Zingeving

Kanker en de emoties die daarbij horen roepen bij veel mensen vragen op. Over hun eigen bestaan en het leven in het algemeen.

Veel mensen gaan door alles wat ze hebben meegemaakt anders naar het leven kijken. Ze hechten nu minder waarde aan zaken die ze vroeger belangrijk vonden, terwijl andere dingen meer voor hen zijn gaan betekenen.

Het kan zijn dat je door je ziekte meer beseft wat het leven voor je  betekent. Dat besef kan verschillende levensvragen oproepen:

• Waarom ik, waarom nu?
• Wat is echt belangrijk voor mij?
• Wie zijn belangrijk voor mij?
• Waar wil ik wel energie in steken en waarin niet meer?
• Heb ik het tot nu toe goed gedaan?
• Wie ben ik?
• Wat heeft kanker voor plek in mijn leven?
• Hoe wil ik mijn toekomst inrichten?
• Wat is de zin van mijn leven?
• Hoe kijk ik aan tegen de dood?

Nadenken over deze vragen kan tot bepaalde inzichten leiden. Dit kan helpen om op een andere manier in het leven te staan.

Een zware periode kan ook positieve dingen met zich meebrengen. Sommige ex-patiënten geven aan dat ze nu gemakkelijker hun gevoelens kunnen uiten en beter prioriteiten te kunnen stellen. Anderen zeggen zelfs nu beter de wereld aan te kunnen.

Voor veel mensen geldt dat ze nu beter weten wat voor hen belangrijk is en daar meer van te kunnen genieten. Bijvoorbeeld van de tijd die ze is gegeven, van de mensen om zich heen of gewoon van kleine dagelijkse dingen.

Bestaanscrisis

Sommige patiënten hebben het gevoel dat het leven geen zin meer heeft. Vooral als genezing niet meer mogelijk is.

Bij een aantal mensen leidt dit tot een bestaanscrisis. Dan lijkt niets meer vanzelfsprekend en kan iemand het volgende ervaren:

• een sterk besef van sterfelijkheid
• vragen over de dood en daarna
• het gevoel dat er geen toekomst meer is
• angst voor pijn en lijden
• emoties als angst, wanhoop en radeloosheid
• gevoelens van eenzaamheid en verlatenheid
• verlies van controle en eigenwaarde

Lang niet iedereen met kanker komt in een bestaanscrisis. Je hoeft dit ook niet door te maken om kanker goed te kunnen verwerken.

Omslagpunt

Ben je je door kanker veel bewuster van je eigen sterfelijkheid? Dan kun je op een punt komen waarop je denkt deze gevoelens niet meer aan te kunnen. Dit kan heel eng en overweldigend zijn. Het kan prettig zijn hierover met een buitenstaander in gesprek te gaan, bijvoorbeeld met een zorgverlener.

Dit diepste punt kan ook een omslagpunt zijn, waardoor je de moeilijke situatie juist weer te boven komt. Je kunt weer positieve gevoelens toelaten, soms onbewust. Zo kun je de zin van het leven weer voelen.

Sommige mensen voelen zich na dit omslagpunt sterker en hebben minder angst voor de dood. Anderen sluiten de periode af met het voornemen bepaalde dingen in hun leven te veranderen. Ook zijn er mensen die vinden dat zij opener en bewuster in het leven staan.

Religie en spiritualiteit

Sommige mensen halen bij het omgaan met kanker kracht en moed uit hun religie of uit spiritualiteit. Dit kan helpen de zin van het leven opnieuw te ervaren. Sommige mensen putten er troost uit en voelen zich minder eenzaam. Anderen ervaren vooral kracht en rust.

Religie of spiritualiteit helpt mensen ook het leven te ervaren en aanvaarden zoals het is. Ze proberen zich bewust te zijn van alle positieve en negatieve kanten van het leven en hier open in te staan.

Sommige mensen voelen zich door hun ziekte sterker verbonden met hun geloof of spiritualiteit dan daarvoor. Anderen kunnen hun situatie juist niet rijmen met hun geloofsovertuiging. Zij voelen zich misschien door hun God in de steek gelaten.

Ook buiten het geloof kunnen mensen met kanker het gevoel krijgen onderdeel te zijn van een groter geheel. Door dit gevoel van verbondenheid staat de ziekte vaak minder centraal staat en zijn deze mensen minder bang voor de dood.

Met wie kun je praten over zingeving?

Heb je behoefte aan een gesprek over zingeving, religie of spiritualiteit? Dan kun je terecht bij je eigen zorgverleners, maar ook bij een geestelijk verzorger.

Bij een geestelijk verzorger denken mensen meestal aan het geloof. Maar een geestelijk verzorger is er voor iedereen met levensvragen. Hij of zij heeft aandacht voor wat mensen raakt en bezighoudt. Geloof kan daar een onderdeel van zijn.

Via kanker.nl kun je ook vragen stellen over zingeving, geloof of levensbeschouwing aan Etje Verhagen-Krikke, psycholoog en geestelijk verzorger. Je moet dan wel ingelogd zijn als deelnemer.