Seks en intimiteit in je relatie

Kanker heeft invloed op intimiteit en seksualiteit in een relatie. Waar kunnen jullie tegenaanlopen? Wat is er eventueel aan te doen? En hoe gaan jullie om met veranderingen waar niet direct een oplossing voor is? Bekijk de tips op deze pagina.

Lees op deze pagina over:

• waar kunnen jullie tegenaanlopen?
• wat kunnen jullie samen doen?
• wat kun je zelf doen?
• tips om met je partner te praten over seks
• verwerken en aanvaarden

Waar kunnen jullie tegenaanlopen?

Intimiteit en seks zijn vaak niet meer hetzelfde na de diagnose en behandeling van kanker. Dat kan best frustrerend zijn. Waar kun je tegenaanlopen?

Andere rolverdeling

Tijdens een behandeltraject kan jullie rolverdeling veranderen. Jij wordt patiënt en je partner gaat (meer) zorgen. Dat verandert ook hoe jullie elkaar zien. En of je elkaar nog aantrekkelijk vindt en nog steeds als sekspartner ziet.

Veranderingen bij jezelf 

Misschien heb je minder zin in seks. Of je hebt er minder energie voor. Het kan ook zijn dat door de ziekte en/of behandeling minder mogelijk is op seksueel gebied.  

In plaats daarvan heb je misschien meer behoefte aan genegenheid. Tegen elkaar aankruipen, zonder dat er druk op komt te staan om ‘echt’ seks te hebben. 

Vertel je partner wat je wensen en behoeften zijn. Dan kan die daar rekening mee houden. Probeer samen ook (nieuwe) dingen uit. Bijvoorbeeld elkaar masseren zonder seks als doel. Of extra tijd nemen om elkaar te zoenen.  

Veranderingen bij je partner 

Het kan ook zijn dat je partner zelf minder zin heeft in seks. Die heeft misschien veel zorgen en extra taken. Of je partner moet wennen aan je veranderde lichaam na een bestraling of operatie. Het kan ook zijn dat je pgeen druk op je wil leggen of bang is om je pijn te doen.  

Vaak komt het voor dat partners zichzelf een beetje wegcijferen. Dat kan misschien voor even, maar niet op lange termijn.

Sommige partners proberen vooral ‘heel positief’ te zijn. Dat is aan de ene kant fijn, maar aan de andere kant is daardoor minder ruimte om een eerlijk gesprek te voeren. 

Tips:

• Vraag je partner uit te spreken wat die denkt en voelt.
• Stel een open vraag, bijvoorbeeld: ‘Hoe is het voor jou om…’
• Schrijf elkaar een brief, mail of appbericht.

Andere beleving van seks

Ook de beleving van seks kan anders zijn dan voor de kanker. Littekens of andere veranderingen aan je lichaam kunnen ervoor zorgen dat seks anders voelt. Orgasmes kunnen ook heel anders voelen.

Misschien zijn er nu ook gevoelens van schaamte en onzekerheid. Bij jezelf en misschien ook bij je partner.

Tip: praat hier samen over. Zo help je elkaar om ermee om te gaan.

Schuldgevoel of een gevoel van tekortschieten

Gedachten en gevoelens over wat wel en niet hoort in een relatie, kunnen het nog ingewikkelder maken. Bijvoorbeeld: bij seks hoort klaarkomen. Of: seks is nodig om je relatie goed te houden.

Schuldgevoel of het gevoel dat je tekort schiet, kunnen ook een rol spelen. Bijvoorbeeld: ik ben geen aantrekkelijke partner meer.

Tip: spreek dit soort gevoelens naar elkaar uit.

Onvruchtbaarheid

Ben je onvruchtbaar geworden? Dat kan invloed hebben op je gevoel van man-zijn of vrouw-zijn. Misschien voel je je daardoor een minder volwaardige (bed)partner.

Het kan ook zijn dat je niet via de natuurlijke weg een kind kan verwekken. En samen met je partner via vruchtbaarheidsbehandelingen een kind probeert te krijgen. Seks kan daardoor minder spontaan worden. Of wordt misschien een ‘verplichting’. Dat kan druk op je seksleven zetten.

Tips:

• Probeer het leuk te houden en zorg voor ontspanning.
• Maak het samen gezellig, wees creatief en voorkom sleur.
• Praat hierover met elkaar.

Bekijk op freya.nl nog meer tips op deze pagina: vrijen: hoe houd je het leuk in de slaapkamer?

Wat kunnen jullie samen doen?

