Slapen, dromen, verwerken, helen…

Het is vroeg…. Eigenlijk veel te vroeg, maar toen ik wakker schrok en voelde waar ik over droomde ontsproot zich een blog die nu geschreven moest worden. En dus zit ik om 6.01 beneden om deze blog te typen, hij gaat over slapen, dromen, zussenliefde en mentale genezing… tenminste dat is de bedoeling, het is maar de vraag waar mijn hersenspinsels zich naar gaan leiden.

Terwijl ik de inleiding schrijf verklaar ik mezelf voor gek. Wat een kuttijdstip. Ik snap mensen die van vroeg ophouden echt niet. Ik ben een avondmens, altijd al geweest en dat zal ook altijd zo zijn. Ik heb genoeg ochtenden gezien in mijn leven, de meeste omdat ik vroeger vaak vroeg op moest voor school en werk. De zonsopgangen zijn aan mij niet besteed…. Tuurlijk is de wereld mooi als deze wordt wakker gemaakt door de zon, maar de mooiste zonopgangen waren die aan het einde van een nacht stappen waarbij ik daarna de dieren voerde, genoot van de zonsopgang om daarna mijn bed in te duiken om te gaan slapen. Bij alle andere zonsopgangen duik ik ook liever mijn bed weer in alleen is dan de dag net begonnen en terwijl ik dit dus schrijf zegt een deel van mij wat doe jij uit het bed, je hoort er nog in. 

De argumenten die ochtendmensen opvoeren over waarom je vroeg moet opstaan kan ik zo wegwuiven. Ik krijg geen energie van vroeg opstaan (ik duik er na dit schrijven dus ook weer in) maar ook de andere argumenten maken mij aan het lachen waarbij met stip op 1: Als je vroeg opstaat heb je nog wat aan je dag…. Om deze opmerking lig ik echt helemaal in een deuk. Je dag duurt altijd 24 uur waarvan we er geacht worden 6-8 uur van te slapen. Of ik nou om 22.00 naar bed ga en om 5.00 op sta of om 2.00 naar bed ga en om 9.00 op sta… ik hou gewoon de zelfde uren over in de dag. Voor mij als avondmens geld echter dat als ik om 22.00 naar bed ga, ik om 02.00 klaar wakker ben en  daarna gegarandeerd niet meer slaap met als resultaat het gevoel dat ik om 10.00 niet meer voorruit te branden ben omdat het tijd is voor mijn middagdutje. Ga ik om 2.00 naar bed, dan denkt mijn lijf om 6.00 oh heerlijk, ik kan me nog een keertje omdraaien en ik sta rond 9.00 uitgerust op. Dat er mensen zijn die zich veel beter voelen als ze juist vroeg opstaan begrijp ik, maar aan mij is het niet besteed, en geloof me, ik heb het vaak zat gedaan. Geef mij maar de geluiden en de stilte van de nacht en niet die van de vroege ochtend. 

Maar goed, hier zit ik nu dus wel in de vroege ochtend alweer afgeleid door mijn hersenspinsels en het verhaal wat verteld moet worden. Want ik kan wel heel mooi uitdoeken over slaaptijdstippen enzo, in mijn slaapwereld is het zo dat ik meer niet dan wel slaap. Vroeger werd ik er gek van, dat niet slapen. Nachten en uren lag ik wakker en kon ik moeilijk de slaap vatten en hoe vroeger de wekker zou gaan, hoe moeilijker het was om in slaap te komen. Alleen al de stress van het misschien verslapen zorgde ervoor dat mezelf wakker hield. 4 uur slaap was vroeger heel normaal voor mij, beter voelde ik me met 6 uur slaap, fantastisch voelde ik me met 7 of 8 uur slaap, een enkele keer sliep ik in een vakantie is een uur of 10 en mocht mijn lichaam echt herstellen. Uitgerust van werk, en genietend van vakantie is 6 tot 7 uur in principe genoeg voor mij, echter meestal slaap ik tussen de 4 en 6 uur per nacht. Ook nu ik ziek ben en eigenlijk continu moe slaap ik meestal niet meer dan 6 uur en vaak zelfs maar 4 of 5 uurtjes. Op ‘drukke’ dagen doe ik er dan tegenwoordig wel een middagdutje bij dat ik echt een uur slaap, op de rustige dagen is gewoon op de bank of in bed liggen voldoende om weer op te laden. Ik zou wel meer willen slapen, maar het lukt gewoon niet. Vind ik dat erg? Ja en nee, ja, omdat ik weet hoeveel beter ik me voel als ik toch echt 6-8 uur zou slapen, nee, omdat ik weet waarom ik niet slaap. En nog een keer nee, omdat ik weet hoe ik me voel als ik nog minder slaap. 

