Voorbehandeling met chemotherapie en/of bestraling (conditionering)

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Voordat je stamcellen van de donor krijgt, krijg je een voorbehandeling met chemotherapie en/of totale lichaamsbestraling om de cellen in het beenmerg te doden.

Er zijn 3 soorten voorbehandeling mogelijk:

  • myeloablatief
  • niet-myeloablatief
  • reduced intensity

Welk type voorbehandeling wordt gekozen ligt onder andere aan je leeftijd en ziekte.

Myeloablatieve voorbehandeling

Bij een myeloablatieve voorbehandeling wordt het beenmerg volledig vernietigd. Het doel van de behandeling is de achtergebleven kankercellen in het beenmerg te vernietigen.

Om de cellen te doden wordt een hoge dosering chemotherapie en/of totale lichaamsbestraling gebruikt.

Een myeloblatieve voorbehandeling is een zware behandeling. Daarom komen patiënten ouder dan 40 jaar hier vaak niet voor in aanmerking.

Niet-myeloablatieve voorbehandeling

Bij een niet-myeloablatieve voorbehandeling wordt het beenmerg verzwakt. Het doel is niet zozeer om de kankercellen te vernietigen, maar om de afweer zoveel mogelijk te onderdrukken. En daardoor de kans op afstoting van het (donor)beenmerg zo klein mogelijk te maken.

Deze voorbehandeling is minder zwaar dan die bij een myeloablatieve voorbehandeling. Ook is de kans op directe bijwerkingen van de kuur kleiner. Maar de kans op graft-versus-host ziekte is bijna hetzelfde als na een myeloablatieve voorbehandeling.

De leeftijdgrens voor een niet-myeloablatieve voorbehandeling ligt bij 70-75 jaar. Maar deze leeftijdsgrens is niet heel strikt. De conditie van de patiënt is belangrijker.

Reduced intensity stamceltransplantatie (RIST)

De zwaarte van de voorbehandeling bij een reduced intensity transplantatie zit tussen een myeloablatieve voorbehandeling en een niet-myeloablatieve voorbehandeling in.

Bij een RIST wordt het beenmerg verzwakt. Het doel is de afweer zoveel mogelijk te onderdrukken om de kans op afstoting van het (donor)beenmerg zo klein mogelijk te maken. Een tweede doel is achtergebleven kankercellen te vernietigen. Dit zal mogelijk minder succesvol zijn dan bij een myeloablatieve voorbehandeling, omdat er een minder hoge dosering chemotherapie en/of totale lichaamsbestraling wordt gebruikt. Voordeel is wel dat de behandeling beter verdragen wordt.

Colofon

Met medewerking van:

illustratie-arts-man

Dr. Stijn Halkes

Internist-hematoloog, LUMC

illustratie-arts-vrouw

Dr. Saskia Klein

Hematoloog, Meander Medisch Centrum

illustratie-arts-vrouw

Dr. Ellen Meijer

Internist-hematoloog, Amsterdam UMC (locatie VUmc)

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: oktober 2017