Soorten eierstokkanker

Epitheliale eierstokkanker is de soort eierstokkanker die het meest voorkomt. Er zijn ook zeldzame vormen van eierstokkanker en ziektes die op eierstokkanker lijken.

Er zijn verschillende soorten eierstokkanker. De soort hangt af van in welke soort cellen van de eierstokken de kanker ontstaat.

Lees op deze pagina over:

• epitheliale eierstokkanker
• sereus ovariumcarcinoom
• heldercellige eierstokkanker
• gonadale stromaceltumor
• granulosaceltumor
• kiemceltumor

Er zijn ook ziekten die lijken op eierstokkanker, zoals: epitheliale borderlinetumor en buikvlieskanker.

Epitheliale eierstokkanker

Bij ongeveer 4 op de 5 vrouwen met eierstokkanker begint de tumor in de buitenste laag cellen van de eierstok en/of de eileider (het oppervlakte epitheel). Dit heet epitheliale eierstokkanker. Vooral vrouwen ouder dan 50 jaar krijgen deze soort kanker.
 
Epitheliale eierstokkanker wordt meestal in een laat stadium ontdekt. De ziekte komt na behandeling vaak terug. Daarom heeft deze vorm van kanker vaak een ongunstige prognose. 

Hooggradig sereus carcinoom

De meeste vrouwen met eierstokkanker hebben een hooggradig sereus carcinoom. Dit is een vorm van epitheliale eierstokkanker. 

Hooggradig betekent dat de kankercellen snel groeien. Dit type eierstokkanker ontstaat mogelijk in de eileiders.

Laaggradig sereus carcinoom

Laaggradig sereus carcinoom is een vorm van epitheliale eierstokkanker die minder vaak voorkomt. Laaggradig betekent dat de kankercellen niet snel groeien. Toch kan een laaggradig ovariumcarcinoom uitzaaien naar de buikholte. 

Een laaggradig sereus carcinoom reageert minder goed op chemotherapie. Daarom adviseert de arts bij deze vorm van eierstokkanker meestal een operatie. Anti-hormonale therapie lijkt ook goed te werken bij een laaggradig sereus carcinoom.

Heldercellige eierstokkanker 

Een zeldzame vorm van epitheliale eierstokkanker is heldercellige eierstokkanker (Ovarieel Clear Cell Carcinoom: OCCC). 

Behandelingen die wel helpen bij hooggradig sereus carcinoom, zoals chemotherapie, helpen minder goed bij deze soort. 

Gonadale stromaceltumor 

Bij ongeveer 5 op de 100 vrouwen met eierstokkanker ontstaat de tumor in het stroma. Dit is een weefsellaag van cellen die hormonen produceert. 

Deze soort eierstokkanker kan op elke leeftijd voorkomen. Dus ook bij jongere vrouwen.

Er zijn verschillende subtypen gonadale stromaceltumoren. De granulosaceltumor komt het meest voor. 

Granulosaceltumor 

Jaarlijks krijgen ongeveer 20 vrouwen de diagnose granulosaceltumor.  Een granulosaceltumor groeit langzaam. Daardoor zijn de vooruitzichten iets gunstiger.

De behandeling van een granulosaceltumor bestaat uit een operatie. Een nabehandeling is meestal niet nodig.

Ongeveer de helft van de vrouwen krijgt de ziekte een of meerdere keren terug. De behandeling bestaat dan opnieuw uit een operatie. Andere behandelingen zijn chemotherapie of hormonale therapie. 

Artsen in het UMC Utrecht verzamelen gegevens van vrouwen met een granulosaceltumor. Zo hopen ze meer kennis over granulosaceltumoren te krijgen en te ontdekken welke behandeling goed werkt bij deze tumoren.

Kiemceltumor

Wanneer de tumor ontstaat uit kiemcellen, heet het een kiemceltumor. Kiemcellen zijn de onrijpe eicellen die in de eierstok liggen. Deze vorm van eierstokkanker is heel zeldzaam en komt vooral voor bij jonge meisjes.

De behandeling van een kiemceltumor is een operatie. Dit kan alleen als er geen uitzaaiingen zijn. Meestal volgt daarna nog chemotherapie. 

Als er wel uitzaaiingen zijn, bestaat de behandeling uit een combinatie van een operatie en chemotherapie. Kiemceltumoren reageren heel goed op chemotherapie. Daarom start de behandeling vaak met chemotherapie als er uitzaaiingen zijn. Vaak kan een vrouw op die manier vruchtbaar blijven.

Ziektes verwant aan eierstokkanker

Er zijn 2 ziektes die lijken op eierstokkanker. Ze ontstaan ook in de eierstok of eileider. Het gaat om een epitheliale borderlinetumor en eileiderkanker. 

Epitheliale borderlinetumor

Een borderlinetumor ontstaat net als epitheliale eierstokkanker in de buitenste laag cellen van de eierstok (het oppervlakte-epitheel). 

Vroeger dacht men dat deze tumor een grensgeval was tussen een goedaardige en een kwaadaardige tumor, vandaar de naam borderline tumor. Borderline is Engels voor ‘grens’.

Nu weten artsen dat een borderlinetumor zich meer als een goedaardige tumor gedraagt. Een epitheliale borderlinetumor in de eierstok groeit namelijk niet door het oppervlakte-epitheel heen in andere weefsels. Ook groeit de tumor langzaam. 

Dat is anders bij epitheliale eierstokkanker. Die tumor is kwaadaardig: de tumor groeit wel door de epitheliale laag heen, en kan uitzaaien.

Een borderlinetumor kan uitzaaien, maar dit komt maar zelden voor. Soms komt een borderline tumor terug als laaggradige eierstokkanker. 

De behandeling van een epitheliale borderlinetumor bestaat meestal alleen uit een operatie. Soms komt een borderlinetumor terug na de behandeling. Dan kan de arts opnieuw opereren. De prognose is gemiddeld gunstig.

Buikvlieskanker

Buikvlieskanker ontstaat niet in de eileider of eierstok, maar in de cellen van het buikvlies. 

Het buikvlies is een vlies dat alle organen in de buik bedekt. De medische naam voor buikvlies is peritoneum. Daarom heet buikvlieskanker ook wel peritoneale kanker of primair peritoneaal carcinoom (PPC). 

Als eierstokkanker uitzaait, is dat vaak naar de buik. Soms is de afwijking in de eierstok nog klein. Dan denkt de arts eerst aan buikvlieskanker. Pas na een biopt is dan duidelijk of het eierstokkanker of buikvlieskanker is. 

Als het soort kankercellen in het buikvlies lijkt op een ovariumcarcinoom is de behandeling hetzelfde als voor epitheliale eierstokkanker.