Ep

Ik was bijna 14 toen mijn vader stierf. Aan longkanker, na een half jaar creperen in het kamertje achter de keuken. We woonden op een boerderijtje; pa, ma, broer en ik. De droom van mijn ouders, het warme nest in die bubbel, dat idyllische boerderijtje met wat vee en midden in de landerijen. Weidevogels, geen OV, dus zwoegen op de fiets naar school, honden, katten en wat al niet. Niemand sprak het woord longkanker na één keer ooit meer uit, ik weet dat het asbestkanker was, met mijn huidige kennis en met die diagnose longkanker voor mezelf.

M’n mams was 35 jaar jong, net als m’n pa, toen hij stierf. Ep, de jongste broer van mijn oma, was 7 jaar ouder. Hij woonde bij zijn oude vader en trok bij m’n ma in toen z’n vader stierf.  Niks geen liefde op het eerste gezicht, dat begreep ik zelfs als puber. Broer en ik gingen onze eigen gang, wat moesten we immers anders? Alle drie alleen en de anderen sparend.

Zondag feliciteerde ik je met je 85ste verjaardag, op de spoedafdeling van het ziekenhuis in Zwolle. Kus op je voorhoofd, hand op je hand. De onrustige blik in je ogen, al die toeters en bellen rond je bed, zo níet wat de bedoeling was voor je feestje.. “Heeft het bij jullie ook zo geregend?”, vroeg je.

Ep was aan mams zij, bijna 43 jaar lang. Broer en ik gingen elk ons weegs. Ep verdroeg haar alles-verterende verdriet om mijn vader. Ze trouwden, na jarenlang samen, om de wereld te laten zien dat zij nu bij elkaar hoorden. En hij vervulde de rol van opa voor mijn zonen.

Hij had waarschijnlijk longkanker, onderzoeken werden opgestart. En het etentje voor z’n 85ste verjaardag besloot m’n mams maar thuis te houden. Die ochtend belde ze om half 5 ‘s morgens, en reed ik de anderhalf uur naar ze toe. Met m’n mams dan weer naar huis, dacht ik, en daarna op bezoek, of zoiets. Maar het was heel anders, een darmafsluiting, op de spoed werd een operatie besproken. Die niet door kon gaan. Naar huis dan, om te sterven – nee, dat gingen we ook niet halen. Naar een kamer op een verpleegafdeling. "De cirkel is rond", zei de arts.

Vijf uur later was je overleden. In de wetenschap dat je naasten om je heen en onderweg naar je toe waren. Ik weet dat de dood kwam zoals je die wilde: snel en zonder pijn en ongemak. En dat je een goed leven hebt gehad, waarvan bijna 43 jaar aan de zij van mijn moeder. En dat je mooi oud bent geworden. 

Ik logeerde een week bij m’n mams. Liep met de hond, dirigeerde het condoleancebezoek, deed wat boodschappen met Eps auto. We huilden en herinnerden en dronken wijn. Hadden een zo mooie, passende uitvaart voor Ep, waar m’n zonen de kist droegen, met m’n broer en z’n vriendin, en m’n Lief met z’n zoon.

En ik sliep, en mams ook, god, wat zijn we moe. Als ik wakker word, ben ik kwijt waar ik ben en waarom. Ik zal vaker naar mams toe, blijven logeren omdat ik het niet trek op een dag op en neer te rijden. Al dat verantwoordelijkheidsgevoel van die 14-jarige is terug, al besef ik echt wel dat het anders is. Nooit heb ik dit bedacht, dit leed altijd genegeerd en voor me uit geschoven – gedacht dat ik het niet mee zou maken. 

Ik heb eigenlijk altijd gedacht dat je onsterfelijk zou zijn. Rust zacht, Mep

27 reacties

Lieve lieve Frie,

Wat heb je een verdrietige tijd achter de rug. En wat is het bijzonder, alweer longkanker. Een rode draad door je leven. Een draad waar je enorm positieve dingen meedoet. Ik voel een traantje lopen. Toen 14 nu weer de zorg, met een verschil, je kan dit nu aan. 

