Problemen met eten en drinken door bestraling

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Bestraling kan bijwerkingen hebben, waardoor eten en drinken moeilijker kan zijn. Het kan dan helpen om je voeding aan te passen. Bekijk de tips om zo min mogelijk last te hebben en toch goed te eten en drinken.

Lees op deze pagina verder over:

Of ga direct naar de voedingstips:

Eten en drinken moeilijk door bestraling

Als je mond, keelholte, slokdarm, maag of darmen worden bestraald, kun je problemen krijgen met eten en drinken of met je spijsvertering. Je kunt dan afvallen en onvoldoende voedingsstoffen binnen krijgen. Daardoor kan je herstel langer duren.

Klachten ontstaan vaak geleidelijk en hangen af van de plek die bestraling krijgt. Meestal starten klachten vanaf de tweede tot derde week van de bestraling. Ze zijn vaak het ergst tijdens de laatste week van de bestraling en de eerste week na afloop van de bestraling. 

Bij bestraling in het gebied van je hoofd en hals kun je last krijgen van:

  • pijn in je mond of keel
  • een droge mond
  • slijm in je mond of keel
  • pijn bij kauwen en slikken
  • smaakveranderingen of verlies van smaak
  • minder zin in eten
  • opgezwollen slijmvliezen in je mond of keel
  • ontstoken slijmvliezen 

Bij bestraling van je bovenbuik kun je last krijgen van:

  • misselijkheid (soms met braken)
  • pijnlijke darmkrampen 
  • diarree
  • verstopping (obstipatie), vooral als je tegelijk met de bestraling ook chemotherapie krijgt.

Tegen sommige klachten kun je medicijnen krijgen. Het kan ook helpen om tijdens de bestraling je voeding aan te passen. 

Als je klaar bent met de behandeling, worden de klachten minder. Soms gaan ze weer weg.

Advies van een diëtist

Op veel bestralingsafdelingen werken diëtisten. Zij kunnen je voor, tijdens en na de behandeling adviseren over voeding. En je helpen als je last hebt van klachten die eten moeilijk maken.

Word je bestraald in het hoofd-halsgebied of het gebied van je bovenbuik? Dan krijg je vaak al vroeg in je behandeling een afspraak met een diëtist. 

Aangepaste voeding kan helpen

Door je voeding aan te passen, kunnen je klachten verminderen. Zo wordt het makkelijker om voldoende voeding binnen te krijgen. Dat is belangrijk om goed van de behandeling te herstellen. 

Op voedingenkankerinfo.nl vind je praktische voedingstips bij verschillende klachten. We hebben ze hier op een rijtje gezet. Vraag ook je arts en/of diëtist om advies.

Voedingstips bij mond- en keelklachten

En ook:

Voedingstips bij maag- en darmklachten

Drink voldoende tijdens bestraling

Bestraling doodt kankercellen. Dit zorgt voor afvalstoffen. Je lichaam heeft vocht nodig om die afvalstoffen via je nieren af te voeren.

Daarom is het goed 1,5 tot 2 liter vocht per dag te drinken. Dit betekent minimaal 10 glazen of 13 kopjes per dag. Houd ook de kleur van je urine in de gaten: hoe lichter, hoe beter.

Dit zijn algemene adviezen. In jouw situatie kunnen andere adviezen gelden. Bespreek dit met je arts,  verpleegkundige of diëtist. Neem bij twijfel ook altijd contact op met een van deze zorgverleners.

Colofon

Met medewerking van:

Foto-Annemiek-van-Kessel

Annemiek van Kessel, MSc.

Diëtist en voedingswetenschapper

LinkedIn

Foto José Breedveld

Dr. José Breedveld

Diëtist en onderzoeker, senior coördinator voeding en kanker, Wereld Kanker Onderzoek Fonds

Illustratie mensen

Mensen die bestraling hebben gehad

illustratie-arts-vrouw

Prof. dr. Carien Creutzberg

Radiotherapeut, LUMC

Foto Luca Incrocci

Prof. dr. Luca Incrocci

Radiotherapeut-oncoloog en seksuoloog, Erasmus MC

Linkedin

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: maart 2022