HPV en vaginakanker

Meestal ontstaat vaginakanker door een infectie met het humaan papillomavirus (HPV) die niet is opgeruimd door het lichaam, waardoor het virus aanwezig blijft.

De kans om vaginakanker te krijgen is heel klein. 

Wat is HPV?

HPV is een virus dat veel voorkomt. Je kunt het krijgen door geslachtsgemeenschap, maar ook via aanrakingen bij het vrijen. Bijna iedereen die seks heeft (gehad), heeft wel eens een infectie gehad met HPV.

Er zijn veel soorten HPV. Vaginakanker wordt meestal veroorzaakt door HPV-16 of HPV-18. Deze soorten kunnen bijvoorbeeld ook baarmoederhalskanker veroorzaken.

Lees meer over HPV op de website van het RIVM.

Hoe kan HPV vaginakanker veroorzaken?

Door de seks kan het virus in de vagina terecht komen. Het virus kan dan doordringen in de huid van de vagina. Hierdoor kunnen er afwijkende cellen ontstaan.

Het afweersysteem kan virussen opruimen die in het lichaam zijn gekomen. Bij de meeste vrouwen ruimt het afweersysteem HPV op. 

Als het afweersysteem HPV niet opruimt, kunnen er afwijkende cellen in de vagina ontstaan. Dit heet het voorstadium  van vaginakanker. 

Zijn de cellen een beetje afwijkend? Dan kan het lichaam die cellen herkennen en zelf opruimen. Soms gebeurt dat niet. Dan gaan de cellen steeds meer afwijken van gezonde cellen. Zonder behandeling kan het voorstadium dan veranderen in vaginakanker. Daar gaat vaak lange tijd overheen, soms wel 15 jaar. 

Vaginakanker zelf is niet besmettelijk. Je kunt wel het HPV-virus overdragen op een ander.   

Wat zijn de risicogroepen voor vaginakanker?

Bij sommige vrouwen is het lichaam minder goed in staat om een besmetting met HPV op te ruimen. De kans dat er vaginakanker ontstaat, is dan ook groter.

Het gaat om deze vrouwen: 

• vrouwen die besmet zijn met hiv
• vrouwen die medicijnen gebruiken die de afweer onderdrukken, bijvoorbeeld na een niertransplantatie
• vrouwen die roken
• vrouwen die schaamlipkanker of een voorstadium van schaamlipkanker hebben of hebben gehad
• vrouwen die baarmoederhalskanker of een voorstadium van baarmoederhalskanker hebben of hebben gehad

Roken en vaginakanker

Roken verhoogt de kans op het krijgen van vaginakanker. Waarschijnlijk komt dit doordat roken onder andere het immuunsysteem verslechtert. Hierdoor ruimt het lichaam een HPV-infectie minder goed of niet op. 

Als je stopt met roken, verbetert je afweer en heb je minder kans op vaginakanker.

Is een HPV-infectie te voorkomen?

HPV-infecties zijn niet te voorkomen. Je kunt de kans op besmetting iets kleiner maken door condooms te gebruiken, zeker als je meerdere seksuele partners hebt. Het virus zit namelijk op en rond de penis of de vagina. Met een condoom dek je een groot deel van dit gebied af.

Het virus kan tijdens het vrijen ook op andere plekken komen. Bijvoorbeeld aan de handen en in de mond. Je kunt dus ook besmet raken als je een condoom gebruikt.

Is er een behandeling tegen HPV?

Er bestaat geen behandeling tegen HPV. Je afweersysteem moet het virus zelf opruimen, net zoals dat gebeurt met een verkoudheidsvirus.