Inwendige bestraling bij baarmoederkanker

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Vrouwen met baarmoederkanker krijgen soms inwendige bestraling van het bovenste deel van de vagina (de vaginatop). Dit gebeurt na de operatie. Soms in combinatie met uitwendige bestraling.

Lees op deze pagina over:

Wat is inwendige bestraling?

Bij inwendige bestraling krijg je van binnenuit bestraling tegen kanker. De arts plaatst een holle buis of ring in je vagina. Dit heet een applicator. In deze applicator komt een kleine radioactieve bron. Zo kan het bovenste deel van je vagina van binnenuit bestraald worden. 

Inwendige bestraling na de operatie verkleint het risico dat de tumor terugkomt in het bovenste deel van de vagina.

Deze bestraling gebeurt op de plek van de operatie en waar het litteken zit. Het kan zijn dat daar toch nog wat kankercellen zijn achter gebleven. Die zijn niet te zien bij de operatie. 

Er zijn weinig bijwerkingen, omdat de straling extra precies kan zijn, doordat het inwendig is. 

Een andere naam voor inwendige bestraling is brachytherapie. Brachy betekent dichtbij.

Hoe gaat inwendige bestraling bij baarmoederkanker?

Voor de berekening van de bestraling krijg je een CT-scan of een MRI-scan. De arts bepaalt hoeveel straling in jouw situatie nodig is.

De bestraling zelf duurt een paar minuten. Als de bestraling klaar is, is er geen straling meer in je lichaam. Mensen in je omgeving krijgen dan ook geen straling mee. 

Voor deze behandeling ben je per keer 30 minuten tot 1 uur in het ziekenhuis. Daarna kun je weer naar huis. 

Inwendige bestraling gaat zo:

  • De arts plaatst een holle buis (cilinder) of ring in je vagina
  • De arts sluit de buis of ring aan op een klein bestralingstoestel waarin een radioactieve bron zit. Daarmee krijg je de bestraling.
  • Het bovenste deel van je vagina wordt zo binnenuit bestraald. De bestraling duurt 10 tot 20 minuten.
  • Na de bestraling haalt de arts de buis of ring weer uit je vagina.

Je bent alleen in de bestralingsruimte, maar de laborant houdt via camera’s alles in de gaten. Je kunt met elkaar praten via een intercom.

Je voelt niets van de bestraling. Wel hoor je verschillende geluiden van het bestralingsapparaat. De straling is meteen weg als het toestel is uitgeschakeld. 

Aantal bestralingen

Meestal krijg je 3 keer een inwendige bestraling. Soms krijg je de inwendige bestraling als een ‘boost’: een extra bestraling op het gebied waar je geopereerd bent en waar dus een litteken zit. 

Het kan zijn dat je eerst uitwendige bestraling krijgt. Dus vanbuiten, door je huid heen. Als je dat eerst krijgt, is 1 tot 2 keer inwendig bestralen vaak voldoende.

Goed om te weten: je lymfeklieren kunnen niet inwendig bestraald worden. Daarom is vaak ook bestraling van buitenaf nodig. Dit heet uitwendige bestraling.

Bijwerkingen van inwendige bestraling bij baarmoederkanker

Meestal heb je weinig of geen klachten na de inwendige bestraling.

Soms is het plassen de eerste dag wat gevoelig en kun je wat meer aandrang hebben. Je kunt een beetje bloed verliezen of wat afscheiding hebben. Dit gaat vanzelf over. Ook kun je moe zijn. 

Door de bestraling kan het bovenste deel van je vagina na een paar maanden wat droger en wat stugger voelen. Je kunt dan een glijmiddel gebruiken.

Krijg je de inwendige bestraling kort na een uitwendige bestraling? Of in dezelfde periode? Dan kan je vagina ook wat nauwer en korter worden. Je krijgt uitleg wat je hier tegen kunt doen.

Colofon

Met medewerking van:

Foto Cor de Kroon

Dr. Cor de Kroon

Gynaecoloog-oncoloog, LUMC

LinkedIn

Logo Stichting Olijf

Olijf

Patiëntenvereniging

Website

illustratie-arts-vrouw

Prof. dr. Carien Creutzberg

Radiotherapeut, LUMC

Illustratie vrouwen

Vrouwen die baarmoederkanker hebben (gehad)

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: januari 2025