Okselkliertoilet bij borstkanker
Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.
Naar colofonEen okselkliertoilet (of okselklierdissectie) is een operatie waarbij de chirurg alle lymfeklieren in de oksel verwijdert. Dit gebeurt tegenwoordig niet vaak meer bij borstkanker. Vaak zijn andere behandelingen mogelijk als er uitzaaiingen in de okselklieren zitten.
Lees op deze pagina over:
- Wat is een okselkliertoilet?
- Wanneer een okselkliertoilet?
- Hoe gaat een okselkliertoilet?
- Genezing van de wond na het okselkliertoilet
- Blijvende klachten na een okselkliertoilet
Wat is een okselkliertoilet?
Een okselkliertoilet is een operatie waarbij de arts al het vetweefsel en lymfeklieren in de oksel weghaalt. Een andere naam hiervoor is okselklierdissectie. In de oksel zitten 10 tot 20 lymfeklieren.
De operatie heet okselkliertoilet, omdat de arts de oksel ‘schoonmaakt’ van vetweefsel en lymfeklieren. Toilet maken betekent schoonmaken.
Na het okselkliertoilet gaan de weggehaalde lymfeklieren naar het laboratorium voor onderzoek. Daar kijken ze of er kankercellen in zitten.
Wanneer een okselkliertoilet?
Een okselkliertoilet gebeurt niet vaak meer. Het is een zwaardere ingreep dan bestraling van de oksel. Ook heb je bij deze behandeling meer risico op blijvende klachten dan na bestraling van je oksel.
Toch stelt de arts soms een okselkliertoilet voor. Bijvoorbeeld in deze situaties:
- Als je veel uitzaaiingen in je oksel hebt en je geen voorbehandeling krijgt.
- Als je een voorbehandeling krijgt, maar de uitzaaiingen daardoor niet verdwijnen of minder worden.
- Als je oksel eerder al bestraald is. Dan is een okselkliertoilet veiliger voor je oksel dan bestraling. Opnieuw bestralen zou te veel schade geven.
- Als borstkanker terugkomt in je oksel.
De arts bespreekt met je welke behandeling voor jou het meest geschikt is.
Bij heel kleine uitzaaiingen kan de arts voorstellen om geen verdere behandeling van de okselklieren te doen.
Hoe gaat een okselkliertoilet?
De arts haalt de okselklieren weg bij de operatie van je borst. Of in een aparte operatie. De arts maakt een snee in je oksel. Daarna haalt de arts al het vetweefsel uit je oksel met daarin de lymfeklieren. Daarna hecht de arts de wond.
Genezing van de wond na het okselkliertoilet
Na de operatie kun je een slangetje in je oksel krijgen om het wondvocht af te voeren. Dit heet een drain. Het slangetje gaat door een opening in je huid naar buiten.
Je verpleegkundige of huisarts haalt de drain meestal na een paar dagen weg. Soms blijft de drain wat langer zitten. Of ga je met de drain naar huis.
Is de drain eruit, dan hoopt er soms toch nog vocht op. Heb je hier erg veel last van, dan kan de huisarts of verpleegkundige het vocht met een injectienaald opzuigen. Dit doet geen pijn.
De eerste weken na de operatie kan de wond pijn doen en een trekkend gevoel geven. De huid rond de wond kan verkleuren. Soms is het gebied rondom het litteken gezwollen. Deze klachten gaan meestal vanzelf over.
Blijvende klachten na een okselkliertoilet
Een okselkliertoilet kan gevolgen hebben die niet meer overgaan, zoals:
Bespreek de gevolgen met je arts of verpleegkundige. Wil je begeleiding of hulp, vraag dan of je arts je doorstuurt. Bijvoorbeeld naar een fysiotherapeut of oedeemtherapeut.
Minder gevoel in je oksel
Bij een okselkliertoilet moet de arts vaak gevoelszenuwen van je oksel doorsnijden. Om alle klieren weg te halen. Hierdoor heb je geen gevoel of veel minder gevoel in je oksel en de binnenkant van de arm. Het gevoel kan voor een deel terugkomen. Dat kan wel weken of maanden duren.
Zenuwpijn
Sommige vrouwen blijven last houden van pijn. Of van een naar gevoel aan de binnenkant van de bovenarm en in de oksel. Artsen noemen dit neuropathische pijn (zenuwpijn) of fantoompijn. Lees meer over zenuwpijn na borstkanker.
Stijve schouder of arm
Na een okselkliertoilet kan het lastiger zijn je arm of schouder te bewegen. Fysiotherapie kan helpen. Lees meer over schouderklachten na borstkanker.
Lymfoedeem
Na een okselkliertoilet kan het lymfevocht niet goed weg uit je arm. Er blijft dan te veel lymfevocht achter, waardoor je arm dikker wordt. Dit heet lymfoedeem. Ongeveer 5 tot 10 procent van de vrouwen heeft ernstige klachten na een okselkliertoilet. Lees verder over lymfoedeem.
Tip: vraag de verpleegkundige om de omtrek van je bovenarm te meten, zowel voor als na het okselkliertoilet. Als je arm dikker wordt, betekent dit dat het lymfevocht zich heeft opgehoopt in je arm. Dan kun je meteen met de behandeling tegen lymfoedeem beginnen.