Gezond leven tijdens de behandeling van kanker
Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.
Naar colofonEen behandeling tegen kanker vraagt veel van je lichaam. Je helpt je lichaam door tijdens de behandeling zo gezond mogelijk te leven. Op deze pagina lees je wat je kunt doen.
Lees op deze pagina over:
Misschien denk je: ik heb al zoveel aan m’n hoofd. Of: gezond eten? Ik ben al blij als ik iets binnenkrijg! Dit soort reacties zijn begrijpelijk als je vooral bezig bent met overleven. Kijk wat lukt, maar wees ook mild voor jezelf.
Gezond eten tijdens je behandeling
Goed eten en drinken bij kanker is belangrijk. Dit helpt om minder last te hebben van bijwerkingen, zoals vermoeidheid en diarree. Het helpt ook om je conditie op peil te houden en sneller van je behandeling te herstellen. Voeding heeft een belangrijke ondersteunende rol tijdens je behandeling.
Goed en voldoende eten: niet altijd makkelijk
Goed eten kan lastig zijn als je kanker hebt. Bijvoorbeeld omdat je misselijk bent of pijn in je mond hebt door de behandeling zoals chemotherapie. Of omdat je niet goed kunt kauwen of slikken. Het kan ook zijn dat je geen tijd of energie hebt om te koken.
Heb je geen trek in eten? Of lukt gezond eten niet? Bespreek het met je arts. Die kan je doorsturen naar een diëtist voor advies of begeleiding.
Andere smaak
Door kanker of de behandeling kan je smaak veranderen. Eten en drinken die je vroeger heerlijk vond, kunnen plotseling niet meer smaken. Tips voor omgaan met smaakproblemen lees je op wkof.nl/voedingenkanker.
Waarop kun je letten?
- Eet voldoende eiwitten
Tijdens de behandeling heb je meer eiwitten nodig voor onderhoud en herstel. Het advies is om bij kanker dagelijks 1,2 tot 1,5 gram eiwit per kg lichaamsgewicht te eten of drinken. Lees tips om voldoende eiwitten te eten op wkof.nl/voedingenkanker. - Let op je gewicht
Als je onbedoeld afvalt of aankomt bij kanker verlies je gemakkelijk spieren. Om de behandeling beter aan te kunnen en zo goed mogelijk te herstellen, is het belangrijk om je spiermassa en gewicht zo gelijk mogelijk te houden. Het is dan aan te raden hulp te vragen van een diëtist. Je arts kan je verwijzen. - Let op voedingsklachten
Door klachten zoals diarree, minder trek of vermoeidheid eet je misschien minder. Dit is ongewenst, omdat je conditie dan achteruit kan gaan. Op wkof.nl/voedingenkanker lees je wat je bij voedingsklachten kunt doen. - Neem een gezonde basisvoeding
Gezond eten met veel plantaardige producten levert veel gezonde voedingsstoffen die je darmen te helpen om in beweging te blijven. Wissel af met groente en fruit, zodat je verschillende combinaties van vitamines en mineralen binnenkrijgt. Voedingssupplementen zijn meestal niet nodig als je gezond en gevarieerd eet. Op wkof.nl/voedingenkanker lees je tips over het verbeteren van je weerstand en de voordelen van een vezelrijke voeding. - Drink voldoende
Voldoende drinken is belangrijk voor je lichaam. Het helpt om afvalstoffen goed uit te plassen. Drink 1,5 - 2 liter per dag. Vraag aan je arts of verpleegkundige of het voor jou nodig is om meer te drinken. Bij bepaalde soorten chemotherapie en bij een stoma kan het namelijk nodig zijn om nog meer te drinken.
Tip: vaak willen mensen graag iets voor je doen als je ziek bent. Is het voor jou moeilijk om gezonde maaltijden te maken? Vraag dan je vrienden, buren of familieleden om hulp. Een gezonde maaltijd laten bezorgen kan ook een mogelijkheid zijn.
