Oorzaken en risicofactoren van borstkanker

Er is niet maar 1 oorzaak van borstkanker. Wel zijn er factoren die het risico op borstkanker groter maken. Bijvoorbeeld overgewicht of erfelijke aanleg. 

Lees op deze pagina over de risicofactoren van borstkanker:

• Overgewicht
• De pil en andere voorbehoedsmiddelen met hormonen
• Hormoonpillen tegen overgangsklachten
• Vrouwelijke hormonen
• Zeer dicht borstklierweefsel
• Alcohol
• Roken
• Eerder borstkanker of bestraling op de borst gehad
• Een goedaardige aandoening aan de borst

Lees ook over:

• Erfelijkheid en borstkanker
• Fabels over de oorzaken van borstkanker

Overgewicht en borstkanker

Door overgewicht neemt het risico op borstkanker toe. Je hebt overgewicht bij een BMI hoger dan 25. Bereken je BMI.

Het risico om borstkanker te krijgen door overgewicht neemt vooral rond en na de overgang toe. In het vetweefsel in de buik wordt dan namelijk oestrogeen gemaakt. Hoe meer vetweefsel, hoe meer oestrogeen wordt aangemaakt en dus ook hoe hoger het risico op borstkanker.

Wat kun je zelf doen?

Heb je overgewicht, probeer dan op een gezonde manier af te vallen tot een gezond gewicht (BMI onder de 25). Een diëtist kan je hierbij helpen.

Misschien kun je meedoen aan een leefstijl-programma. Dan krijg je 2 jaar lang hulp van specialisten. Zoals een leefstijlcoach, diëtist, fysiotherapeut of oefentherapeut. Vraag dit na bij je huisarts.

De pil en andere voorbehoedsmiddelen met hormonen

Gebruik je de pil als voorbehoedsmiddel? Zodat je niet zwanger wordt? Of gebruik je een ander voorbehoedsmiddel met hormonen? Zoals een spiraaltje, een pleister, staafje of vaginale ring? Dan heb je een iets grotere kans op borstkanker.

Heb je een erfelijke aanleg voor borstkanker? Bespreek dan met je arts welke vorm van anticonceptie je het beste kunt gebruiken.

Hormoonpillen tegen overgangsklachten

Sommige vrouwen gebruiken hormoonpillen om minder last te hebben van overgangsklachten. In deze medicijnen zit estradiol (een vorm van oestrogeen) en een progestageen, meestal progesteron.

Hormonen kunnen de kans op borstkanker groter maken. Die kans wordt iets groter als je de hormonen langer gebruikt. En de kans verschilt per soort progestageen dat je gebruikt. Meer informatie over hormonen en het risico op borstkanker lees je op thuisarts.nl.

Belangrijk: overleg met je behandelaar of je de juiste hormoonpillen gebruikt. Daarbij is het goed om te weten dat ook natuurlijke en alternatieve behandelingen van overgangsklachten vaak oestrogenen bevatten.

Vrouwelijke hormonen

De kans om borstkanker te krijgen hangt samen met de blootstelling aan de hormonen oestrogeen en progesteron. Hoe langer de borsten zijn blootgesteld aan de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron, hoe groter de kans op borstkanker. 

Je hebt een iets hoger risico om borstkanker te krijgen:

• Als je op jonge leeftijd al je eerste menstruatie had. Of als je pas laat in de overgang komt. Je eierstokken maken dan langer oestrogeen en progesteron aan.
• Als je nooit zwanger bent geweest. Tijdens de zwangerschap maken je eierstokken namelijk geen oestrogeen en progesteron aan.
• Als je pas laat (na je 35e) je eerste kind kreeg. Je borstklierweefsel heeft dan tot je zwangerschap langer invloed gehad van oestrogeen en progesteron
• Als je niet of maar weinig borstvoeding hebt gegeven. Ook dan maken je eierstokken namelijk minder oestrogeen en progesteron aan.

Zeer dicht borstklierweefsel

Ben je door de overgang heen en heb je nog steeds zeer dicht klierweefsel, dan heb je na de overgang een groter risico op borstkanker. Meestal wordt klierweefsel minder dicht als je ouder wordt.

