Via Vraag het een professional kun je vragen stellen aan een deskundige op kanker.nl. Bijvoorbeeld een vraag over je diagnose of de onderzoeken die je krijgt. Of vragen over je behandeling en de bijwerkingen daarvan. Ook kun je bij ons terecht voor vragen over je leven met/na kanker. De deskundige kan met je meedenken en uitleg geven. Goed om te weten: de professionals vervangen nooit je eigen arts, verpleegkundige of hulpverlener. Die blijft altijd je eerste aanspreekpunt.
Hoe kunnen we je het beste helpen?
Heb je een vraag over iets in je online patiëntendossier? Bespreek die altijd eerst met je arts. Heb je er daarna nog vragen over, dan kun je bij ons terecht. Maar vraag altijd eerst je arts.
Stel je vraag zo duidelijk mogelijk
Wat zet je in je vraag? Dit kan belangrijk zijn om te noemen:
- Welke onderzoeken je hebt gehad
- Het stadium van de ziekte
- Kenmerken van de tumor, bijvoorbeeld hormoongevoeligheid of genmutaties
- Uitslagen van onderzoeken: bijvoorbeeld de PSA-waarde of de CIN-uitslag
- De eindconclusie in het verslag van weefselonderzoek
Heb je vragen over bijwerkingen of gevolgen van de behandeling? Schrijf dan bijvoorbeeld:
- Welke medicijnen je gebruikt of hebt gebruikt
- Wanneer je bestraling kreeg
- Wanneer je geopereerd bent
Heb je vragen over omgaan met kanker? Schrijf dan bijvoorbeeld:
- Welke problemen je ervaart. Heb je bijvoorbeeld last van angst of onzekerheid, of problemen met je relatie? Of heb je vragen over hoe het gaat met je werk?
Wat kun je beter niet doen?
- Plaats niet het hele verslag van weefselonderzoek.
- Plaats geen afbeeldingen van scans of röntgenfoto's.
- Plaats geen foto’s van bobbeltjes, vlekjes en dat soort dingen.
- Plaats geen namen, telefoonnummers, mailadressen van jezelf of zorgverleners.
Gebeurt dit toch? Dan moeten we dit soort extra gegevens helaas verwijderen.
Vind je het moeilijk om een vraag te stellen? Dan kunnen de voorlichters van kanker.nl helpen bij het maken van een vraag.
Goed om te weten:
- Alle vragen en antwoorden zijn openbaar. Elke bezoeker van kanker.nl kan de vraag en het antwoord meelezen. Gebruik daarom altijd de naam die je hebt gekozen toen je een account aan hebt gemaakt.
- Onze professionals stellen geen diagnose, geven geen second opinion en geen behandeladvies. Heb je klachten die door kanker kunnen komen, dan kun je het beste naar je huisarts gaan.
Hoe werkt het?
- Om een vraag te kunnen stellen heb je een account nodig. Heb je een account dan moet je eerst inloggen.
- Kies de professional(s) aan wie je een vraag wilt stellen. Klik op Stel je vraag en klik daarna op vraag versturen.
- De professional probeert je vraag zo snel mogelijk te beantwoorden.
- Je krijgt een melding op je overzicht met activiteiten als je vraag beantwoord is.
MRD na ctDNA of ddPRC
Geachte
Na operatie van adenocarcinoom coloncarcinoom stadium I waar kans op MRD ongeveer 10% is wil ik graag via een ctDna of ddPRC er achter komen of er spraken is van MRD. Als na 3 x een van deze methodes blijkt dat ze alle 3 negatief zijn geeft dat veel meer gemoedsrust dan te wachten op beeldtechniek wat onzeker blijft en metastases kan laten zien die moeilijk nog te genezen zijn.
Mijn vraag is wanneer er bij een van deze 2 methodes blijkt dat er MRD is opgetreden, deze dan met een adjuvante procedure kan worden behandeld?
