Bestraling bij luchtpijpkanker

Soms krijg je bestraling in plaats van een operatie. Of je wordt bestraald voor of na je operatie. Bestraling kan een behandeling zijn om te genezen. Is luchtpijpkanker uitgezaaid? Dan kun je bestraald worden om minder last te hebben van klachten. Of zodat uitzaaiingen minder snel groeien.

Lees op deze pagina over:

• Wat is bestraling?
• Bestraling om te kunnen genezen
• Bestraling bij uitgezaaide luchtpijpkanker

Bestraling is de behandeling van kanker met straling. Het doel: kankercellen kapotmaken en gezonde cellen zoveel mogelijk heel laten. De radiotherapeut bestraalt alleen de plek van de tumor of uitzaaiingen. Een ander woord voor bestraling is radiotherapie.

De straling komt uit een bestralingstoestel. De straling gaat van buitenaf door je huid heen. De radiotherapeut bepaalt hoeveel straling je krijgt en de precieze plek waar je wordt bestraald.

Is luchtpijpkanker niet uitgezaaid? Dan word je soms bestraald. Je arts bespreekt met je of bestraling krijgt en wanneer. Dat kan zijn:

• bestraling na je operatie
• bestraling in plaats van een operatie

Bestraling na een operatie

Soms krijg je bestraling na je operatie. Het doel is om kankercellen die er nog zitten kapot te maken. De kans dat de kanker terugkomt is dan kleiner.

Bestraling met chemotherapie in plaats van een operatie

Bestraling in plaats van een operatie kan soms ook een behandeling zijn met als doel om je te genezen. Bijvoorbeeld als je niet fit genoeg bent voor een operatie. Bestraling om je te genezen kan alleen als je geen uitzaaiingen hebt.

Soms kan de arts de tumor niet weghalen met een operatie. Bijvoorbeeld als de tumor op een lastige plek zit. Ook dan krijg je bestraling in plaats van een operatie.

Je krijgt de bestraling altijd samen met chemotherapie. Dit heet chemoradiatie.

Hoe vaak word je bestraald?

Hoeveel bestralingen je krijgt, hangt af van verschillende dingen. Zoals de soort luchtpijpkanker, de grootte en plek van de tumor, het stadium van de kanker en je conditie.

De meeste mensen met luchtpijpkanker krijgen 1 keer per dag bestraling, 5 dagen per week. En dat een aantal weken. Jouw schema kan anders zijn. De arts bespreekt dit met je.

Protonentherapie bij luchtpijpkanker

Soms krijg je protonentherapie bij luchtpijpkanker. Gezonde plekken om de tumor heen beschadigen dan minder dan bij gewone bestraling.

Wie kan protonentherapie krijgen?
Je krijgt alleen protonentherapie als deze behandeling bij jou minder schade geeft aan organen om de tumor heen dan ‘gewone’ bestraling. De arts maakt 2 bestralingsplannen om te bepalen of dat zo is: 1 voor de gewone bestraling (met fotonen) en 1 voor de bestraling met protonen. Dit heet een planningsvergelijking. Is protonentherapie voor jou beter? Dan krijg je deze behandeling.

Of je met protonentherapie minder kans hebt op bijwerkingen van de bestraling, verschilt per persoon. Het heeft vooral te maken met:

• hoe groot de tumor is en wat voor vorm die heeft
• welk deel van je longen bestraling moet krijgen
• hoeveel bestraling er op het gezonde weefsel komt

Lees meer over protonentherapie.

Bijwerkingen van bestraling om te kunnen genezen

Bestraling van je longen kan bijwerkingen geven. Je arts vertelt je welke bijwerkingen je kunt krijgen. Dat hangt af van hoeveel straling je krijgt. En op welke plek je bestraald wordt.

Bijwerkingen op korte termijn
Je kunt tijdens en kort na je behandeling last hebben van:

• pijn bij het slikken
• minder trek in eten
• brandend maagzuur: dit is een brandend gevoel achter je borst, vooral na het eten
• problemen met je spijsvertering: bijvoorbeeld buikpijn, misselijk zijn, een opgeblazen gevoel
• een rode huid en jeuk op de plek die bestraald is
• moe zijn
• hoesten
• kortademigheid
• pijn op je borst

Meestal gaan deze klachten na een paar weken of maanden vanzelf over. Heb je last van de bijwerkingen? Vertel het aan je arts of verpleegkundige. Misschien is er iets aan te doen.

Heb je problemen met eten en drinken? Lees de voedingstips bij bestraling. 

Heb je last van je huid? Lees de tips bij huidklachten door bestraling.

Blijvende klachten na bestraling
Bestraling kan ook bijwerkingen hebben op lange termijn:

Littekenweefsel in je luchtpijp
Na bestraling ontstaat er littekenweefsel in je luchtpijp. Daardoor kun je last krijgen van kortademigheid en kriebelhoest. Hier kun je weinig aan doen.

Kans op een longontsteking
Sommige mensen krijgen een longontsteking door bestraling. Meestal is dat 2 tot 6 maanden na de behandeling.

Klachten van een longontsteking kunnen zijn:

• hoesten
• kortademigheid
• pijn op je borst
• je zwak voelen
• koorts
• roze slijm ophoesten

Heb je een longontsteking? Dan heb je een behandeling nodig. Je krijgt dan sterke medicijnen, zoals prednison.

Kans op hart- en vaatziekten
Ligt je hart dicht bij de plek die bestraald wordt? Dan kunnen je hartkleppen en bloedvaten door de bestraling beschadigen. Het risico op schade aan je hart en je vaten is groter als je ook chemotherapie of doelgerichte therapie krijgt.

Bespreek met je arts of dit voor jou zo is. Vraag op welke symptomen je moet letten. En wat je kunt doen om het risico op hart- en vaatziekten kleiner te maken.

Meer over hart- en vaatziekten na de behandeling van kanker.

Lees verder over blijvende klachten bij luchtpijpkanker.

Bestraling bij uitgezaaide luchtpijpkanker

Bij uitzaaiingen kan bestraling ook helpen. Dan word je bestraald om de tumor kleiner te maken. Of te zorgen dat de tumor minder snel groeit. Zo heb je minder last van klachten, zoals:

• hoofdpijn door uitzaaiingen in je hoofd
• kortademigheid
• bloed ophoesten
• botpijn door uitzaaiingen in je botten

Van je arts hoor je of je deze bestraling krijgt. En wat dit voor je ziekte kan betekenen.

Bestraling van je hersenen na chemotherapie

Soms krijg je na chemotherapie ook bestraling op je hersenen. Dit is om te zorgen dat de kanker niet naar je hersenen uitzaait.

De bestraling duurt maximaal 2 weken. Meestal krijg je 5 tot 10 behandelingen.

Je kunt last krijgen van deze bijwerkingen:

• hoofdpijn
• moe zijn
• misselijkheid
• haaruitval op de plek die bestraald wordt

Deze bijwerkingen gaan meestal weer over. Je kunt medicijnen krijgen tegen de hoofdpijn en misselijkheid.