Een borst met zeer dicht klierweefsel bestaat voor meer dan 75% uit melkklieren en bindweefsel. Er zit weinig vetweefsel in de borsten. 

Zelf weet je niet of je dicht borstklierweefsel hebt. Dat wordt pas duidelijk door een borstfoto (mammografie).

Alcohol en borstkanker

Drink je regelmatig alcohol? Dan heb je een hoger risico op borstkanker. Daarnaast heb je ook een hoger risico op borstaandoeningen die goedaardig zijn. Maar: sommige van die goedaardige aandoeningen geven dan weer een verhoogd risico op borstkanker. 

Het is lastig om aan te geven bij welke hoeveelheid alcohol het risico stijgt. Het allerbeste advies is om niet te drinken. 

Roken en borstkanker

Roken vergroot de kans op borstkanker. Als je rookt én regelmatig alcohol drinkt, is het risico nog hoger. Het allerbeste advies is om niet te roken.

Eerder borstkanker of bestraling op de borst gehad

Heb je ooit al eerder borstkanker gehad, dan heb je een grotere kans om (opnieuw) borstkanker te krijgen.

Ook bestraling op je borstkas geeft een groter risico op borstkanker. Heb je lymfeklierkanker gehad voor je 40e en kreeg je bestraling op je borst? Bespreek dan met je arts of je regelmatig je borsten moet laten controleren.

Een goedaardige aandoening aan je borst

De meeste goedaardige afwijkingen aan je borst geven geen verhoogd risico op borstkanker. 

Sommige goedaardige afwijkingen geven wel een verhoogd risico op borstkanker:

• Lobulair carcinoma in situ (LCIS): er zitten afwijkende cellen in de melkkliertjes van de borst. Er zit ook ruimte tussen deze afwijkende cellen. De afwijkende cellen kunnen in meerdere melkliertjes zitten. Lees meer over LCIS.
• Atypische ductale hyperplasie: een toename op een kleine plek van afwijkende cellen in de melkgangetjes of melkkliertjes. De cellen zien er onder de microscoop anders uit dan normale borstcellen.
• Een papilloom in de borst: een klein, goedaardig gezwel in de hoofdmelkgang van de borst. De hoofdmelkgang zit net onder de tepelhof: het donkergekleurde stuk huid rondom je tepel.

Als je zo’n afwijking hebt, merk je daar meestal niets van. De afwijking kan ontdekt worden bij het bevolkingsonderzoek borstkanker.

De kans op borstkanker is in deze gevallen niet zo groot als bij een DCIS. Daarom is een behandeling vaak niet nodig. De arts bespreekt met je of je vaker je borsten moet laten controleren.

Erfelijkheid en borstkanker 

Borstkanker komt vaak voor. Als meer vrouwen in 1 familie borstkanker hebben, is dat meestal toeval.

Soms heeft het wel te maken met een erfelijke aanleg. Je erft die aanleg van een van je ouders. Je kunt de aanleg dan ook doorgeven aan je kinderen. Lees verder over erfelijke aanleg voor borst- eierstokkanker. 

Fabels over de oorzaken van borstkanker

Over de oorzaak van borstkanker zijn veel misverstanden:

De grootte van je borsten

De grootte van je borsten zegt niets over het risico dat je loopt om borstkanker te krijgen. 

Het gebruik van deodorant en zonnebrandcrème

Er is geen relatie gevonden tussen het gebruik van deodorant en borstkanker. Het gebruik van deo maakt de kans niet groter.

Er is ook geen wetenschappelijk bewijs gevonden dat het gebruik van zonnebrandcrème schadelijk voor je borsten is. Het omgekeerde is waar. Het is juist verstandig om je goed in te smeren met zonnebrandcrème. Die beschermt namelijk tegen huidkanker.

Beugelbeha’s dragen

Een beha met een beugel maakt de kans op borstkanker niet groter. Na een borstoperatie raden artsen deze beha’s weleens af: omdat ze kunnen knellen en de afvoer van lymfevocht dan minder goed gaat. Maar ze zijn niet gevaarlijk voor je borsten.