Gevolgen bij borstkanker

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Borstkanker heeft invloed op je dagelijks leven. Tijdens de behandeling, maar ook erna. Je kunt nog jaren na de behandeling last hebben van de gevolgen van de behandeling, zoals vermoeidheid, lymfoedeem of andere klachten. Je kunt hierbij hulp krijgen. Vraag dit na bij je behandelaar.

Gevolgen van borstkanker op lange termijn

Op deze pagina lees je meer over de langetermijngevolgen. Soms gelden de gevolgen niet alleen voor borstkanker. Dan verwijzen we je door naar de algemene informatie.

Lees op deze pagina over:

Hulp en begeleiding

Er zijn verschillende zorgverleners die gespecialiseerd zijn in kanker. Zij kunnen je helpen of begeleiden. Daardoor kunnen je klachten minder worden, of leer je ermee omgaan. Vind hulp bij kanker.

Complementaire zorg

Misschien zoek je naar mogelijkheden om je klachten te verminderen en je immuunsysteem te ondersteunen. Of naar manieren om je lichaam te ontspannen en je geest tot rust te brengen. Lees wat je zelf kunt doen en welke complementaire behandelingen er mogelijk zijn.

Checklist met vragen voor je arts over de gevolgen

Op B-bewust van de Borstkankervereniging kun je een persoonlijke, digitale checklist aanmaken. Op de checklist staan vragen die je aan je (huis)arts of verpleegkundige kunt stellen over de gevolgen van borstkanker. Je selecteert de vragen die op dit moment voor jou van belang zijn, per thema en onderwerp.
Maak een checklist op B-bewust.

Vermoeidheid en borstkanker

Bijna alle vrouwen met borstkanker hebben tijdens en na de behandeling van borstkanker last van vermoeidheid.

Meestal neemt de vermoeidheid na de behandelingen geleidelijk af. Maar soms gaat de vermoeidheid niet over. Niet alleen vrouwen met borstkanker hebben hier last van. Het is een klacht die heel vaak voorkomt bij mensen met kanker.

Lees de uitgebreide informatie over chronische vermoeidheid bij kanker. En bekijk de tips bij vermoeidheid.

Problemen met geheugen en concentratie bij borstkanker

Je kunt tijdens en na de behandeling problemen krijgen met denken, dingen onthouden en je aandacht ergens bijhouden. Meestal gaan dit soort klachten vanzelf weer over, maar sommige vrouwen blijven er last van houden.

Deze klachten heten ook wel ‘cognitieve klachten’. Cognitieve klachten gaan vaak samen met andere klachten, bijvoorbeeld vermoeidheid, angst of depressie. Het is belangrijk om die klachten eerst aan te pakken; zelf of met hulp van een zorgverlener. Wanneer die klachten afnemen, worden de cognitieve klachten vaak ook minder.

Bekijk de tips voor het omgaan met cognitieve klachten.

Stijve schouder bij borstkanker

Na een behandeling aan de lymfeklieren in je oksel, kun je last krijgen van een zere schouder. Je schouder en arm kunnen ook pijn doen bij bepaalde bewegingen. Armoefeningen kunnen dan helpen. Lees meer over stijve schouder bij borstkanker en bekijk de armoefeningen.

Lymfoedeem bij borstkanker

Zijn je lymfeklieren in je oksel bestraald of verwijderd vanwege borstkanker? Dan kan je lymfestelsel minder goed gaan werken. Je merkt dat aan zwelling of een zwaar gevoel in je arm of borst. Je hebt ook jaren na de behandeling nog kans om lymfoedeem te krijgen. Lees meer over lymfoedeem bij borstkanker.

Neuropathie bij borstkanker

Door de behandeling van borstkanker kun je last krijgen van neuropathie: (zenuw)pijn of een doof gevoel aan je armen en benen. Meestal is dit tijdelijk, maar sommige vrouwen blijven klachten houden.

Neuropathie kan ontstaan door een operatie en door chemotherapie. Niet iedereen die behandeld wordt voor borstkanker, krijgt neuropathie. Lees verder over neuropathie bij borstkanker.

Last van je huid door borstkanker

Door de behandeling van borstkanker kun je last krijgen van je huid. Die kan bijvoorbeeld rood worden, gaan jeuken of pijn gaan doen. Je kunt klachten voorkomen of verminderen door je huid goed te verzorgen en je huid tegen zonlicht te beschermen. Als je veel klachten hebt, kan een huidtherapeut je helpen. Lees verder over huidklachten bij borstkanker.

Veranderingen op het gebied van seksualiteit

Borstkanker en de behandeling ervan kunnen invloed hebben op je seksleven en op intimiteit. Vaak spelen meer dingen daarbij een rol, zoals een veranderd zelfbeeld, lichamelijke klachten en emoties rondom het verwerken van kanker.

Op deze pagina’s lees je tips en adviezen:

Somberheid en depressie bij borstkanker

Somberheid en depressie komen veel voor bij mensen met kanker. Dat komt soms door de grote invloed van de ziekte op je leven. Of door de behandeling met anti-hormonale therapie. Die kan verstoringen in de stofwisseling van je hersenen veroorzaken. Hierdoor kun je depressief raken.

Wat kun je zelf doen tegen somberheid en depressie?

Praat over je gevoelens met mensen die je vertrouwt. Je kunt ook een aantal gesprekken hebben met een zorgverlener, zoals een psycholoog of psychotherapeut. Een depressie is vaak goed te behandelen.