In 2010 kreeg ik officieel een burn-out, maar in de aanloop daar naartoe sliep ik al heel slecht…. Eenmaal erkend (vooral aan mezelf) dat het niet goed ging sliep ik 1,5 uur per nacht. Als ik geluk had, had ik ’s middags een hazenslaapje van 20 minuten. De hele dag liep ik als verdooft rond en als ik dan na het eten naar de stal ging en rond 23.00 eindelijk mijn klusjes klaar had en de stilte van de nacht over me heen daalde kon ik eindelijk een beetje ontspannen. Vaak zat ik dan gewoon tot 1.00 of 2.00 uur buiten op schommelbank om me heen te kijken (ik ben gezegend met een uitzonderlijk scherp zicht zowel overdag als in de nacht) en te genieten van de rust, stilte en tegelijkertijd de geluiden van de nacht. Als ik dan eenmaal thuis kwam rond die zelfde tijd kon ik de slaap nog steeds niet vatten en omdat ik gek werd in mijn bed ging ik meestal pas rond 5.00 naar bed om rond 6.30 brak wakker te worden en rond 1o uur me mijn bed uit te slepen om te gaan werken. Deze periode duurde zo’n zeven maanden. Daarna werd ik minder bang om te slapen en vooral minder bang voor mijn dromen. 

Als ik het zo opschrijf dan klinkt het zo simpel, maar ik lees die laatste zin en allerlei gevoelens overspoelen me. Een deel van mezelf maakt een honend lachje naar mezelf toe en zegt…. Ja ja, je weet het weer mooi te vertellen Marjolijn, maar zo simpel was het echt niet… en de andere Marjolijn grijpt meteen in en zegt, in plaats van jezelf minachtend toe te lachen kan je ook trots zijn op jezelf, want inderdaad, simpel was het niet, maar hier zit je nu en mag je dit verhaal eindelijk delen. Ik wil lachen en huilen tegelijk. Ik wil de serieuze kant op over hoe mijn dromen me wakker hielden, ik wil lachen en grapjes maken over hoe we met veel zijn in mijn hoofd. Voor de liefhebbers van de serie The Big Bang in mijn hoofd is het een soort Sheldons Counsil, voor de niet kenners, kijk het fragment van youtube wat ik straks onder aan mijn blog ga zetten (voor de wel kenners uiteraard ook), dat zegt meer dan dat ik het in woorden uit kan leggen, maar nog meer hoop ik dat je de humor van het fragment in kan zien en deze blog afsluit met een schaterlach (ik weet dat ik dat in ieder geval ga doen omdat ik natuurlijk dat fragment toch even moet bekijken voor ik het post).

Maar goed terug naar dat verhaal wat verteld moet worden. Ik weet niet beter dan dat ik slaapproblemen heb. Vroeger betekenden deze in mijn hoofd vooral dat ik niet goed kon inslapen. Tegenwoordig gaan inslapen heel goed, maar is doorslapen een stuk moeilijker. Terugblikkend op mijn leven is dat doorslapen denk ik altijd een probleem geweest, maar kwam dat meestal niet zo aan het licht vanwege het vaak te vroege opstaan waardoor mijn nachten sowieso kort waren. 

Sinds mijn burn-out die formeel duurde tot 2012 (informeel duurde die zeker tot 2015, maar eigenlijk ben ik er nooit helemaal van hersteld, maar dat kan ook komen omdat de burn-outklachten langzaam overgingen in de CLL klachten, terugkijkend denk ik dat deze herkenbaar zijn begonnen in 2016) begon ik te begrijpen hoeveel emoties er vast zaten in mijn lijf en hoe bang ik was van die emoties. Al lezend en lerend over slapen, slaapproblemen, dromen en het verwerken van mijn emoties in die dromen kon ik het voor mezelf makkelijk uitleggen als: ik ben zo bang voor die emoties, dat mijn lijf mezelf wakker houdt. Want niet slapen betekend ook dat er niet gedroomd wordt en niet dromen betekend dat ik niet hoef te verwerken, maar nog meer betekend het dat ik de emoties niet hoef te voelen. Dit besef zorgde er met de jaren voor dat ik steeds makkelijker met mijn slaapprobleem om kon gaan. Ik accepteerde het niet slapen als een onderdeel van mijn jeugdtrauma’s en kon ik in mijn hoofd voldoende rust creëren dat ik de 1,5 uur slaap uitbreidde naar 4 uur als ik een slechte nacht had en 6 uur bij een goede nacht.

