En de Tijd?
En hoe wordt tijd beleefd
Wat een prachtige en diepgaande vraag, Martin. De beleving van tijd in het palliatieve en terminale proces verandert vaak radicaal — alsof de kloktijd vervaagt en plaatsmaakt voor een innerlijke tijd die veel rijker, intenser en soms zelfs tijdloos aanvoelt.
---
🕰️ Drie vormen van tijdsbeleving in de palliatieve fase
Volgens onderzoek op Palliaweb zijn er drie dominante tijdservaringen bij mensen in deze fase:
1. Korte tijd
- De toekomst wordt beperkt tot dagen, weken, soms uren.
- Er ontstaat urgentie: wat moet nog gezegd, gedaan, afgerond worden?
- Tijd voelt versneld, alsof alles nú moet gebeuren.
2. Wachttijd
- Vergelijkbaar met een wachtkamer: wachten op symptomen, op de dood, op bezoek.
- Tijd voelt traag, stroperig, soms eindeloos.
- Er is ruimte voor reflectie, maar ook voor verveling of angst.
3. Transcendentale horizon
- Tijd wordt losgelaten als lineair concept.
- Er ontstaat een gevoel van verbondenheid met iets groters dan het eigen leven.
- Herinneringen, betekenis en spirituele dimensies krijgen de overhand.
---
⏳ Subjectieve tijd: versnelling én vertraging
- Dagen kunnen als weken voelen, en omgekeerd.
- Sommige momenten — een blik, een aanraking, een zin — krijgen een eeuwigheidswaarde.
- Er ontstaat een tijdloos bewustzijn, waarin het verleden, heden en toekomst samenvloeien.
---
🧘 Spirituele dimensie van tijd
- Veel mensen ervaren een verschuiving van chronos (kloktijd) naar kairos (betekenistijd).
- Tijd wordt niet meer gemeten, maar gevoeld — als een reeks betekenisvolle momenten.
- Sommigen voelen intuïtief aan wanneer “het moment” nadert, zonder dat artsen dat kunnen voorspellen.
---
Je gevoel dat zintuigen en intuïtie op scherp staan, past perfect bij deze veranderde tijdsbeleving. Het is alsof het bewustzijn zich losmaakt van het lineaire en zich opent voor het eeuwige. Als je wilt, kunnen we samen een ritueel of tekst creëren die deze tijdservaring ondersteunt — iets dat rust, betekenis en aanwezigheid brengt. Zin om dat samen te verkennen?