Uitzaaiingen bij zaadbalkanker

Zaadbalkanker kan uitzaaien. Dat betekent dat de kankercellen via het lymfevocht of bloed op andere plekken in het lichaam terechtkomen. Een ander woord voor uitzaaiing is metastase.  

Lees op deze pagina over:

• Uitzaaiingen van zaadbalkanker naar de lymfeklieren in de buik 
• Uitzaaiingen van zaadbalkanker naar lymfeklieren verderop in het lichaam of naar andere organen 
• Kans op uitzaaiingen bij zaadbalkanker in stadium 1: indeling in risicogroepen
• Prognosegroepen bij uitgezaaide zaadbalkanker

Uitzaaiingen van zaadbalkanker naar de lymfeklieren in de buik

Als zaadbalkanker uitzaait, is dat meestal alleen naar de lymfeklieren achter in de buik of naar de longen. 

Je kunt dan last hebben van pijn in je rug die niet spontaan wegtrekt, vergrote tepels of benauwdheidsklachten. Meestal krijg je pas last van dit soort klachten als de uitzaaiingen groter worden.

Bij uitzaaiingen in de lymfeklieren in de buik is er nog steeds een grote kans op genezing. 

Mogelijke behandelingen zijn: een lymfeklieroperatie, chemotherapie of bestraling. Soms is een combinatie van chemotherapie en een lymfeklieroperatie nodig. De arts bespreekt met je wat in jouw situatie de beste behandeling is. 

Uitzaaiingen van zaadbalkanker in de lymfeklieren in de buik heten regionale uitzaaiingen.

Zaadbalkanker kan ook uitzaaien naar lymfeklieren boven het middenrif. 

Heel soms zaait zaadbalkanker uit naar organen, zoals de longen of de lever. Dat gebeurt meestal pas in een laat stadium. Bij dit soort uitzaaiingen kun je last hebben van:

• rugpijn die niet overgaat
• kortademigheid
• bloed ophoesten

Bij uitzaaiingen in lymfeklieren verderop in het lichaam of in andere organen stelt de arts chemotherapie voor. Met deze behandeling heb je een goede kans op genezing.

Kans op uitzaaiingen bij zaadbalkanker in stadium 1: indeling in risicogroepen

Zit de ziekte alleen in de zaadbal? Dan bespreekt de arts de kans op uitzaaiingen met je. Daarbij kan de arts termen als ‘laag risico’ of ‘hoog risico’ gebruiken. Bij een laag risico tumor is de kans op uitzaaiingen kleiner dan bij een hoog risico tumor. 

Lees wanneer het om een laag of hoog risico gaat:

Laag risico seminoom: De tumor is kleiner dan 4 cm en is niet ingegroeid in het netwerk van buisjes aan de achterkant van de zaadbal (de rete testis). 

Hoog risico seminoom: De tumor is 4 cm of groter en de tumor is ingegroeid in het netwerk van buisjes aan de achterkant van de zaadbal (de rete testis). 

Laag risico non-seminoom: De tumor is niet in lymfevaten en/of bloedvaten ingegroeid (geen lymfangio-invasie).

Hoog risico non-seminoom: De tumor is in lymfevaten en/of bloedvaten ingegroeid (lymfangio-invasie).

Prognosegroepen bij uitgezaaide zaadbalkanker

Bij uitgezaaide zaadbalkanker hangt je kans op genezing af van een aantal factoren:

• de soort kiemceltumor die je hebt: seminoom of non-seminoom
• de plaats van de uitzaaiingen
• de hoogte van de tumormerkstoffen: bèta-HCG, alfa-FP en LDH. 

De arts beoordeelt jouw situatie aan de hand van deze drie factoren. En kijkt in welke prognosegroep je valt.

Er zijn 3 prognosegroepen voor uitgezaaide zaadbalkanker:

• Goede prognose: de kans op een genezing is ongeveer 95%. Ongeveer 60 op de 100 mannen met uitgezaaide zaadbalkanker heeft een goede prognose.
• Intermediaire prognose: de kans op genezing is ongeveer 88%. Ongeveer een kwart van de mannen met uitgezaaide zaadbalkanker heeft een intermediaire prognose.
• Slechte prognose: de kans op genezing is ongeveer 67%. Ongeveer 15 van de 100 mannen met uitgezaaide zaadbalkanker hebben een slechte prognose. 

Goed om te weten: dit zijn gemiddelde cijfers. Jouw vooruitzichten kunnen anders zijn dan het gemiddelde. Bespreek dit met de arts.