Huidklachten bij bestraling (radiotherapie)

Je kunt huidklachten krijgen op de plek die bestraald wordt. Dit komt vooral voor bij bestraling van de borst bij borstkanker of longkanker, je liezen of je schaamlippen. Je kunt dit niet voorkomen.

Lees op deze pagina over:

• Welke huidproblemen kun je krijgen na bestraling?
• Wat kun je doen bij huidklachten door bestraling?
• Huidklachten en zonlicht: waar let je op?
• Donkere huid door bestraling

Welke huidproblemen kun je krijgen na bestraling?

Na bestraling kun je deze klachten hebben op de plek die is bestraald:

• rode huid
• warm en branderig gevoel op je huid
• jeuk
• later na de behandeling: droge huid die vervelt
• littekenvorming (fibrose)

Soms gaat je huid open op de plek die is bestraald. Dat gebeurt dan vooral bij huidplooien, bijvoorbeeld bij je liezen of onder je borst. Als die huid open gaat kan dat gevoelig zijn of pijn doen. De arts of verpleegkundige vertelt je welke crèmes en welk verband je kunt gebruiken.

Je hebt het meeste last van huidklachten rond het einde van de bestraling. En in de eerste 2 weken daarna. Meestal geneest je huid binnen 4 tot 6 weken na de laatste bestraling.

Wat kun je doen bij huidklachten door bestraling?

Van de bestralingsarts of verpleegkundige hoor je waar je op kunt letten om geen huidklachten te krijgen. En wanneer je contact met ze moet opnemen.

We hebben de adviezen voor je op een rijtje gezet. Die gelden tot je geen klachten meer hebt.

Wassen, douchen en baden

• Douche niet te lang: 5 tot 10 minuten.
• Gebruik lauwwarm water.
• Was je huid voorzichtig. Scrub niet met een scrubmiddel of washand.
• Gebruik eventueel een milde zeep.
• Dep je huid zachtjes droog na het douchen. Wrijf niet. Maak ook je huidplooien goed droog.
• Zwemmen (in een zwembad of natuurwater) en naar de sauna mag als je er geen huidklachten van krijgt.
• Heb je huidklachten? Wacht dan met zwemmen tot je huid hersteld is.

Kleding

• Draag kleding die prettig op je huid voelt. Kies stoffen die je huid niet irriteren. Bijvoorbeeld katoen.
• Draag geen kleding met randen die schuren of knellen.

Tape of pleisters

• Plak geen pleisters op de bestraalde huid. Wordt je huidklacht erger? En lijkt het of je huid opengaat? Vraag dan advies aan je arts of verpleegkundige.
• Gebruik je pleisters waar medicijnen in zitten? Plak ze dan niet op de plek die bestraald wordt.

Scheren

• Wil je de plek waar je bestraald bent scheren of ontharen? Scheer liever elektrisch. Gebruik geen ontharingscrème. En hars deze plek niet.
• Gebruik op de plek die bestraald is alleen aftershave voor een gevoelige huid.

Huid verzorgen

• Eigen huidverzorgingsproducten kun je blijven gebruiken, tenzij het irriteert.
• Gebruik liever geen make-up of producten met parfum op de plek die bestraald wordt. Daarbuiten mag wel.
• Word je oksel bestraald? Gebruik het liefst deodorant zonder alcohol.

Bij jeuk

• Heb je last van jeuk? Probeer niet te krabben of wrijven, hoe lastig dit ook is.
• Je kunt een crème krijgen tegen jeuk. Vraag je arts of verpleegkundige om advies.
• Koelen helpt. Draag luchtige kleding en leg je crème in de koelkast (niet in de diepvries!). Leg een coldpack uit de koelkast op de plek die jeukt.

Als je vervelt

• Smeer een paar keer per dag een vette crème op je huid. Bijvoorbeeld cetomacrogolcrème met vaseline of calendulacrème. Je mag de crème zo vaak smeren als je wilt.

Als je huid opengaat

• Soms krijg je na de bestraling een rode huid en gaat je huid open. Vooral in de plooien. Dit kan pijn doen. Overleg dan met je arts of verpleegkundige welke pijnstillers je kunt gebruiken. En hoe je dit het beste kunt behandelen.

Huidklachten en zonlicht: waar let je op?

Je huid is tijdens de bestraling en in de maanden daarna vaak extra gevoelig voor verbranding door de zon. Daarom is het belangrijk om de bestraalde huid goed tegen de zon te beschermen.

Adviezen:

• Blijf het eerste jaar na bestraling uit de zon met het deel van je huid dat bestraald is. Trek kleding aan die je huid zoveel mogelijk bedekt. Bijvoorbeeld een shirt, broek, hoed of pet. Ga niet onder de zonnebank. En blijf zoveel mogelijk in de schaduw.
• Ben je toch in de zon? Gebruik dan een zonnebrandcrème met factor 50 of hoger. Smeer je elke 2 uur opnieuw in.

Donkere huid door bestraling

Door bestraling maakt je huid meer pigment aan. Daardoor kan je huid wat donkerder worden. Hoe donkerder je eigen huidskleur, hoe groter de kans dat je huid donkerder wordt.

Meestal verdwijnt die donkere kleur. Soms niet.

Dit zijn algemene adviezen. Voor jou kunnen andere adviezen gelden. Bespreek dit met je arts of verpleegkundige. Neem bij twijfel contact op met ze.