Aanvullende voeding
Soms heb je aanvullende voeding nodig tijdens de behandeling. Omdat je anders niet genoeg voeding of voedingsstoffen binnenkrijgt. Een diëtist kan het best beoordelen of je iets extra’s nodig hebt. Dat kunnen gewone voedingsmiddelen zijn of dieetproducten (zoals drinkvoeding en sondevoeding). Je kunt met de diëtist overleggen wat in jouw situatie een goede keuze is.
Voedingssupplementen
Voedingssupplementen zijn vitamines, mineralen of bepaalde bioactieve stoffen. Meestal is het niet nodig om bij de behandeling van kanker voedingssupplementen te slikken. Bovendien zijn er risico’s als je voedingssupplementen slikt. Als je er te veel van neemt kunnen ze de behandeling beïnvloeden. Bespreek dus altijd met je arts welke supplementen en kruidenpreparaten je mag gebruiken tijdens de behandeling, als je dit wilt.
Kun je door kanker of de behandeling niet eten? Of heb je last van darmproblemen, zoals diarree? Dan kun je soms een tekort krijgen aan bepaalde vitamines en mineralen. Het is dan belangrijk om samen met een diëtist naar je eten en drinken te kijken. Een diëtist kan dan bepalen of een supplement nodig is.
Lees op wkof.nl/voedingenkanker meer over supplementen bij kanker.
Wat mag je niet eten tijdens de behandeling van kanker?
Bepaalde voedingsmiddelen kun je beter niet eten of drinken tijdens je behandeling. Die kunnen ervoor zorgen dat de behandeling minder goed werkt. Soms verergeren ze de bijwerkingen van de behandeling.
Lees meer over de combinatie van supplementen en de behandeling van kanker.
Bewegen tijdens je behandeling
Tijdens de behandeling is het belangrijk om te (blijven) bewegen, als dat lukt.
Dit zijn de voordelen van bewegen tijdens de behandeling:
- Bewegen helpt om je conditie en spierkracht te houden. Daardoor kun je dagelijkse bezigheden beter blijven doen.
- Bewegen vermindert vermoeidheid, angst en depressie.
Verder kan bewegen helpen om:
- Beter te slapen.
- Je botten gezond te houden.
(Meer) bewegen is niet altijd makkelijk. Je weet misschien ook niet goed wat je lichaam aankan. Of welke vorm van bewegen voor jou nu het beste is. Daar kun je hulp bij krijgen.
Belangrijk: overleg altijd eerst met je arts of verpleegkundige over bewegen of sporten. Wat kun je doen? Of: blijven doen? En waar moet je rekening mee houden? Soms stuurt de arts je door naar een fysiotherapeut of sportarts voor advies. Je kunt ook zelf om een verwijzing vragen.
Lees meer over bewegen tijdens de behandeling van kanker.
-
Bewegen helpt om je conditie en spierkracht te houden. Daardoor kun je dagelijkse bezigheden beter blijven doen.
-
Bewegen vermindert vermoeidheid, angst en depressie.
-
Bewegen helpt om beter te slapen
-
Bewegen helpt om je botten gezond te houden
Ontspannen en slapen
Kanker brengt spanning en onzekerheid mee. Daardoor slaap je misschien slecht, pieker je veel of ben je prikkelbaar.
Ontspannen is belangrijk om minder stress te voelen. Dan kun je de behandeling beter aan. Makkelijk gezegd, maar hoe doe je dat? Lees meer over omgaan met stress en beter slapen tijdens de behandeling van kanker.
Niet roken of vapen
Stoppen met roken of vapen heeft altijd zin. Ook als je kanker hebt. Roken kan de kanker erger maken. En blijven roken kan je behandeling moeilijker maken. Als je chemotherapie krijgt, kan die minder goed werken. En operaties genezen beter als je bent gestopt met roken.
