Yoga bij kanker

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Yoga kan helpen als je kanker hebt. Het geneest de ziekte niet, maar kan je misschien wel helpen bij je herstel en de verwerking ervan. Op deze pagina lees je er alles over.

Lees op deze pagina over: 

Overleg vooraf met je arts

Overweeg je yoga? Overleg dan altijd eerst met je arts of yoga geschikt is in jouw situatie. En waar je op moet letten bij het doen van de oefeningen, bijvoorbeeld na een operatie.

Wat is yoga?

Yoga is ontstaan vanuit het Hindoeïsme. Het is een filosofie, levenswijze en oefenmethode die al duizenden jaren oud is. Daarbij staat de verbinding tussen lichaam en geest centraal.  

Het bekendste onderdeel van yoga zijn de houdingen en bewegingen. Andere belangrijke onderdelen van yoga zijn: 

  • oefeningen om de adem te verbeteren en te kalmeren
  • ontspanningsoefeningen 
  • meditatie en mindfulness

Al deze onderdelen van yoga helpen om je lichaam en geest meer in balans te brengen. 

yoga bij kanker

Wanneer kan yoga helpen bij kanker?

Yoga kan tijdens en na de behandeling van kanker helpen bij:

  • angst
  • depressie
  • stress
  • stemmingswisselingen

Bij sommige mensen helpt yoga ook om beter te slapen.

Hoe kan yoga je gezondheid verbeteren?

Yoga heeft invloed op het zenuwstelsel, het immuunsysteem, het hartvaatstelsel, de longen en de hersenen. Door yoga krijgt het lichaam de kans om te ontspannen, te herstellen en op te laden. Hierdoor kan het immuunsysteem beter gaan werken. Ook maakt yoga de geest rustiger.  

Yoga geneest geen kanker. Het kan wel een goede aanvulling zijn op de zorg in het ziekenhuis.

Paulien vertelt over yoga bij kanker

Is yoga veilig bij kanker? 

Yoga is veilig, zolang je voor een zachte vorm kiest. Dat is een vorm van yoga met:

  • langzame en aandachtige bewegingen 
  • veilige houdingen en milde buigingen
  • ademoefeningen 
  • meditatie 
  • ontspanning

Tip: 

Vertel de yogadocent vooraf dat je kanker hebt (gehad) en waar je precies last van hebt. Vraag of je alle houdingen van de les kunt uitvoeren. Wees extra voorzichtig als je een operatie hebt gehad. Sommige houdingen zijn dan minder geschikt.

Wanneer moet je voorzichtig zijn met yoga?

Yoga heeft risico's bij botontkalking (osteoporose), een tekort aan botmassa (osteopenie) of botuitzaaiingen. Vooral stevige voorwaartse buigingen, draaiingen en strekkingen van de wervelkolom kunnen de kans op botbreuken vergroten. Overleg daarom vooraf altijd met je arts en yogadocent om de oefeningen aan te passen. 

Bij longkanker of uitzaaiingen in de longen zijn ademhalingsoefeningen waarbij je heel snel in- en uitademt niet geschikt.

Yoga kan ook risico's hebben als je:

  • een buikoperatie hebt gehad
  • last hebt van ophoping van vocht tussen borstvlies en longvlies (pleurale effusie)
  • last hebt van ophoping van vocht in de buik (ascites)

Langzame diepe ademtechnieken en ontspanningstechnieken zijn dan het meest geschikt.

Welke vormen van yoga zijn geschikt bij kanker?

Deze vormen zijn vooral geschikt tijdens en na de behandeling van kanker:

Yoga speciaal voor (ex-)kankerpatiënten

Verschillende yogascholen bieden lessen aan voor mensen die kanker hebben of hebben gehad. In veel gevallen onder de naam H-yoga of Herstel-yoga: een programma speciaal voor mensen met kanker. De docenten zijn opgeleid om mensen met kanker te begeleiden. Ze houden rekening met je (lichamelijke) beperkingen.

De groepen zijn klein zodat er meer tijd is voor persoonlijke aandacht. Voordat je met de lessen start, krijg je meestal eerst een gesprek. Hierin kun je aangeven wat je wel en niet kunt. Vaak is ook persoonlijke begeleiding mogelijk.

Restorative yoga

Deze vorm bestaat uit liggende yogahoudingen met hulpmiddelen, zoals kussens. Doel is om tot een diepe ontspanning te komen.

Easy yoga of easy hatha yoga

Deze vorm bestaat uit lichte oefeningen (staand, zittend en liggend) die geschikt zijn voor mensen met weinig uithoudingsvermogen en flexibiliteit.

Yin yoga 

In deze vorm doe je de houdingen zittend of liggend. Je blijft langer in een houding (3 tot 5 minuten). Heb je veel last van stijfheid, dan is deze vorm mogelijk te zwaar om mee te beginnen.

Stoelyoga

Deze vorm bestaat uit lichte yoga-oefeningen op een stoel. De oefeningen zijn vooral geschikt voor mensen die minder goed kunnen bewegen of een minder goede conditie hebben.

Yoga nidra 

Bij deze vorm van yoga lig je op een mat. Een stem leidt je door de oefeningen heen. Het doel is diepe ontspanning. 

Welke vormen van yoga zijn minder geschikt bij kanker?

Actievere vormen van yoga zijn minder geschikt voor mensen met kanker. Zoals vinyasa yoga, ashtanga yoga, flow yoga en power yoga. Deze vormen vragen veel van je conditie en zijn een flinke belasting voor je spieren en gewrichten. 

Beoefende je al een meer actieve vorm van yoga voordat je kanker kreeg? Dan kun je kijken of je deze vorm na de behandeling weer (rustig aan) kunt oppakken.  
 

Bronvermelding en disclaimer

De informatie op deze pagina is gebaseerd op deze bronnen. Lees ook de disclaimer.

Websites

 

  • Yoga. CAM Cancer Consortium, 2021.
  • Yoga. Memorial Sloan Kettering Cancer Center, 2021.

Richtlijnen

 

Colofon

Met medewerking van:

logo Consortium Integrale Zorg en Gezondheid (CIZG)

Consortium Integrale Zorg en Gezondheid (CIZG)

Foto Daniëlle Verbeek

Dr. Daniëlle Verbeek

Internist-oncoloog

Foto Inès von Rosenstiel

Dr. Inès von Rosenstiel

Kinderarts en arts integratieve geneeskunde, Rijnstate

Peter Haima

Dr. Peter Haima

Yoga- en mindfulness-docent, medisch bioloog, coach bij Life-Force Yoga, mindfulness & gezondheid

illustratie-deskundige-vrouw

Karlien Bongers

Chirurg (niet praktiserend), specialist Integrative Medicine en auteur

ervaringsdeskundigen-mensen

Mensen die kanker hebben (gehad)

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: juni 2022