Uitwendige bestraling (radiotherapie)
Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.
Naar colofonMeestal krijg je bestraling door je huid heen. Dit heet uitwendige bestraling. De bestraling duurt een paar minuten per keer. Na de bestraling kun je weer naar huis.
Lees op deze pagina over:
- Hoelang duurt een behandeling met uitwendige bestraling?
- Hoeveel bestraling heb je nodig?
- Hoe gaat uitwendige bestraling?
En over:
- Controle tijdens de bestraling
- Vervoer naar het ziekenhuis
- Onderbreken van de behandeling
- Bijwerkingen van uitwendige bestraling
Hoelang duurt een behandeling met uitwendige bestraling?
Hoelang de behandeling duurt, verschilt per kankersoort. Het hangt ook af van de plek van de tumor en hoe je wordt bestraald. En van het doel van bestraling.
Soms zijn 1 of een paar bestralingen genoeg. Meestal duurt de behandeling tussen de 2 en 7 weken. Je krijgt dan 4 of 5 bestralingen per week.
De bestralingsarts bepaalt aan het begin van de behandeling hoeveel bestralingen je krijgt. Hoelang de behandeling duurt, zegt niets over hoe erg de ziekte is.
De bestraling zelf duurt meestal maar een paar minuten per keer. Een bestralingsafspraak inclusief aan- en uitkleden duurt in totaal 10 tot 30 minuten. Je kunt na elke bestraling naar huis. Je hoeft dus niet in het ziekenhuis te blijven slapen.
Hoeveel bestraling heb je nodig?
Om een tumor te behandelen, is een bepaalde hoeveelheid straling nodig. Je krijgt dit meestal niet in 1 keer. Dan zouden gezonde delen van je lichaam te veel beschadigen.
Vaak krijg je de straling in kleinere beetjes. Hierdoor kunnen gezonde delen van je lichaam iedere keer zo goed mogelijk herstellen. Kankercellen kunnen dit minder goed en gaan kapot.
Goed om te weten: na uitwendige bestraling blijft geen straling in je lichaam achter. Er komt ook geen straling in zweet, ontlasting (poep), urine (plas) of sperma. Je kunt gewoon dicht bij andere mensen zijn.
Hoe gaat uitwendige bestraling?
De laborant stelt het bestralingstoestel af op de plek die bestraald moet worden. Vaak draait het apparaat eerst een rondje om een scan te maken. Dit gebeurt om te controleren of de plek waar de tumor zit precies goed bestraald wordt. Daarna gaat de laborant de kamer uit en begint de bestraling. Dit duurt een paar minuten. Van de bestraling voel je niets.
De laborant houdt via camera’s alles in de gaten. Je kunt met elkaar praten via een intercom. Het bestralingsapparaat stopt vanzelf als de behandeling klaar is.
Controle tijdens de behandeling
Tijdens de serie bestralingen ga je regelmatig op controle bij de bestralingsarts of verpleegkundige. Die kijkt of je de behandeling goed aan kan. Heb je last van bijwerkingen, dan vertelt de arts of verpleegkundige wat je daartegen kunt doen. Soms kun je medicijnen krijgen tegen de bijwerkingen. Lees meer over de bijwerkingen van bestraling.
Krijg je naast de bestraling ook chemotherapie? Dan heb je ook controles bij de oncoloog. Dat is een arts die veel weet van kanker en van chemotherapie. Deze arts controleert regelmatig je bloed om te kijken of je de behandeling nog aankunt.
Lees verder over controles en nazorg na de bestraling.
Vervoer naar het ziekenhuis
Je kunt voor de bestralingen met een taxi naar het ziekenhuis als dat nodig is. Je krijgt een deel van de kosten vergoed. Dat geldt ook als je met je eigen auto of met het OV gaat. Bekijk op rijksoverheid.nl informatie over de vergoeding van ziekenvervoer uit het basispakket van de zorgverzekering.
Om de kosten vergoed te krijgen, heb je een verklaring nodig van je bestralingsarts waarin staat dat je bestralingsbehandelingen ondergaat. Dit heet een machtiging.
Van je zorgverzekeraar hoor je welke documenten je moet aanleveren om de kosten (deels) vergoed te krijgen. Je moet wel een eigen bijdrage betalen. Ook geldt het eigen risico.
Belangrijk: bewaar al je bonnetjes. Zorg ook dat je een overzicht hebt van je afspraken.
Onderbreken van de behandeling
Het is beter om de bestraling niet of niet te lang te onderbreken. Dan werkt de behandeling minder goed. Kun je een keer echt niet komen? Overleg dit altijd met de bestralingsarts. Die weet wat dat voor je behandeling betekent.
Bijwerkingen van uitwendige bestraling
Bestraling kan ook gezonde cellen rond de tumor kapotmaken. Daardoor kun je last krijgen van bijwerkingen. Meestal zijn die bijwerkingen tijdelijk.
Lees meer over bijwerkingen van uitwendige bestraling.