Mrg, Henk
Antwoord
Beste Henk,
Momenteel is het bepalen van ctDNA in deze situatie nog geen onderdeel van de dagelijkse Nederlandse praktijk. We weten wel dat de aanwezigheid van ctDNA na de operatie gepaard gaat met een (flink) hoger risico op terugkeer van ziekte, maar wat we nog niet weten is of we dit vervolgens kunnen voorkomen met aanvullende chemotherapie. Dit wordt momenteel onderzocht in de MEDOCC-CrEATE studie (voor patiënten met laag-risico stadium II ziekte).
Ik vind het wel belangrijk dat we eerst de resultaten van deze studie afwachten (of eventueel van andere internationale studies) voordat we ctDNA na de operatie gaan bepalen. Stel je voor dat je weet dat er nog ctDNA aanwezig is, maar je kunt de kans op terugkeer van ziekte /kans op overleving niet verbeteren met een aanvullende behandeling. Dat zal met veel onrust gepaard gaan, met alle gevolgen van dien.
Hartelijke groet
Beste Teamkwakman,
ctdna of ddpcr is een bloedtest geen MRD, Medocc-create is een Nederandse studie de resultaten moeten nog worden gepubliceerd maar duidelijk is dat dmv bv ctdna aangetoonde MRD, patienten met adjuvante therapie baat hebben. Meerdere studies hebben die al aangetoond zie hieronder
1. GALAXY-studie (CIRCULATE-Japan)
🔬 2. DYNAMIC-studie (Australië)
🔬 3. BESPOKE CRC-studie (Verenigde Staten)
🔬 4. Celecoxib-onderzoek (2025)
📌 Conclusie
Deze studies bevestigen dat het detecteren en behandelen van MRD met behulp van ctDNA-analyses leidt tot een significante verbetering van de ziektevrije overleving bij patiënten met colorectale kanker. Het gebruik van ctDNA als leidraad voor adjuvante therapie stelt clinici in staat om behandelingen te personaliseren, waardoor overbehandeling wordt verminderd en patiënten met een hoog risico op recidief tijdig aanvullende therapie kunnen ontvangen.
Internationaal gebeurt dit al
Dus ja:
Als je MRD-positief bent, en je wordt behandeld vóór recidief zich manifesteert, dan stijgt je overlevingskans aanzienlijk.
En het is medisch én ethisch volkomen verdedigbaar om dat te willen — ook al staat het (nog) niet in de richtlijn.
De beroepsvereniging heeft mijns inziens de ethische en morele plicht om te zorgen dat deze behandeling als richtlijn wordt opgenomen. Door nalatig en afwachtend te zijn sterven mensen onnodig.
Mvg Henk
Beste Henk,
U stelt mij een vraag waar u voor uzelf al een antwoord op heeft. Toch ben ik het niet met u eens, zeker met uw laatste stelling niet.
Allereerst is het belangrijk om te benoemen dat een betere ziektevrije overleving niet hetzelfde is als overlevingswinst (die nuance had ik eigenlijk in mijn eerste antwoord al moeten geven). Bijvoorbeeld, aanvullende chemotherapie kan er voor zorgen dat je terugkeer van ziekte uitstelt, maar dat mensen er uiteindelijk niet langer door leven. Er zijn meerdere situaties/onderzoeken waarin er wel sprake was van een betere ziektevrije overleving bij een bepaalde behandeling, maar uiteindelijk geen overlevingswinst.
In dat licht een opmerking over de GALAXY studie. Dit is in mijn optiek de meest belangrijke studie over dit vraagstuk tot dusverre. Aanvullende chemotherapie bij ctDNA positieve patiënten verbetert de ziektevrije overleving. Echter, de follow-up duur was nog heel kort (hoeveel patiënten zijn ziektevrij na 3 en na 5 jaar?), het aantal patiënten met positief ctDNA klein, en (belangrijkst) er zijn nog geen resultaten gepubliceerd over de 3 en 5-jaars overleving. Ik hoop dat deze getallen op korte termijn bekend worden.