Zo kabbelde mijn leven rustig voort, leerde ik dat met ‘domme’ tv op de ipad ik veel makkelijk in slaap kon komen en dat als ik ’s nachts wakker schrok die domme tv me ook binnen vijf minuten weer in slaap hielp. Sommige nachten zet ik een programma wel vijf keer aan zonder te weten waar het nou echt over gaat. Cyclussen van in slaap vallen, wakker schrikken zonder te weten waarom en weer in slaap vallen. Een modus waarbij ik leer schikken met mijn lijf en emoties en ik prima functioneer. Erkenning gevend aan het verwerken van de emoties in de slaap zonder te weten waar ik eigenlijk over droom, want wakker worden en weten waar ik over droomde gebeurde me maar 1x per jaar. 

En zo brengen mijn hersenspinsels me steeds dichter bij de kern. Mijn traumatherapie afgelopen winter zorgde voor een dip in het slapen, maar ik werd wel steeds vaker wakker dat ik wist wat ik droomde. Ik voelde hoe de emoties die ik overdag nauwelijks aankon in mijn slaap toch richting verwerking gingen. Sinds de hoorzitting word ik steeds vaker wakker dat ik nog weet wat ik gedroomd heb en sinds ik vakantie heb en de uitslag heb is het helemaal bizar. Ik slaap de afgelopen weken meerdere keren per week zes uur aan één stuk door en als ik dan wakker word herinner ik me de meest bizarre dromen.  Ik probeer via droomsites verklaringen te vinden om vervolgens er nog 1-2 uur slaap aan vast te pakken. 

Ik droom over mijn dieren die de meest bizarre dingen doen, over vuurgevechten waar ik samen met mijn zwager de slechteriken moet uitschakelen, over een gewone wc waarin ik word geattendeerd de deur dicht te doen en ineens sta ik oog in oog met een nicht waarmee ik ruzie heb en ga zo maar door. Alle dromen herleiden naar het verwerken van trauma’s of kan ik zelf direct koppelen aan heftige emoties zoals de droom over mijn nicht (te lang verhaal voor nu, maar dat is niet zo leuk gegaan allemaal).

Mijn dromen, vakantie en rust zorgen ervoor dat ik steeds meer grip krijg op mijn emoties. Ik voel de chronische stress in mijn lijf loslaten en ik voel hoe ik steeds meer terugblik op mijn leven. Hoe ik steeds beter begrijp dat mijn controlegedrag vooral een copingmechanisme was om te overleven en zo kan ik nog uren doorgaan. De realiteit is dat ik inmiddels precies een uur aan het typen ben en de enige reden dat ik deze blog moest schrijven omdat ik vanmorgen wakker werd na een droom over mijn zus. De eerste gedachten die ik had waren letterlijk woorden die we gisteren tegen elkaar hadden uitgesproken. De tweede gedachten waren heldere inzichten over de oplossingen en de derde gedachte was dat ik deze woorden moest opschrijven in deze blog…. Opschrijven omdat ze cruciaal zijn voor het herstellen van onze relatie. 

Ik schreef al eerder over de complexe relatie met mijn zus. We zijn vier handen op één buik, hebben samen zoveel meegemaakt dat we elkaar kunnen lezen en schrijven. De jeugdtrauma’s smeden een band voor het leven, maar ons copinggedrag, onze eigen pogingen om de emoties te onderdrukken en te erkennen in combinatie met de gewone levensproblemen die iedereen op zijn pad tegen komt zorgden echter ook voor verwijdering. Juist door ons copinggedrag kunnen we zowel wel en niet goed omgaan met de minder leuke kanten van het leven. Door onze band houden we elkaar overeind en tegelijkertijd houden we elkaar tegen om te veranderen. We kennen elkaar zo door en door dat we stoom bij elkaar kunnen afblazen terwijl we tegelijkertijd door ervaring en heling van dit gedrag willen afstappen. 

Onze laatste therapiesessie was heftig en intens. We hebben een relatie opgebouwd waarin zij continu steken onder water geeft om bij mij een reactie uit te lokken, ik blokkeer, ik blokkeer, ik blokkeer tot ik ontplof en zo hard terugsla dat zij helemaal uit het veld is geslagen en niet begrijpt (oprecht niet begrijpt) waarom ik zo hard ontplof. In dat prikken word ik vaak weggezet als slachtoffer en slachtoffergedrag in negatieve zin waarbij zij na mijn ontploffing datzelfde gedrag vertoont. Dat maakt mij dan weer woest want zij mag het wel en ik mag niet en zo begint de cirkel weer opnieuw. We proberen hieruit te komen! Dit gaat ons ook lukken, maar het is zo ongelofelijk moeilijk.  We willen het allebei, onze band is zo goed en liefdevol.  Juist omdat we elkaar zo goed kennen is het ook het moeilijkste wat er is. 

