd in combinatie met doelgerichte therapie.

Chemotherapie voor de operatie bij borstkanker

Soms is voor de operatie al duidelijk dat er ook nog een behandeling met chemotherapie nodig is. Soms kan je dan beginnen met chemotherapie en je daarna laten opereren.

Chemotherapie voor de operatie heeft de volgende voordelen:

  • De tumor kan kleiner kan worden, waardoor de chirurg borstsparend(er) kan opereren.
  • Uitzaaiingen in de lymfeklieren kunnen kleiner worden of verdwijnen. Een okselkliertoilet of bestraling van de lymfeklieren is dan misschien niet meer nodig.
  • Als je arts vermoedt dat de borstkanker ontstaan is door een erfelijke aanleg, kan tijdens de chemotherapie onderzocht worden of dit inderdaad het geval is. Als je inderdaad een erfelijke aanleg blijkt te hebben, kan dit je keuze voor een borstsparende operatie of een borstamputatie beïnvloeden.

Goed om te weten: Er is geen verschil in overlevingskansen tussen chemotherapie vóór of chemotherapie na de operatie.

Chemotherapie voor en na de operatie

Soms zijn er nog kankercellen aanwezig na de chemotherapie en operatie. Het kan zijn dat je arts dan opnieuw een behandeling met chemotherapie na de operatie adviseert. Dit kan je kans op overleving groter maken.

chemo via infuus

Chemotherapie bij uitgezaaide borstkanker

Bij uitgezaaide borstkanker kan chemotherapie de ziekte afremmen en klachten verminderen. Je kunt een behandeling met chemotherapie krijgen als de uitzaaiingen niet hormoongevoelig zijn of niet meer reageren op anti-hormonale therapie. Of als de uitzaaiingen erg snel groeien.

Je krijgt de chemotherapie via een infuus of als tabletten. 

Er is geen standaardmiddel of behandelschema voor chemotherapie bij uitgezaaide borstkanker. Welke chemotherapie je krijgt, hangt af van verschillende factoren. Zoals de kans dat de chemotherapie aanslaat, welke bijwerkingen je kunt verwachten en welke behandelingen je in het verleden hebt gehad voor de borstkanker. De arts bespreekt dit met je.

Na verloop van tijd kunnen kankercellen resistent worden voor bepaalde chemotherapie. Dit betekent dat de chemotherapie niet meer werkt. Welke andere medicijnen je kunt krijgen, hangt af van de kenmerken van de tumor en welke chemotherapie je eerder hebt gehad. Soms kun je meedoen aan een wetenschappelijk onderzoek en een nieuwe vorm van chemotherapie krijgen.

Kwaliteit van leven bij chemotherapie

Met de middelen die beschikbaar zijn, wil de arts je zo lang mogelijk een goede kwaliteit van leven geven. Daarbij is het belangrijk dat de voordelen van chemotherapie opwegen tegen de nadelen.

Als je de behandeling te zwaar vindt, kun je met je arts overleggen of de chemotherapie aangepast kan worden. Misschien kun je een lagere dosis krijgen, kan de tijd tussen de kuren langer zijn of kan 1 van de medicijnen in de chemotherapiekuur worden weggelaten. Je mag altijd stoppen met de chemotherapie als je de nadelen te groot vindt worden. Overleg met je arts wat het beste voelt.

Hoe werkt chemotherapie?

Chemotherapie is een behandeling met cytostatica. Dit zijn medicijnen die kankercellen doden of hun celdeling remmen. Deze medicijnen verspreiden zich via het bloed door je lichaam. Ze kunnen op bijna alle plaatsen de kankercellen bereiken en doden.

Een behandeling met chemotherapie bestaat meestal uit een aantal chemokuren. Eerst krijg je een of meer dagen achter elkaar medicijnen. Daarna volgt meestal een rustperiode. In de rustperiode kan je lichaam van de medicijnen herstellen.

Als je bloedwaarden goed zijn en de bijwerkingen aanvaardbaar of acceptabel zijn, begin je aan de volgende chemokuur.

Belangrijk: wil je een voedingssupplement gebruiken? Overleg dan altijd met je arts. Sommige kruiden of voedingssupplementen hebben invloed op de behandeling.

Chemotherapie, wat is het en hoe krijg je chemotherapie?

Deze video legt uit wat chemotherapie is en hoe je het krijgt toegediend.

Bijwerkingen van chemotherapie bij borstkanker (korte termijn)

Door de chemotherapie kun je last hebben van bijwerkingen. Van welke bijwerkingen je last krijgt en hoe erg je er last van hebt, verschilt per persoon.

Bijwerkingen die veel voorkomen:

  • vermoeidheid
  • infecties
  • bloedarmoede
  • kleine bloedinkjes
  • misselijkheid en braken
  • diarree
  • ontstekingen van het mondslijmvlies
  • haaruitval
  • hartklachten
  • klachten van slijmvliezen (in mond en/of vagina)
  • verkleuring van de urine
  • grieperig gevoel

De arts, verpleegkundig specialist of verpleegkundige bespreekt met je welke bijwerkingen je kunt verwachten, en hoe je hiermee om kunt gaan. Bekijk ook onze uitgebreide informatie over bijwerkingen van chemotherapie.

Krijg je chemotherapie waar je misselijk van kunt worden? Dan krijg je vaak ook medicijnen om misselijkheid en overgeven te verminderen of te voorkomen.

Bijwerkingen van chemotherapie bij borstkanker (lange termijn)

Ook op de lange termijn kan chemotherapie klachten veroorzaken. Je kunt last krijgen van:

  • vermoeidheid
  • geheugen- en concentratieproblemen
  • onvruchtbaarheid
  • klachten door een vervroegde overgang
  • neuropathie aan je handen en voeten
  • hartfalen
  • heel soms: bloedziekten als leukemie en/of MDS

Lees op een andere pagina verder over deze gevolgen van borstkanker.

Bespreek de voor- en nadelen van chemotherapie met je arts

Kom je in aanmerking voor chemotherapie? Dan is het belangrijk dat je samen met de arts de voordelen van chemotherapie afweegt tegen de bijwerkingen en gevolgen van deze behandeling.

Als je twijfelt of je wel chemotherapie wilt, vertel dit dan aan je arts of verpleegkundig specialist. Samen kunnen jullie dan besluiten wat in jouw situatie de beste keuze is. Meer informatie over wat je kunt doen als je twijfelt lees je in het artikel Als je twijfelt over een behandeling.

Chemotherapie, bijwerkingen en tips

Deze video legt uit wat de bijwerkingen van chemotherapie kunnen en zijn en geeft tips over wat je ertegen kunt doen.

Colofon

Met medewerking van:

Logo BVN

Borstkankervereniging Nederland

Patiëntenorganisatie

Website

Foto Aafke Honkoop

Dr. Aafke Honkoop

Internist-oncoloog, Isala

Foto Rhodé Bijlsma

Dr. Rhodé Bijlsma

Internist-oncoloog, UMC Utrecht

LinkedIn

illustratie-verpleegkundige-vrouw

Marieke van Beek-Voortman

Verpleegkundig specialist mammacare, Deventer Ziekenhuis

illustratie-ervaringsdeskundigen-vrouwen

Vrouwen die borstkanker hebben (gehad)

Logo NABON

Werkgroep Voorlichting, Nationaal Borstkanker Overleg Nederland (NABON)

Anoek Meekel

Anoek Meekel

Oncologieverpleegkundige, Ziekenhuis Bernhoven

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: december 2021