Veel kracht lieve Frieda en een dikke knuffel, Kato 

 

Laatst bewerkt: 08/06/2025 - 18:24

Dank je wel voor je lieve en bemoedigende reactie! 

Met de longkanker had hij nog wel een paar jaar kunnen leven, de onderzoeken waren gaande maar het was sowieso niet uitgezaaid - maar die darmafsluiting, die was niet ontdekt, hij had er ook nooit klachten over aangegeven - naja, achteraf gepraat. Hij heeft niet (lang) geleden en 85 is een prachtige leeftijd, al willen we nooit iemand missen natuurlijk.

En je hebt gelijk, ik kan het aan, het is meer dan 40 jaar later, mijn moeder kan het ook aan. Kump good! Term die ik hier op kanker.nl geleerd heb. 

All you need is love.

Dikke knuffel terug, dank je wel voor je steun en hulp! Veel liefs XXX

Laatst bewerkt: 14/06/2025 - 18:23

Lieve Frie,

Ik had even tijd nodig om te reageren.  Niet omdat jouw blog me koud liet — integendeel, maar omdat het zó mooi, zó pijnlijk raak geschreven was, dat ik het niet zomaar met een achteloze hartje kon beantwoorden.

Want hoe verdrietig ook, het is weer zo'n stukje van jou waarin alles klopt. Waarin liefde, verlies, herinnering en taal als vanzelf door elkaar vloeien, zoals alleen jij dat kan. Ik heb het meer dan eens herlezen, stil vanbinnen, en met een brok in de keel die zich niet laat wegslikken.

Wat een man, Ep. Wat een leven. En wat een afscheid. Krachtig en zacht tegelijk — zoals jouw woorden.

Ik hoop dat de stilte nu, na alles, af en toe ook iets van rust brengt. En dat jij weet dat je vader en Ep niet alleen in herinneringen leven, maar ook in die onvergankelijke zinnen van jou.

Heel veel Liefs
Willy.

Laatst bewerkt: 08/06/2025 - 22:34

Lieve Willy, je reactie raakt me enorm. Krachtig en zacht, wat klopt dat precies. En dat mijn woorden blijven staan, zo waar. Mijn moeder leest mijn blog nooit, dat kan ze niet aan. Maar deze had ik haar gestuurd en dat vond ze heel fijn. 

Liefs! XXX

Laatst bewerkt: 14/06/2025 - 18:18

Dag Frie,

Je beschrijft mooi hoe mensenlevens bij elkaar kunnen komen, met elkaar verknoopt kunnen worden en hoe bijzonder afscheid moeten nemen kan zijn. 
Je beschrijft mooi hoe het leven van je moeder en haar tweede man eigenlijk vreemd en toch mooi bij elkaar zijn gekomen. 
Daarop kun jij ook wel tevreden terugkijken lijkt mij. 
Veel sterkte gewenst Frie!

Met hartelijke groeten, Bart ♠️ 

Laatst bewerkt: 09/06/2025 - 09:52

Het klopt helemaal, ik kan er tevreden op terug kijken, ik was er gerust op! En ook het afscheid was mooi, passend, warm. Mijn mam is verdrietig en ze mist hem, maar het is goed zo. 

Dank je wel voor je mooie, rake reactie XXX

Laatst bewerkt: 14/06/2025 - 18:22

Lieve Frie

Meissie meissie toch het leven laat jou ook niet met rust .ja ook ik moest ff een traantje laten ,ik herken er het een en ander in maar dat weet je van me ,en idd wat zijn dit gebeurtenissen waar je zooo moeii van wordt en toch doet een mens wat ie doen moet ,voor mij lees ik dit als een heel ontroerend blog je omschrijft perfect de liefde van Ep voor jou mams ik lees een heel mooi mens die veel begreep .