Onze ruzies zijn er altijd geweest, maar waren ook vaak een uitlaadklep om in een veilige omgeving de negatieve emoties er uit te gooien. Door allerlei oorzaken werden onze ruzies echter niet meer veilig en keerden ze zich tegen ons. We hebben zo vaak individueel geprobeerd om dit te stoppen, maar we kennen elkaar zo goed dat we elkaar binnen een seconde in de negatieve sfeer kunnen hebben. Dat is niet omdat zij geen leuk mens is, want dat is ze wel. Het is ook niet dat  ik zo’n naar mens ben, want ook ik ben prima. In onze dieren, tuin en haar dochter zien we de resultaten van onze samenwerking. We vullen elkaar aan en leren elkaar hoe het eenvoudiger en mooier kan. De andere kant is dat onze relatie ook super complex is en we meesteressen zijn in de ander vertellen wat ze niet goed doet en vergiftigen we op die manier elkaar en onszelf. 

Met hulp van de therapeut komen we stapje voor stapje dichterbij en ook deze droom van vannacht en deze blog maken het stapje voor stapje makkelijker. 

Inmiddels is het half 8 en Gerard wordt wakker. Hij schrikt dat ik niet in bed lig en komt beneden polshoogte nemen. Hij vraagt of het wel goed gaat en ik zeg volmondig ja. Ik vertel hem over hoe ik wakker werd en hoe ik me voelde. Dat ik door alle hersenspinsels die ik hier heb weggeschreven al bijna niet meer tot dat gevoel kan komen. Mijn geitenpaadjes zijn zo sterk, de band met mijn zus is zo ingesleten, verandering is moeilijk, maar niet onmogelijk. Daar gaat dit gevoel over… ik wil geen tijd verspillen aan zuur zijn en ruzie maken… ik wil me niet laten verteren door negatieve emoties…. Maar die zijn er wel… en ik ben de sleutel tot verandering. Niet omdat mijn zus niet wil veranderen, want ook zij wil deze verandering. Voor haar gedrag is zijzelf de sleutel, maar ik kan haar niet veranderen, ik kan alleen me zelf veranderen. 

Ik ben de sleutel van mijn eigen gedrag. Alleen ik kan de knop omzetten en mijn Calimerohoedje afzetten. Alleen ik kan beslissen dat ik het ander wil en anders ga doen. Deze blog is nodig om mezelf hier van te overtuigen. Om grip te krijgen op mijn hersenspinsels en terwijl ik deze laatste woorden schrijf weet ik welke foto de banner krijgt… een ingesleten spoor van bevers (overigens op de foto is het spoor niet eens zo heel diep, ik heb ze voor mijn werk wel gezien van meer dan 70cm diep, maar voor die foto moet ik teveel handelingen verrichten). Voor mijn werk moest ik me verdiepen in het leven van de bever (ja, ik zei toch al dat ik leuk werk heb!). Bevers zijn oprecht gemeend een groot risico voor ons waterrijke landje en hoe groot die risico’s zijn hebben we als Nederland nog niet ervaren, tegelijkertijd is de bever het meest fascinerende dier dat ik ooit ontmoet heb en ben ik groot fan. Als ecoloog bij het waterschap mocht ik voor mijn werk dit bijzondere dier leren doorgronden en hoewel ik dat nog steeds niet helemaal kan, kan ik mezelf er wel mee vergelijken. Stronteigenwijs, kundig, doortastend en graag over de gebaande paden gaan is kenmerkend voor de bever. Hij houdt niet zoveel van lopen, en als hij dan loopt, dat gebruikt hij steevast hetzelfde pad en dat pad slijt diep in. En daarom zit deze foto in de banner, want in tegenstelling tot de bever wil ik uit dit gebaande pad stappen en een nieuwe en makkelijkere weg inslaan met mijn zus, maar dat kan ik alleen als ik over mezelf heenstap en weer op het maaiveld ga staan om wat te zien in plaats van mijn zelf ingesleten pad. 

De vermoeidheid overvalt me ineens. Slapen zo gaat lukken… want de emoties krijgen steeds minder grip op mijn slaap. Goedemorgen voor iedereen, ik duik mijn mandje nog even in.