Socrates
Socrates en het socratisch gesprek
Elkaar begrijpen begint met luisteren en vragen stellen
Socrates heeft een bijzondere plaats in de filosofie. Cicero omschrijft het treffend:
“Socrates is de eerste die filosofie van de hemelen naar beneden heeft gehaald, naar de marktplaats en naar de huiskamers van de mensen.”
In tegenstelling tot alle andere filosofen heeft Socrates geen woord op papier gezet. Geen boek, geen artikel, geen enkele leer of systeem. Je kunt namelijk geen gesprek voeren met een boek. Een boek kan jou geen antwoord teruggeven en kan uiteindelijk niet omgaan met de vragen die je hebt.
Maar belangrijker nog: in de tijd van Socrates is het gebruikelijk om als filosoof een boek te schrijven over de wijsheid die je hebt ontdekt. Maar Socrates beweert dat hij helemaal niet wijs is. Hij begrijpt er allemaal niets van. Hij zegt dan ook: “Het enige wat ik weet is dat ik niets weet.”
Daarom gaat Socrates met zijn medeburgers in gesprek. Op straat, op de markt, in het badhuis, in de sportschool. Hij wil graag van zijn medeburgers leren wat zij weten over de kardinale vragen van het leven. Hij luistert goed naar wat zijn gespreksgenoten hierover uit eigen ervaring weten. Het bijzondere aan Socrates is dat hij blijft doorzoeken en doorvragen.
Hoe gaat Socrates met zijn medeburgers in gesprek? Wat voor beeld schetsen de verschillende bronnen van deze bijzondere figuur? En kan het socratisch gesprek in deze tijd iets betekenen? Heeft het juist nu een meerwaarde?
https://youtu.be/DKwecwRae8c?si=KiRr700pVeri5GN1
https://www.psychologytoday.com/gb/blog/from-fear-to-intimacy/202503/th…
2 reacties
Hi,
Ik ben één van die meelezers, maar Socrates (evenals alle oude wereldfilosofen) raakt me en vandaar nu dan toch eindelijk een reactie. Wat mij veel berusting en antwoorden heeft gegaan ten aanzien van het levenseinde was het boek, een goede dood van een andere filosoof. Seneca. Ik ben van nature geen stoïcijn, maar heb een diep respect voor hun ziens en levenswijze, en hoop dat ik ergens ooit daar aan mag komen waar zij zijn, in het vinden van berusting.
Socrates daarintegen heeft mij geleerd om die berusting tegelijkertijd weer aan de kaak te stellen, want, zoveel mensen zoveel meningen, en hij heeft mij ook geleerd dat die ene juiste filosofie niet bestaat. De mens, hoe gelijk in sommige opzichtigen ook, is nog steeds uniek in een groot aantal facetten. Ik hoop dat jullie gesprekken vanuit deze filosofie dan ook wijsheid, maar vooral erkenning en herkenning zonder oordeel mag brengen.
Alle goeds, Alexandra
Wowww krijg ik kippenvel van jouw woorden of van de muziek van Queen "i want it all?
Groet met een dikke vette zoen en een groot dank je wel
Mysterious M