Omgaan met en verzorging van het tracheostoma

Na de operatie aan het strottenhoofd krijg je een tracheostoma. Dit is opening van de luchtpijp in de huid van de hals.

De opening moet groot genoeg zijn om bij inspanning niet benauwd te raken. En ruim genoeg om zelf gemakkelijk korstjes of slijm te verwijderen.

In dit artikel lees je hoe je met het tracheostoma omgaat en hoe je deze kunt verzorgen.

Tijdelijk gebruik van een canule (larytube)

In de weken na de operatie draag je ’s nachts en soms ook overdag een speciale canule. Dit heet de larytube of softtube.

Het is een zacht hol buisje dat het tracheostoma op de gewenste grootte houdt. Larytubes zijn er in veel soorten en maten.

Door bestraling na de operatie en infecties kan er extra littekenweefsel rondom het stoma ontstaan. Hierdoor kan het tracheostoma krimpen.

Je kunt dit zelf zoveel mogelijk voorkomen door goede verzorging en bevochtiging van het tracheostoma. Wanneer het tracheostoma de neiging heeft te krimpen, kan een canule of larytube gebruikt worden om het stoma open te houden.

Bescherming van het tracheostoma met filters

Om de luchtpijp en longen te beschermen kun je een speciaal filter gebruiken. Zo’n filter krijg je al direct of snel na de operatie.

Deze filters heten ook wel ‘kunstneuzen’. Ze hebben deels dezelfde functie als de neus:

• Ze zuiveren de ingeademde lucht een beetje.
• Ze zorgen voor wat tegendruk, zodat je de lucht beter en dieper kunt inademen.
• Ze bevochtigen en verwarmen de ingeademde lucht.

Sommige mensen vinden het prettig om het tracheostoma te verbergen met bijvoorbeeld een sjaal. Bij de 2e stemwinkel kun je verschillende soorten sjaals, stomabeschermers en kunstneuzen bestellen.

Rondom het tracheostoma kan slijm uit de luchtpijp indrogen. Hierdoor ontstaan korstjes. Dit gebeurt meestal tijdens het slapen en bij een verkoudheid.

De korstjes zijn gemakkelijk te verwijderen met lauw water en een gaasje. Het is wel belangrijk om dit voorzichtig te doen. Zo voorkom je dat de huid gaat irriteren.

Vaseline of crème kan helpen om de huid rondom het tracheostoma gezond en soepel te houden. Gebruik geen zalf of vaseline op de plek waar je het stomafilter plakt. De pleister hecht dan niet goed.

Je kunt verschillende hulpmiddelen gebruiken om het tracheostoma schoon te houden. Deze kun je bestellen bij de 2e stemwinkel.