Als je je fit voelt, krijgen depressieve klachten minder de ruimte. Genoeg slapen, minimaal een half uur per dag bewegen, gezond eten en drinken (geen alcohol en drugs) kunnen dan goed helpen.

Als het nodig is, zijn er ook medicijnen die de stofwisseling van je hersenen weer in balans brengen (antidepressiva).

Bespreek met je arts of je een verwijzing kunt krijgen naar een zorgverlener die gespecialiseerd is in het helpen van mensen die kanker hebben (gehad). Zie de link hieronder.

Zwaarder worden na borstkanker

Door chemotherapie of anti-hormonale therapie kun je aankomen in gewicht. Gezond eten en regelmatig bewegen kunnen helpen om op gewicht te blijven of af te vallen.

Ben je veel aangekomen door de behandeling van borstkanker? Ga om af te vallen niet op een streng dieet. Het is beter om langzaam en op een verantwoorde manier af te vallen.

Wat kun je zelf doen om af te vallen?

  • Eet minder en/of anders.
  • Beweeg meer zodat je meer energie verbruikt dan je inneemt.  
  • Kies een vorm van bewegen die bij je past, zodat je het volhoudt.
  • Zorg voor voldoende eiwitten in je voeding. Bekijk hoeveel eiwitten je per dag nodig hebt, en wat eiwitrijke producten zijn.
  • Laat je adviseren of begeleiden door een diëtist of fysiotherapeut.

Lees op de website van voedingenkankerinfo.nl verder over deze onderwerpen:

Overgangsklachten bij borstkanker

Door chemotherapie en anti-hormonale therapie kun je eerder in de overgang komen. Dat kan tijdelijk of blijvend zijn. Zijn je eierstokken verwijderd? Dan kom je (vaak heel snel) definitief in de overgang.

Was je al in de overgang voordat je startte met de behandeling tegen borstkanker? Dan kunnen de behandelingen ervoor zorgen dat de overgangsklachten terugkomen of erger worden. Na afloop van de behandeling worden de klachten weer minder.

Wat kun je zelf doen aan overgangsklachten bij borstkanker?

Je kunt een aantal dingen doen om ervoor te zorgen dat je minder last hebt van overgangsklachten. Lees de tips bij overgangsklachten.

Heb je erg veel klachten? Dan kun je advies vragen van een verpleegkundig overgangsconsulent of je arts vragen om een verwijzing naar een menopauzepoli.

Minder vruchtbaar of onvruchtbaar worden door borstkanker

Door de behandeling van borstkanker kun je minder vruchtbaar of onvruchtbaar worden. De kans daarop is het grootst als je chemotherapie en/of anti-hormonale therapie krijgt.

Wat kun je doen?

Praat met je arts over je vruchtbaarheid en je mogelijke kinderwens. Doe dit zo vroeg mogelijk, bijvoorbeeld tijdens het gesprek over je behandeling. Misschien kun je een behandeling krijgen om je vruchtbaarheid te sparen.

Lees verder over minder vruchtbaar of onvruchtbaar worden door borstkanker en wat je kunt doen.

Botontkalking (osteoporose) bij borstkanker

Sommige behandelingen bij borstkanker kunnen botontkalking (osteoporose) veroorzaken, of het risico hierop groter maken. Door botontkalking worden je botten brozer en kunnen ze gemakkelijker breken. Ook is er een kans dat er een wervel in je ruggengraat inzakt. Lees meer over osteoporose bij borstkanker en wat je eraan kunt doen.

Hartfalen bij borstkanker

Sommige behandelingen tegen borstkanker kunnen je hart beschadigen. Dat kan jaren later hartfalen veroorzaken. Het risico op hartfalen is het grootst na bestraling, bepaalde soorten chemotherapie en doelgerichte therapie met trastuzumab (Herceptin®). 

Heb je een verhoogd risico op hartklachten door je behandeling? Dan krijg je controles van je bloeddruk en je hart tijdens de behandeling.

Hoe herken je hartfalen?

Bij hartfalen pompt het hart minder krachtig. Daardoor krijgen organen en weefsels minder bloed toegevoerd. Minder bloed betekent ook minder voedingsstoffen en zuurstof. Daar kun je verschillende klachten van krijgen, zoals vermoeidheid en kortademigheid. Bekijk de symptomen van hartfalen.

Wat kun je zelf doen om de kans op hartfalen te verkleinen?

Hartfalen door de behandeling van borstkanker is niet altijd te voorkomen. Je kunt wel verschillende dingen doen om het risico op hartfalen te verkleinen. Zoals niet roken, op je voeding en gewicht letten en genoeg bewegen.

Lees meer over hartfalen en kanker en wat je kunt doen.

Video over de late gevolgen van borstkanker

Marije van der Lee vertelt over de gevolgen van borstkanker en de behandeling ervan. Marije is  gedragstherapeut en psycholoog bij het Helen Dowling Instituut.

Colofon

Met medewerking van:

Logo BVN

Borstkankervereniging Nederland

Patiëntenorganisatie

Website

illustratie-verpleegkundige-vrouw

Marieke van Beek-Voortman

Verpleegkundig specialist mammacare, Deventer Ziekenhuis

illustratie-ervaringsdeskundigen-vrouwen

Vrouwen die borstkanker hebben (gehad)

Logo NABON

Werkgroep Voorlichting, Nationaal Borstkanker Overleg Nederland (NABON)

Gemaakt door de redactie van kanker.nl, Borstkankervereniging Nederland

Laatste update: december 2021