Veranderingen in je seksleven na kanker zijn normaal. Dit kan helpen om er samen mee om te gaan:

• Praat er samen over. Dan begrijp je elkaar beter en kun je rekening houden met elkaar. Lees de tips om met je partner te praten over seks.
• Ga samen op date. Dus: maak tijd vrij voor elkaar. Doe samen dingen die jullie leuk vinden. Zo kun je weer dichter bij elkaar komen.
• Probeer samen andere manieren te vinden om te genieten van intimiteit. Dat hoeft niet per se penetratieseks te zijn.
• Zoek professionele hulp – als je daar behoefte aan hebt. Je huisarts kan jullie doorverwijzen.

Goed om te weten: voor sommige seksuele problemen zijn concrete oplossingen. Bijvoorbeeld glijmiddel bij een droge vagina. Of pillen bij erectieproblemen. Dit kan helpen om seksueel contact makkelijker te maken. Bespreek het met je huisarts of (AYA-)verpleegkundige.

Geef jezelf de tijd om te rouwen om eventuele veranderingen in je lichaam. En ook te rouwen over mogelijke seksuele veranderingen.  

Neem vooral ook de tijd om te wennen en je ‘nieuwe’ lichaam te ontdekken. Misschien lukt het de eerste keer niet om een orgasme te krijgen, of voelt het minder fijn. Maar gaat het de volgende keer alweer heel anders. Of vind je aanraking op ‘die ene’ plek de ene keer vervelend, en een andere keer voelt het wel prima. Je kunt ook eerst bij jezelf uitproberen hoe seks voelt, voordat je dat samen met een partner gaat ontdekken.  Wanneer bijvoorbeeld aanrakingen voor jou niet fijn voelen, kun je misschien wel plezier halen uit het bevredigen van je partner zonder druk op je eigen lichaam te leggen.

Soms kan het ook helpen om je even ‘op te tutten’. Bijvoorbeeld make-up, haarwerk, een mooi pak, shirt, etc. Als je er goed uitziet, voel je je misschien ook beter en aantrekkelijker.

Tip: gratis workshop van Look Good Feel Better

In veel ziekenhuizen kun je een gratis workshop volgen van Look Good Feel Better. Je krijgt dan informatie en tips over haar- en huidverzorging en over make-up. Vraag bij je verpleegkundige na of er in jouw ziekenhuis of in de omgeving van jouw ziekenhuis zo’n workshop is.

Tips om met je partner te praten over seks

Het is belangrijk dat je met je partner praat over seks, rond de diagnose en behandeling. Zo maak je of houd je het onderwerp bespreekbaar. Jullie moeten namelijk allebei wennen aan deze nieuwe situatie.

Vind je dit spannend? Hartstikke logisch – je partner waarschijnlijk ook!

Misschien heb je iets aan deze tips:

• Schrijf van tevoren op wat je wilt vragen of zeggen.
• Kies een goed moment en zorg dat er genoeg tijd is voor een gesprek. Zorg dat jullie niet gestoord worden.
• Onthoud dat je partner het waarschijnlijk ook een lastig onderwerp vindt.
• Begin er niet over tijdens het vrijen.
• Geef elkaar de tijd. Eerst mag de een bijvoorbeeld 5 minuten praten en vertellen wat dwars zit. Daarna de ander.
• Begin met ik, niet met jij. Dus ‘Ik heb het gevoel dat…’ en niet ‘Jij moet altijd zo nodig…’
• Klap je dicht? Zeg dat dan tegen je partner.
• Stel vragen aan je partner, bijvoorbeeld: Wat wil je graag? Wat wil je liever niet? Waar maak je je zorgen over?
• Luister naar de ander en controleer of je het goed begrepen hebt. (Bedoel je…?)
• Maak elkaar geen verwijten.
• Vul niet voor de ander in wat die denkt of voelt.
• Bespreek met je partner wat je nog wél fijn vindt. Dat kan door de tijd heen veranderen. Blijf dus met elkaar in gesprek.
• Wijs elkaar niet af, maar probeer een oplossing te vinden.

Deel dit lijstje met je partner voordat je aan het gesprek begint.

Verwerken en aanvaarden

Het kan moeilijk zijn om te accepteren dat je seksleven door je ziekte of behandeling is veranderd. Het kan je verdriet, frustratie, boosheid en teleurstelling opleveren. Ook bij je partner. Dat is begrijpelijk en normaal.

Het kost tijd om je veranderde seksleven te verwerken en de nieuwe situatie te aanvaarden. Vaak gaat het weer hebben van seks met vallen en opstaan. Liefde, geduld, openheid en vertrouwen helpen hierbij.

Na een tijd kan het mogelijk zijn om te ontdekken dat er ook nog veel andere manieren zijn om van je lichaam en van elkaar te genieten. En dat je weer dichter bij elkaar komt. Misschien worden intimiteit, geborgenheid en warmte belangrijker voor je dan opgewonden raken en klaarkomen. Of vind je andere manieren om toch seks met een orgasme te hebben.