Stoppen met roken of vapen levert je al meteen iets op. Ook als je kanker hebt. Dat merk je zelf niet direct, maar je lichaam wel. Binnen een half uur na het roken dalen je bloeddruk en je hartslag al, bijvoorbeeld.
Na 8 uur stoppen, stijgt het zuurstofniveau in je bloed. Na een paar dagen verbetert je immuunsysteem. En na een paar weken reageren je witte bloedcellen beter op virussen en bacteriën dan toen je nog rookte. Witte bloedcellen beschermen je lichaam. Ze bestrijden je lichaam tegen indringers als virussen en bacteriën.
Dit levert stoppen met roken of vapen je op als je kanker hebt:
- Je immuunsysteem werkt beter.
- De behandeling kan beter zijn werk doen.
- Je loopt minder risico op complicaties bij een operatie, zoals een wondinfectie.
- Je hebt minder kans op bijwerkingen door chemotherapie of bestraling, zoals een ontsteking van je mondslijmvlies (stomatitis).
- Je herstelt sneller van je behandeling.
- Je maakt het risico kleiner dat de tumor terugkomt.
- Je maakt het risico kleiner om opnieuw kanker te krijgen.
- Je overlevingskans is hoger.
Hulp bij stoppen met roken of vapen
Stoppen met roken is voor bijna iedereen moeilijk. Er is goede hulp als je wilt stoppen met roken. De huisarts of de praktijkondersteuner van de huisarts kan je helpen bij het stoppen met roken. Er zijn ook aparte organisaties die hulp geven bij het stoppen met roken. En in sommige ziekenhuizen zijn ‘stop met roken poli’s’.
Wil je weten welke hulp er bij jou in de buurt is? Kijk dan op hulp bij jou in de buurt.
Meer informatie
Meer informatie over stoppen met roken:
- Ikstopnu.nl
- Voor jongeren en jonge volwassenen
- Gratis stoplijn: 0800-1995
- Gratis app voor jongeren van 16 tot 25 jaar: Quiddy
Geen alcohol
Door geen alcohol meer te drinken help je je lichaam. Dit levert stoppen met alcohol je op als je kanker hebt:
- Je helpt je lichaam om de behandeling beter te doorstaan.
- Je verkleint het risico dat de kanker weer terugkomt.
- Je verkleint het risico op ontstekingen tijdens of na chemotherapie of bestraling.
- Je verkleint het risico op complicaties na een operatie. Complicaties zijn bijvoorbeeld: bloedingen en infecties.
Stoppen met alcohol heeft nog meer voordelen voor je gezondheid. Die hebben niet direct te maken met kanker. Bekijk de voordelen op: stoppen met alcohol drinken.
Tips om te stoppen met alcohol
Wil je aan de slag met het stoppen van alcohol drinken? Deze tips kunnen helpen:
- Kies een alternatief dat je lekker vindt, zoals bruiswater met citroen, een mocktail of kruidenthee.
- Vertel je omgeving dat je gaat stoppen met drinken. Vraag of ze je willen steunen door je niet over te halen om toch alcohol te drinken.
- Trakteer jezelf op iets anders: een goed boek, een warm bad of een fijne wandeling.
Hulp bij stoppen met alcohol
Is het te moeilijk om zelf te stoppen met drinken? Dat is helemaal niet raar of gek. Je kunt hier hulp bij krijgen.
Stoppen met drinken is voor veel mensen moeilijk. Wil je stoppen, overleg dan met je huisarts of de praktijkondersteuner wat voor hulp het best bij je past.
Meer informatie
Meer informatie over alcohol en stoppen met drinken:
- Alcoholinfo: hier kunnen mensen direct bellen, mailen of chatten, professionele hulp vinden en informatie lezen.
- Ik wil minder alcohol drinken of stoppen met drinken | Thuisarts
- Apps | Alles Over Drinken: hier vind je een overzicht van allerlei apps en interventies om te stoppen.