Zo fit mogelijk aan je kankerbehandeling beginnen

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Het is belangrijk om zo fit mogelijk aan je behandeling tegen kanker beginnen. Dan kun je de behandeling beter aan en herstel je er sneller van. Ook heb je dan minder kans op bijwerkingen.

Na je diagnose duurt het vaak nog een paar weken voordat je behandeling begint. In die tijd kun je een aantal dingen doen om je voor te bereiden op je behandeling. Zodat je zo fit en ontspannen mogelijk aan je behandeling begint.

Lees op deze pagina over:

Tip: kijk wel wat haalbaar is voor je. En misschien kun je hierbij hulp van je familie en vrienden gebruiken. Als dat zo is: vraag het aan ze. Je kunt ook je (huis)arts of verpleegkundige om begeleiding vragen. Die kan je eventueel verwijzen naar een diëtist, leefstijlcoach of een oncologiefysiotherapeut.

Gezond eten voor de behandeling

Gezond en genoeg eten is nodig om je lichaam te helpen zo fit mogelijk te zijn voor je behandeling. Is goed en genoeg eten lastig of ben je erg afgevallen, dan kun je hulp krijgen via je arts, verpleegkundige of huisarts.

Als je gezond eet, krijg je per dag voldoende calorieën binnen. En ook genoeg eiwitten, koolhydraten, vezels, vetten, vitamines en mineralen. Dat zijn allemaal stoffen die je lichaam nodig heeft om te functioneren.

Lees op voedingscentrum.nl meer over gezonde voeding.

Aanvullende voeding

Soms heb je aanvullende voeding nodig voor je behandeling begint. Bijvoorbeeld als je veel afgevallen bent of als je last hebt van klachten met het eten. Je arts verwijst je dan naar een (oncologie)diëtist in het ziekenhuis.

Een diëtist kan het best beoordelen of je genoeg eet of dat je extra voeding nodig hebt. Zij of hij kijkt samen met jou wat in jouw situatie het best past. Dat kan vaak met gewone voedingsproducten zijn (zoals kwark, eieren of kip). Soms is medische voeding nodig, zoals drinkvoeding of sondevoeding.

Dieet volgen

Er zijn verschillende diëten waarvan wordt gezegd dat ze kunnen helpen bij het voorkomen of behandelen van kanker. Dit worden ook wel anti-kankerdiëten genoemd.

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat je kanker kunt genezen of verminderen met een anti-kanker dieet.

Wil je toch een speciaal dieet volgen, overleg dit dan altijd eerst met je arts of oncologiediëtist. Soms kan dat prima, maar er zijn ook diëten die gevaarlijke gevolgen kunnen hebben. Zoals tekorten aan belangrijke voedingsstoffen en infecties.

Lees op wkof.nl/voedingenkanker.nl verder over anti-kanker diëten.

Bewegen of trainen voor je behandeling

Kanker en de behandeling ervan vragen veel van je lichaam. Probeer daarom zo fit mogelijk je behandeling in te gaan. Bewegen helpt daarbij.

Dit zijn de voordelen van bewegen voor de behandeling:

  • Bewegen helpt om fitter te blijven of te worden.
  • Bewegen kan helpen tegen vermoeidheid.
  • Door te sporten voel je je vaak beter.
  • Het kan prettig zijn om zelfs iets te kunnen doen dat je herstel kan helpen.

Advies over bewegen

Misschien is bewegen moeilijk voor je. Bijvoorbeeld omdat je moe bent of pijn hebt. Of omdat je niet gewend bent om dat regelmatig te doen. Of omdat je niet goed weet hoe je het best beweegt in jouw situatie. Dan kun je hulp krijgen.

Overleg altijd eerst met je arts of verpleegkundige over bewegen of sporten. Wat kun je doen om zo fit mogelijk aan je behandeling te beginnen? Of: wat kun je blijven doen? En waar moet je rekening mee houden?

Soms stuurt de arts je door naar een fysiotherapeut of sportarts voor advies. Je kunt ook zelf om een verwijzing vragen.

Tip: je kunt ook contact opnemen met Stichting Tegenkracht. Hier kunnen ze een beweegprogramma op maat maken.

Lees op bewegenenkankerinfo.nl van WKOF verder over bewegen voor de behandeling begint.

