Leef met volle teugen.

  Sinds een paar weken is 'Over mijn lijk' weer te zien op televisie. Voor wie het programma niet kent; In 'over mijn lijk ' worden vijf jonge mensen gevolgd die te horen hebben gekregen dat ze ongeneeslijk ziek zijn en niet lang meer te leven hebben. Lief wil absoluut niet naar dit programma kijken. Dat begrijp ik wel. Ik kijk het dus alleen en dat vind ik ook fijner. Het is seizoen 8 inmiddels. Voordat ik ziek werd kon ik er ook niet naar kijken. Nu ik zelf ziek ben, heb ik juist een heel sterke behoefte om te kijken. Waarom? Waar komt dat vandaan dat ik dat wil zien? Die jonge mensen, jaren jonger nog dan mijn eigen kinderen. Zo verdrietig. Ze zijn jong, vol dromen en plannen, ze staan volop in het leven en dan krijgen ze te horen dat ze het leven moeten gaan los laten. Het vervult me met zo veel droefheid. En dan nu seizoen 8. Het gaat maar door en door; (jonge) mensen krijgen kanker en gaan dood. Waarom dan dat uur op donderdagavond, dat ik mezelf dit aandoe?

Ik weet wel waarom. Omdat ik zie hoe (jonge) mensen omgaan met het gegeven dat ze leven in het zicht van de dood. Hartverscheurend. Maar ik vind het ook troostvol. Het doorgaan met het leven te leven,tot het echt niet meer gaat. Het vasthouden aan strohalmpjes hoop. Het koesteren van geluksmomenten met dierbaren en tegelijkertijd de pijn van het los te moeten laten. Ik verbaas me en ik herken het. Ik krijg ook wel opmerkingen in de trant van: 'zo knap hoe je ermee om gaat'. En 'ik denk niet dat ik dat zou kunnen als het  mij zou treffen'. Dat vraag ik mij af. Ik denk het namelijk van wel, meestal. Dat is iets wat ik seizoen op seizoen bij 'over mijn lijk' zie gebeuren namelijk. Leven bij de dag. Proberen met volle teugen van het leven te blijven genieten, ondanks. Natuurlijk zijn er de wanhoop en de tranen, het verdriet en het ziek zijn. Maar allemaal gaan ze er mee om op een manier die lijkt of ze boven zichzelf uitstijgen. Bij lotgenoten zie ik dit ook. De zin in leven, om door te gaan, ook als je kanker hebt. En je zal wel moeten, om er mee om te gaan, op één of andere manier. Want het is zoals het is. Natuurlijk zijn er ook mensen voor wie het geestelijk te zwaar is om te gaan met het gegeven dat ze kanker hebben, of niet meer beter kunnen worden. Daar moet goede hulp bij geboden worden. Ook dit heb je niet voor het kiezen; hoe je ermee omgaat. Dat heeft ook met je karakter te maken. 

Een mens kan ook niet weten hoe iets is, voor het hem daadwerkelijk overkomt. Je kunt je er een voorstelling van maken, een inschatting hoe jij misschien met diezelfde situatie om zou gaan. Maar zeker weten doe je het niet. En grote dingen, zoals bijvoorbeeld een oorlogssituatie, verlies van een dierbare, zelf horen dat je niet lang meer te leven hebt, je hebt werkelijk geen idee als je dat niet zelf hebt meegemaakt. Dat maakt nederig. Je kunt dan ook niet zeggen: "ik zou dit of dat doen", want dat weet je helemaal niet en misschien reageer je wel heel anders dan je van jezelf verwacht zou hebben.

Achttien jaar geleden kreeg een nichtje van mij op 52 jarige leeftijd kanker. Ze was een positief ingesteld en blijmoedig mens. Ze was christen en had een rotsvast geloof.  Ze  vertelde dat ze een koord had naar de hemel. Het maakte indruk. Mijn tante vertelde dat artsen en verpleegkundigen in het ziekenhuis ook onder de indruk waren van haar en haar getuigende en zingende aanwezigheid. Ik weet nog dat ik in de kerk zat, bij de afscheidsdienst, en dat ik dacht: stel, dat mij ooit ook zoiets zou overkomen, zou mijn geloof dan ook zo sterk blijken te zijn. En zou ik ook zo veel troost mogen putten hieruit? En toen ik jaren later zelf ziek werd, moest ik gelijk aan mijn nichtje denken, en aan wat ik dacht in de kerk. En, heb ik ook zoveel troost en houvast gekregen door mijn geloof? Ja zeker! En was het toen allemaal makkelijk? Nee, dat niet. Maar het geeft mij ongelooflijk veel steun, rust en kracht. Een koord naar de hemel.

Misschien niet bij iedereen bekend, maar de zangeres , Kinga Bán is na een aantal jaar van ziek zijn, vorig jaar mei op 37 jarige leeftijd overleden. Ze had borstkanker. Met de groep Sela heeft ze ongelooflijk mooie nummers gemaakt en gezongen. Muziek en teksten die me troostten en troosten. Eindeloos vaak heb ik ze afgespeeld. Vlak voor haar overlijden heeft ze samen met haar zangmaatje nog een nummer opgenomen; 'Leef met volle teugen'. Ontroerend en hoopvol. Het pad is voor iedereen anders en waar iemand troost en kracht vandaan haalt ook. En of je nu gelooft in God, of niet; 'leef met volle teugen' is een aansporing voor iedereen. Jong of oud, gezond of ziek.

Leef met volle teugen,

durf te leven met de dag.