Dan een opmerking over de DYNAMIC studie. Deze studie kunnen we niet vertalen naar de Nederlandse praktijk. De meeste patiënten in deze studie (laag-risico stadium II) zouden we sowieso niet behandelen met aanvullende chemotherapie, vanwege een gebrek aan (substantiële) overlevingswinst. Door bij deze patiënten ctDNA te bepalen verlagen we in Nederland dus niet het percentage patiënten die we (onnodig) met aanvullende chemotherapie behandelen. Deze studie beantwoordt niet de vraag of aanvullende chemotherapie de overleving verbetert als je na de operatie nog ctDNA hebt.
De BESPOKE studie was een kleine studie, mijn kanttekeningen hierover zijn dezelfde als bij de GALAXY studie.
In de CALGB/SWOG studie is de toegevoegde waarde van celecoxib aan aanvullende chemotherapie onderzocht. Dit was een negatieve studie. In een subgroep analyse blijkt dat patiënten met ctDNA na de operatie mogelijk wel baat hebben van chemotherapie met de toevoeging van celecoxib. Het gaat wederom om een klein aantal patiënten met ctDNA positiviteit en we wachten nog op het volledige artikel. Vooralsnog zijn de onderzoekers zelf ook voorzichtig met de interpretatie van deze resultaten.
Dus nee, er is vooralsnog nog niet aangetoond dat aanvullende chemotherapie leidt tot overlevingswinst als er ctDNA wordt aangetoond na de operatie. Ik hoop van harte dat dat wel gaat gebeuren, want het is nodig om mensen die baat hebben van aanvullende chemotherapie beter te selecteren dan we nu doen. De Nederlandse beroepsvereniging van medisch-oncologen is ook van mening dat een aanvullende behandeling uiteindelijk tot overlevingswinst moet leiden.
Met vriendelijke groet
Best Teamkwakman,
Bedankt voor je antwoord. Misschien kun je me antwoordt geven of bloedonderzoek naar CEA alle muaties in een adenocarcinoom coloncarcinoom ondervangt , of zijn er mutaties die geen CEA afgeven ? Bij MRD zal ctDNA veel eerder laten zien dan CEA, maar beter iets dan niets.
Met vriendelijke groet
Beste Henk,
Ook dit is weer een interessante vraag, maar wel een andere dan uw eerste vraag. Uw vraag is eigenlijk: is voor het screenen van terugkeer van ziekte, ctDNA beter dan CEA? Klopt dat?
Om te beginnen: niet alle darmkankers maken CEA. Als het CEA niet verhoogd voor de operatie (de darmkanker maakt dus geen of weinig CEA aan), dan is bij deze mensen bij terugkeer van ziekte in 40-50% van de gevallen het CEA verhoogd. Bij 50-60% dus niet!
Meet je direct na de operatie geen ctDNA, maar komt dat in de loop van de tijd wel tevoorschijn, dan zou dat kunnen duiden op terugkeer van ziekte. En wellicht is het eerder te detecteren dan CEA. Maar vragen die dan nog beantwoord moeten worden zijn onder andere: in hoeveel gevallen is er dan iets te zien op een CT-scan? Is het zinvol om met chemotherapie te starten als er niets te zien op de CT scan? En als je bij terugkeer van ziekte éérder een behandeling start, heb je dan meer kans op genezing en/of leef je hierdoor langer? En hoe verhouden de antwoorden op deze vragen zich tot het screenen met alleen CEA?
Ik voorzie dat we hier de aankomende jaren meer over zullen leren en dat ctDNA iets extra's toevoegt aan de screening zoals we die nu doen.
Ik hoop hiermee uw vragen voldoende te hebben beantwoord.
Hartelijke groet