Fitter de operatie in: meedoen aan een prehabilitatie-programma

In sommige ziekenhuizen kun je in de weken voor je operatie een trainingsprogramma volgen om fitter te worden. Dit heet prehabilitatie. Vraag ernaar bij je arts of verpleegkundige.

Zo’n prehabilitatie-programma bestaat meestal uit:

  • Sporten en trainen onder leiding van een fysiotherapeut. Doel: kracht en conditie opbouwen.
  • Aangepaste voeding. Een diëtist helpt je hierbij. Het doel is om je inname van eten te verbeteren en aan te laten sluiten bij wat je nodig hebt.
  • Stoppen met roken en/of alcohol drinken.
  • Begeleiding door een psycholoog.

Meedoen aan een prehabilitatie-programma wordt vergoed door je verzekering. Wel heb je een verwijzing van je arts nodig.

Stoppen met roken of vapen

Start je binnenkort met je behandeling tegen kanker? En rook je of vape je? Goed als je daarmee stopt. Dan kan je lichaam de behandeling beter aan. Ook is de kans groter dat de behandeling goed werkt. Lees meer over roken en je gezondheid bij kanker.

Goed om te weten: je kunt hulp krijgen bij het stoppen. Die hulp wordt vergoed. Informeer ernaar bij je huisarts of bij je arts in het ziekenhuis.

Lees meer over stoppen met roken en vapen.

Stoppen met alcohol

Stoppen met alcohol drinken is altijd goed voor je lichaam. Je herstel verbetert en de kans op complicaties tijdens je behandeling wordt kleiner. Krijg je een behandeling tegen kanker en drink je alcohol, bespreek dit dan met je arts.

Goed om te weten: je kunt hulp krijgen bij het stoppen met drinken als je dat moeilijk vindt. Informeer ernaar bij je huisarts of bij je arts in het ziekenhuis.

Lees meer over stoppen met alcohol.

Zo goed mogelijk ontspannen

Na de diagnose kanker komt er veel op je af. Het is begrijpelijk dat je in deze periode gespannen of zelfs angstig bent. Er zijn wel dingen die je kunt doen om wat minder stress te ervaren. Zodat je de behandeling beter doorkomt.

Tips:

  • Praat over je gevoelens en zorgen. Vaak lucht dat op.
  • Schrijf je gedachten en gevoelens van je af.
  • Breng tijd door met de mensen waar je om geeft. Bijvoorbeeld je partner, je ouders, familieleden of vrienden. Ze kunnen je steunen.
  • Doe dingen die je fijn vindt of waar je energie van krijgt. Bijvoorbeeld in de natuur zijn, muziek luisteren, een boek lezen of een serie kijken.

Het is op zich goed om stil te staan bij wat je voelt in deze periode. Probeer alleen wel te voorkomen dat emoties je overspoelen. Misschien kan mindfulness of meditatie je daarbij helpen.

Je kunt ook bellen met voorlichters van de kanker.nl Infolijn. Zij kunnen je zorgen, twijfels en problemen niet oplossen, maar wel naar je luisteren. En je wat verder op weg helpen.

Slaap je slecht? Pieker je veel? Of heb je nergens zin in? Vraag dan hulp via je huisarts. Die kan je doorverwijzen naar de praktijkondersteuner (poh-ggz). Je kunt je angsten en zorgen ook bespreken met je arts in het ziekenhuis. Die kan je verwijzen naar een hulpverlener, bijvoorbeeld een psycholoog of maatschappelijk werker.

Lees meer over ontspanning en slapen als je kanker hebt.

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: december 2025

Met medewerking van:

illustratie vrouwelijke arts

Dr. Lieneke van Veelen

Radiotherapeut-oncoloog en leefstijlarts, Vereniging Arts en Leefstijl

illustratie deskundige vrouw

Esther Croes

Epidemioloog, Trimbos instituut

illustratie vrouwelijke verpleegkundige

Esther van Leer

Leefstijlconsulent, UMC Utrecht

ervaringsdeskundigen-mensen

Mensen die kanker hebben (gehad)

illustratie deskundige vrouw

Tamarah de Jong

Wetenschappelijk medewerker Programma Alcohol, Trimbos instituut

deskundige man

Wesley van Hemert

Leefstijlcoach, Van Hemert Leefstijlcoaching