Ja en dan is alles verlopen zoals jullie wilden en begint voor jou de zorg voor je mams en dat is heel zwaar ,ze woont best ver weg ,herkenbaar mijn kind zit in dezelfde situatie ,ik hoop echt voor jou dat je ook wat ontzien wordt door andere familie leden en wens jou ,je mams en de familie heel veel sterkte toe ,ik denk aan jullie en leef mee ,dikke troostknuffel en veel liefs hes xxx

Laatst bewerkt: 09/06/2025 - 10:34

Lieve Hes, dank je wel voor je mooie, warme reactie! 

Ja, we doen wat we moeten doen en het leven gaat door, het is zoals het is. Dat is ook goed en hoe het moet zijn. Maar oh, wat zou ik graag willen dat iedereen gegarandeerd een jaar of 90 wordt! Maar dat hoef ik jou niet te vertellen, pfff.

Mijn mams heeft gelukkig haar beide broers in haar buurt, zij staan altijd voor haar klaar, dat was ook al zo voor Ep en haar, omdat m'n broer en ik allebei niet in de buurt wonen. 

Dank je wel lieverd en een dikke knuffel terug!! XXX

Laatst bewerkt: 14/06/2025 - 18:31

Lieve Frie 

Gecondoleerd met dit grote verlies van  Ep die zoveel jaren deel uit maakte van jouw leven.Wat is jouw vader ook jong overleden.Ik heb je blog ook paar keer moeten lezen en wat schrijf je mooi.Ik voel alles.De paniek,de angst,het grote verdriet  de liefde en nu ook de zorg voor je mams.Je hoopt altijd dat je je ouders altijd bij je kunt houden .Raar is het om ze te verliezen als je ze al zo lang bij je hebt.Iemand zei ooit tegen mij dat ze wilde dat ze de tijd NU stil kon zetten Haar kinderen groter maar nog thuis ,haar beide ouders oud maar nog gezond en zelf was ze ook oké. Ik snapte dat niet zo tot ik ook  mijn moeder verloor Mijn vader was al heel jong overleden en ik werd dus ineens wees.Toen dacht ik weer aan die uitspraak van die kennis.Ja kon je de tijd maar stil zetten op het moment dat je al je dierbaren nog om je heen hebt.Weer n moment om te beseffen dat je moet leven en niks of niemand voor lief moet nemen. Lieve Frie ik denk aan je en leef met jullie mee.Sterkte met de zorg van je lieve mams.

Dikke kus en liefs van ,Karin

Laatst bewerkt: 09/06/2025 - 10:49

Lieve Karin, dank je wel voor je prachtige reactie, die me zo aan het denken zet. Inderdaad, kon je maar vasthouden wat belangrijk en liefdevol voor je is, maar ook: nee, dat kan niet. En zo hoort het te zijn. Niks of niemand voor lief nemen, ik zeg het voort! Heel veel liefs en nogmaals dank XXX

Laatst bewerkt: 14/06/2025 - 19:04

Lieve Frie,

Het is weer zo'n moment, dat het leven ineens verandert.
Je schrijft over Ep's leven, en het is een vol leven, dat waard is om geleefd te worden, en waard om genoemd te worden.

Ik geef je het gedicht troost

Het zijn donkere  dagen, vol van verdriet
Maar bedenk, dat je ook in dit donker 
het licht nog ziet.
Het licht van hun leven , wat steeds op jou heeft geschenen.
Hun toewijding en liefde, zijn niet zomaar verdwenen.
Dat stuk van jou, dat hun naam draagt.
Is het licht in het donker, dat nooit meer vervaagt.

Liefs, en een dikke knuffel
😘🫂🫂🫂🫂🫂Peter

Laatst bewerkt: 09/06/2025 - 17:44

Er voor elkaar zijn
is ook liefde en fijn
anders dan die van die ene blik
maar met een liefdevolle klik

Je schrijft het weer zo mooi lieve schat! We kunnen voelen wat je schrijft alsof we erbij waren... Liefde, warmte en genegenheid. Wat was, dat is. Wat is, dat is nu ook wat ooit was. 

Dank dat ik met je mee mocht en mag leven!
Veel liefs en liefdevolle knuffels van Ruud en mij XXXXXXX
 

Laatst bewerkt: 11/06/2025 - 20:10