Uitwendige bestraling bij baarmoederkanker

Uitwendige bestraling kan een behandeling zijn bij baarmoederkanker. Hier lees je hoe deze behandeling gaat en wat mogelijke bijwerkingen zijn. 

Lees op deze pagina over:

• Wat is uitwendige bestraling?
• Hoe gaat uitwendige bestraling bij baarmoederkanker?
• Bijwerkingen van uitwendige bestraling
• Gevolgen op langere termijn van uitwendige bestraling

Wat is uitwendige bestraling?

Bij uitwendige bestraling komt de straling uit een bestralingstoestel. De straling gaat van buitenaf door je huid heen.

De radiotherapeut-oncoloog bepaalt nauwkeurig de hoeveelheid straling en de plek waar je wordt bestraald. Een team van radiotherapeutisch laboranten voert de bestralingen uit.

Hoe gaat uitwendige bestraling bij baarmoederkanker?

Je krijgt bestraling van het gebied in je bekken waar de tumor heeft gezeten. En ook van het gebied waar misschien nog achtergebleven kankercellen zitten:

• het weefsel dat rondom je baarmoeder zat
• de lymfeklieren in je bekken
• het bovenste deel van je vagina

Meestal duurt een bestralingsbehandeling 4 tot 6 weken. Je wordt 5 keer per week bestraald. Per keer krijg je een aantal minuten een dosis straling. Voor uitwendige bestraling hoef je niet opgenomen te worden in het ziekenhuis.

Krijg je uitwendige bestraling na de operatie? Dan begint de bestraling meestal 4 tot 6 weken na de operatie.

Bijwerkingen van uitwendige bestraling bij baarmoederkanker

Door de bestraling beschadigen ook gezonde cellen in het bestraalde gebied. Daardoor kun je last van bijwerkingen krijgen. De radiotherapeut-oncoloog bespreekt met je welke bijwerkingen en gevolgen je kunt verwachten. Vaak krijg je ook informatie van de radiotherapielaboranten en verpleegkundigen.

Mogelijke bijwerkingen van uitwendige bestraling zijn:

• vermoeidheid
• vaker de aandrang hebben om te poepen
• buikkrampen of diarree
• vaker moeten plassen (je krijgt ook het advies veel te drinken)
• branderige pijn bij het plassen
• uitval van een deel van je schaamhaar

Deze bijwerkingen gaan meestal vanzelf weer over. Je krijgt adviezen wat je kunt doen. Soms krijg je medicijnen, zoals een diarreeremmer.

Problemen met plassen en met je ontlasting kunnen soms langer duren. Dan kan het zinvol zijn om oefeningen voor je bekkenbodem te doen. Vraag je arts of verpleegkundige ernaar.

Gevolgen op lange termijn van uitwendige bestraling bij baarmoederkanker

Je kunt ook te maken krijgen met klachten die wat langer na de behandeling ontstaan. Of die wat langer aanhouden. Zoals:

• lymfoedeem
• plasklachten
• veranderingen in je vagina

Lymfoedeem

Bij lymfoedeem werkt je lymfestelstel minder goed. Daardoor kun je last krijgen van vochtophoping in je benen, rond je geslachtsdelen en/of je buik.

De kans op lymfoedeem is groter als je een operatie hebt gehad waarbij je lymfeklieren verwijderd zijn. Lees meer over lymfoedeem bij baarmoederkanker.

Plasklachten

Door uitwendige bestraling kun je last krijgen van plasklachten, zoals: vaak moeten plassen, je plas minder goed kunnen ophouden of minder goed uit kunnen plassen. Vaak heb je dan ook meer kans op een blaasontsteking. Je krijgt het advies om extra te drinken. Lees meer over plasklachten en omgaan met urineverlies.

Veranderingen in je vagina

Door uitwendige en/of inwendige bestraling wordt het bovenste deel van je vagina (bij het littekengebied) droger en wat stugger. Ook kan er soms verkleving en littekenvorming ontstaan. Je vagina kan hierdoor nauwer en korter worden, wat vrijen lastiger of pijnlijk kan maken.

Voordat de behandeling begint, legt de radiotherapeut uit wat je kunt doen om vernauwing van je vagina te voorkomen of te beperken, bijvoorbeeld pelottes gebruiken. Ook krijg je een speciale folder mee met adviezen.