Lymfoedeem en borstkanker mannen

Opslaan

Aan de intensieve behandelingen tegen borstkanker kun je klachten overhouden waar je veel en lang last van kan hebben. Deze klachten ontstaan soms pas na afloop van de behandeling en kun je belemmeren in je dagelijks functioneren. Deze klachten worden late gevolgen genoemd. Eén van de late gevolgen van behandelingen tegen borstkanker is lymfoedeem.

Weefselvocht uit de armen wordt afgevoerd via de lymfeklieren in de oksel. Zijn er één of meerdere lymfeklieren verwijderd, of zijn alle klieren uit de oksel verwijderd, of heb je bestraling gehad op de okselklieren? Dan kan dit de afvoer van weefselvocht moeilijker maken. Een ander woord voor weefselvocht is lymfe.

Meestal is het lichaam in staat zich aan die nieuwe situatie aan te passen. Maar een deel van de behandelde patiënten krijgt last van ophoping van vocht. De arm aan de kant van de geopereerde oksel wordt dan dikker dan normaal. Zo'n zwelling heet lymfoedeem.

Het is belangrijk dat de arts voor de operatie de omvang van de arm waarin je lymfoedeem kunt krijgen meet. Na de operatie controleert hij of zij of er veranderingen zijn die kunnen wijzen op lymfoedeem.

Kans op lymfoedeem

Er zijn weinig gegevens over de kans op lymfoedeem door de behandeling van borstkanker bij mannen.

De volgende behandelingen kunnen lymfoedeem veroorzaken:

Soms krijgen mannen al snel na de behandeling lymfoedeem. Anderen krijgen er pas jaren na de behandeling last van.

Risico verkleinen

Waar kun je op letten om het risico op lymfoedeem te verkleinen:

Voorkom wondjes aan hand of arm. Heb je een wondje, maak het dan schoon met een desinfecterend middel. Krijg je toch een ontsteking, zoek dan meteen contact met een arts. Er moeten dan antibiotica worden voorgeschreven. Er is namelijk een verhoogde kans op een infectie, wat weer een verhoogde kans geeft voor lymfoedeem.
Neem de tijd om een ‘risicoanalyse’ te doen: wat kun je doen om wondjes aan hand of arm te voorkomen?
Voorkom langdurige overbelasting van de arm aan de geopereerde kant. Draag bijvoorbeeld niet te lang een zware tas.
Voorkom dat lymfe minder goed kan worden afgevoerd. Draag bijvoorbeeld geen knellende kleding of sieraden.
Leg je arm hoger als je voor langere tijd zit of ligt. Dit maakt de afvloed van lymfe makkelijker.
Ga je lang lopen, dan is het goed om de arm af en toe omhoog te tillen
Blijf in beweging en gebruik de arm zo normaal mogelijk.
Krijg je toch klachten, dan is het belangrijk dat je de arts goed informeert. Behandeling van lymfoedeem bestaat uit een combinatie van verschillende behandelmethoden. Welke therapie of combinatie van behandelingen je krijgt, hangt af van hoe erg het lymfoedeem is en van wat je aankunt.
Het is belangrijk om te streven naar een goede Body Mass Index (BMI): hiermee kunt je eenvoudig zien of je een gezond gewicht heeft.
Vermijd extreme warmte en kou. Pas op met heet douchen en baden, saunabezoek en langdurig zonnebaden. Door extreme warmte of kou kan de oedeemvorming toenemen.