Schuld en schande

Sommige mij dierbare kankervrienden hebben het over de reden waarom ze kanker kregen. Schuld en zelfverwijt staan dan in de startblokken of zijn al in volle galop met de slachtoffers aan de haal gegaan. Waarom ik? Ik heb altijd gezond gegeten, veel gesport, nooit gerookt. Dan hoef ik toch niet zo jong kanker te krijgen? Waarom veroorzaak ik zoveel ellende voor mijn partner, kinderen, vrienden? Het zit anders.

Om te beginnen is kanker onderdeel van ieder gezond leven of wat daarvoor doorgaat. We zijn de afgelopen tienduizenden jaren (en langer) mede ontwikkeld dankzij een flexibel en ingenieus afweersysteem dat niet alleen bekende bacterien en virussen aanvalt. Onze eigen verdediging treedt ook op tegen nog onbekende aanvallers. het detecteert de nieuwe minkukels en verzint een nieuwe verdediging. En niet alleen indringes van buiten af, ook defecten van binnenuit pakt onze defensie aan. Het is juist die voortdurende strijd tussen gezonde en ongezonde processen die de spanning van het voortgaande leven op de juiste druk houdt. Het is een voortdurende inhaalrace van de ene soort processen op de andere. Evolutionair gezien, gaat dat best vaak goed bij mensen.

De nierkankers bijvoorbeeld behoren tot de kankers die gerelateerd zijn aan het immuunsysteem. Het ontstaan van mijn kanker is niet terug te leiden tot een enkel incident. Het is weliswaar begonnen bij een kapot stuk DNA in een cel en vandaar verder gegaan, maar niet in een enkele fatale stap. Het gaat om een reeks van stappen die in een periode van jaren zich hebben voltrokken. Ik stel me voor dat bij de eerste foutjes in de DNA-replicatie er vast wel iets is opgemerkt door mijn immuunsysteem maar de defecte cellen hebben zich weten te vermommen en mijn afweersysteem om de tuin geleid. Ongetwijfeld hebben ze dat kunnen doen omdat ik door andere invloeden verzwakt was. Of ben.

Ik heb misschien jarenlang onder ongezonde stress geleefd, misschien ben ik wel eens stout en ongehoorzaam geweest, heb ik rode biefstuk gegeten en heb ik te lang in de zon gelopen, geen enkele factor draagt in zijn eentje de hele verantwoording voor het kunnen ontstaan van mijn ziekte. Ook niet voor de vermomming die de kankercellen zich hebben aangemeten. En evenmin voor de razende groei die uiteindelijk leidde tot zichtbare tumor en zijn ontelbare uitbreidingen.

Was het maar zo simpel. Ik denk wel dat we er over een paar jaar uit zijn welke zeven of zevenenzeventig essentiƫle kenmerken, eigenschappen en gedragingen een sleutelrol spelen in ontstaan en doorontwikkeling van iemands kanker. Gelukkig ben ik een beetje genezen van het idee dat ik door mijn onoplettendheid en eigen schuld tegen deze ziekte ben aangelopen. om zover te komen zijn er echt teveel ingewikkelde processen nodig. geweest.

Voel je je schuldig over je kanker? Vergeet het, zet het uit je kop. Deze ziektes ontstaan en ontwikkelen zich -zeker bij zoiets als nierkanker- via een ingewikkelde reeks van veel factoren. Anders zou flink gaan biechten en boete doen veel vaker helpen, maar daar geloof ik niet in, helaas. Met die overigens herkenbare gevoelens van schuld en schaamte ga ik liever naar een wijze vriend of een goeie zieleknijpster.

1 reactie