Wat is hairy-cell-leukemie (HCL) ?

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Hairy-cell-leukemie (HCL) is een zeldzame vorm van beenmergkanker.  De ziekte is goed te behandelen, maar niet te genezen.

Bij HCL is er iets mis met een bepaald soort witte bloedcellen: de zogenaamde B-lymfocyten. Deze hopen zich op in het beenmerg en de milt. Daardoor ontstaan klachten

De ziekte heet hairy-cell-leukemie omdat de afwijkende B-lymfocyten een kenmerkende vorm hebben. Onder de microscoop is te zien dat deze cellen op de buitenkant dunne uitlopers hebben (‘haren’). In Nederland heet de ziekte ook wel haarcel-leukemie. Vaak wordt de Engelse naam gebruikt.

Verstoorde bloedaanmaak

Door de ophoping van afwijkende B-lymfocyten in het beenmerg raakt de functie van het beenmerg verstoord. Het kan niet meer voldoende rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes aanmaken.

Er komen minder:

  • rode bloedcellen. Hierdoor ontstaat bloedarmoede.
  • witte bloedcellen. Hierdoor verslechtert de afweer en ontstaan eerder infecties.
  • bloedplaatjes. Hierdoor bloeden wondjes sneller en langer.

Vergrote milt

Door de ophoping van abnormale B-lymfocyten in de milt, wordt de milt groter. Dit kan een pijnlijk en zwaar gevoel geven links boven in de buik.

HCL wordt vaak laat of per toeval ontdekt

Meestal wordt de diagnose pas gesteld als er klachten zijn, zoals bloedarmoede, infecties en koorts, of klachten van een vergrote milt. Bij sommige patiënten wordt de ziekte min of meer bij toeval ontdekt, bijvoorbeeld bij een keuring of een onderzoek bij de huisarts.

Prognose bij HCL

De ziekte verloopt meestal sluipend en ontwikkelt zich langzaam. Na de behandeling zijn de vooruitzichten goed, al is de ziekte niet te genezen.

Bij HCL-variant, een andere vorm van HCL, zijn de vooruitzichten minder goed. Deze ziekte verloopt namelijk agressiever dan klassieke HCL. HCL-variant komt zeer zelden voor.

Hoe vaak komt HCL voor?

In 2023 kregen 101 mensen de diagnose  De helft van de patiënten is jonger dan vijftig bij de diagnose, de helft is ouder. Bij mannen komt HCL vijf keer zo vaak voor als bij vrouwen.

Kanker is niet besmettelijk, HCL ook niet.

Colofon

Met medewerking van:

illustratie-arts-man

Dr. Gerwin Huls

Hematoloog, UMCG

illustratie-arts-man

Dr. Reinier Raymakers

Hematoloog, UMC Utrecht

illustratie-arts-man

Dr. Ron Schaafsma

Hematoloog, Medisch Spectrum Twente

Gemaakt door Hematon, de redactie van kanker.nl

Laatste update: juli 2017