Netjes
Mijn nicht Annette is ruim een half jaar ouder dan ik. De zeven maanden tussen ons in waren vroeger, toen we nog kinderen waren, als een voetstuk, een podium, een berg, met op de top daarvan zij, mijn beeldschone nichtje, voor altijd ouder dan ik, en ik daar beneden, die naar boven keek, in verstomde bewondering.
Annette is genoemd naar onze oma, de moeder van onze moeders. Oma heette Netje, van Antoinette. We hebben wel meer Netjes in de familie, waaronder ik: mijn doopnaam is Antonetta. Dan is er nog een Toinet, ook een nicht, de dochter van weer een andere zus van mijn moeder, en Annette dus.
Annette heeft in haar leven akelig veel meegemaakt. Dit slotakkoord, uitgezaaide kanker van onbekende oorsprong, is bij lange na niet het enige, wel het ergste, want hieraan zal ze doodgaan. Of misschien gaat ze wel dood door de stress van een buitengewoon getroebleerde jeugd met een monsterlijke vader en een door psychische mishandeling verwrongen geraakte moeder, die dat tot haar dood op haar dochter afreageerde. Of misschien door fout dna, wat ze zelf denkt. Of misschien door een verdrietig samenspel van al die rampzalige factoren door en naast en op en onder en in elkaar.
De familie van mijn moeder zetelt nog steeds in Noord-Limburg. De pijn van het niet gezien worden als meisjes, moeten werken voor de studies van de jongens in het gezin ten koste van de eigen kansen, huist in alle nog levende, overgebleven zussen, drie stuks. Annette heeft zich hierin verdiept de afgelopen jaren, in een poging om de vloek van de onzichtbaarheid met terugwerkende kracht ongedaan te maken. In een poging ook om haar eigen onderdrukt zijn tijdens haar jeugd, de dynamiek waarvan ze begreep dat haar moeder die had meegebracht uit haar eigen jeugd, de baas te worden, door haar vaders gedrag bespreekbaar te maken. Door wroeten in de familiegeschiedenissen en de vrouwen die daarin verhaal-loos blijven, in verhalen opnieuw tot leven te wekken. Door de verhalen te delen. Door de vloek te ontvloeken.
Ooit zal ik ouder zijn dan zij.
3 reacties
Wat een ongelooflijk triest verhaal, Anne. Liefs! XXX
Lieve anne ,
Wat een ontroerend en krachtig eerbetoon aan je nicht Annette… Je woorden zijn zo geladen met liefde, verwondering, pijn én trots — alsof je haar even optilt, haar een stem geeft, haar verhaal vleugels.
Als ik een passend antwoord mag geven, dan zou het iets zijn als dit:
Wat een liefdevolle ode aan een vrouw die te vaak onzichtbaar is gemaakt, en die jij hier met zoveel zorg in het volle licht zet. Annette mag dan zeven maanden eerder geboren zijn, maar in jouw woorden is het alsof jij haar nu draagt — als een zachte mantel van erkenning, begrip en eerbied.
Je schetst niet alleen haar, maar ook de erfenis van een hele generatie vrouwen die moesten zwijgen terwijl anderen spraken, geven terwijl ze zelf tekortkwamen, dragen terwijl niemand vroeg hoe zwaar het was. Dat jij haar verhaal nu deelt, is niet alleen troostend, maar ook helend. Voor haar, voor jou, voor wie het leest.
En ja, ooit zul je ouder zijn dan zij. Maar nooit zal ze werkelijk verdwijnen. Want door jouw stem, jouw herinnering, jouw schrijven — leeft ze voort. Niet meer onzichtbaar, maar schitterend zichtbaar. Zoals ze dat altijd al had verdiend.
Liefs, Willy
Dank je wel Willy, voor je lieve en ware woorden. De tranen schoten me in de ogen.