Inwendige bestraling bij vaginakanker

Bij vaginakanker krijg je vaak inwendige bestraling (brachytherapie). Meestal in combinatie met uitwendige bestraling en chemotherapie. Hier lees je hoe de behandeling gaat.

Lees op deze pagina over:

• Wat is inwendige bestraling?
• Hoe gaat inwendige bestraling?
• Aantal bestralingen
• Bijwerkingen van inwendige bestraling

Wat is inwendige bestraling?

Bij inwendige bestraling krijg je van binnenuit bestraling tegen kanker. De bestralingsarts plaatst holle buisjes in je vagina, dicht bij de tumor. De bestraling gebeurt via de buisjes, met behulp van een kleine radioactieve bron.

Een voordeel van inwendige bestraling is dat de arts heel dichtbij de kankercellen veel straling kan geven. Hierdoor blijven de organen in de buurt van de vagina beter beschermd tegen straling. 

Een andere naam voor inwendige bestraling is brachytherapie. Brachy betekent dichtbij.

Hoe gaat inwendige bestraling bij vaginakanker?

Voordat de bestraling begint krijg je een CT-scan of een MRI-scan. De arts bepaalt hiermee hoeveel en waar straling nodig is.

De bestraling zelf duurt een paar minuten. Als de bestraling klaar is, is er geen straling meer in je lichaam. Mensen in je omgeving krijgen dan ook geen straling mee. 

Inwendige bestraling gaat zo:

• Je krijgt een verdoving (narcose of ruggenprik) en pijnstilling.
• Als je onder verdoving bent, krijg je een slangetje in de blaas. Dit heet een blaaskatheter. De urine (plas) loopt dan vanzelf in een opvangzak.
• Daarna plaatst de arts buisjes in je vagina. En soms in het weefsel rondom je vagina.
• De arts sluit de buisjes aan op een klein bestralingstoestel waarin een radioactieve bron zit. Daarmee krijg je de bestraling.
• Soms haalt de arts de buisjes na de bestraling weer uit je vagina. Soms blijven de buisjes na het inbrengen langer zitten. Dan word je 2 keer bestraald met een aantal uur of een nacht ertussen.

Je bent alleen in de bestralingsruimte, maar de laborant houdt via camera’s alles in de gaten. Je kunt met elkaar praten via een intercom.

Je voelt niets van de bestraling. Wel hoor je verschillende geluiden van het bestralingsapparaat. De straling is meteen weg als het toestel is uitgeschakeld.

Aantal bestralingen

Je krijgt eerst 5 weken uitwendige bestralingen. Dat zijn bestralingen die door je huid heen gaan. Meestal krijg je in deze periode ook chemotherapie. Soms start de inwendige bestraling al in de laatste week van de uitwendige bestraling, anders in de eerste week erna.

Voor de inwendige bestraling word je meestal kort in het ziekenhuis opgenomen. Je krijgt dan meestal 1 of 2 keer een bestraling. Daarna kom je in de 2 weken erna nog 2 tot 4 keer terug. Dit verschilt per ziekenhuis. 

Soms word je niet opgenomen in het ziekenhuis. Dan gebeurt de behandeling poliklinisch. Je hoeft dan ook niet onder narcose. Dit hangt af van de plek en grootte van de vaginakanker.

Je arts bespreekt met je wat de planning van jouw behandeling is.

Tijdens en na de bestralingsperiode kun je last hebben van bijwerkingen. Die komen vaak door de uitwendige bestralingen, de chemotherapie en de inwendige bestralingen.

Je arts of verpleegkundige bespreekt welke bijwerkingen je kunt krijgen. En hoe je hier het best mee omgaat.

Deze klachten komen veel voor:

• vaker moet plassen
• pijn bij het plassen
• blaasontsteking/koorts
• diarree en/of slijm bij je ontlasting
• vermoeidheid

Ook kun je na de inwendige bestralingen een paar dagen een beetje bloed verliezen en afscheiding hebben. 

Na een paar maanden kan je vagina ook droger en stugger worden. Als het nodig is kun je dan bij het vrijen een glijmiddel gebruiken.

Ook kan je vagina nauwer of korter worden. Of zelfs steeds meer dicht trekken. Het hangt van de plaats van de tumor af of dit bij jou kan gebeuren. En ook of het te voorkomen is. Je arts of verpleegkundige bespreekt dit met je. Soms krijg je ook een folder met informatie en adviezen mee. 

Heb je bijwerkingen? Vertel het aan je arts of verpleegkundige. Misschien is er iets aan te doen.