Opnieuw leren praten na een laryngectomie

Na de operatie voor strottenhoofdkanker heb je geen stembanden meer. Je kunt niet meer praten zoals je gewend bent.

Maar ook zonder stembanden kun je praten. Om dat te leren, krijg je spraakrevalidatie.

De tweede stem

Praten zonder stembanden heet ‘de tweede stem’. De meeste mensen kunnen na de laryngectomie opnieuw leren spreken. Met de tweede stem kunnen ze zich goed verstaanbaar maken.

Afspraak met de logopedist voor de operatie

Voor de operatie heb je al een afspraak met de logopedist. Een logopedist helpt mensen die problemen hebben met hun stem of met praten. Hij of zij bekijkt hoe je praat, wat je stemgeluid is en hoe je je tong en gebit gebruikt bij het praten. Bij een kunstgebit wordt ook gekeken of deze nog goed past.

Er zijn verschillende technieken om voor de tweede stem:

• Slokdarmspraak via de stemprothese: deze techniek wordt in Nederland het meest gebruikt.
• Slokdarmspraak met de injectiemethode: wordt ingezet als de stemprothese niet geplaatst kan worden of is verwijderd.
• Met de elektrolarynx, een elektronisch spreekapparaat. Dit wordt meestal tijdelijk gebruikt, of wanneer de andere manieren niet goed lukken.

Emoties uiten met de tweede stem

Weer kunnen praten is voor veel mensen na de laryngectomie een enorme stap. Maar de tweede stem heeft minder mogelijkheden dan spreken met stembanden.

Met de stemprothese en de injectiemethode kun je niet fluisteren of schreeuwen. Ook klinkt je stem vrij eentonig. Het is daardoor moeilijk om emoties zoals woede, angst, maar ook blijdschap met je stem over te brengen. Veel patiënten missen dit enorm. Als je emotioneel wordt, kun je vaak niet praten.

Met de tweede stem moet je ook de nieuwe grenzen van je stemgeluid leren kennen. Om hierin een weg te vinden is veel geduld, tijd en soms professionele begeleiding nodig.