Keuzevrijheid
‘Ja’, zegt de mammacare verpleegkundige, ’er komt ontzettend veel op je af. In korte tijd moet je heel veel keuzes maken’. Ik kijk haar verbaasd aan: veel keuzes maken? De enige keuze die ik tot nu toe heb gehad is of ik mijn borst wil laten amputeren of dat ik kies voor een borstsparende operatie. Voor de rest heb ik vooral het idee dat er voor en over mij wordt beslist. De huisarts heeft beslist dat ik naar het Slingeland ziekenhuis word verwezen voor de eerste diagnose, de mammacare verpleegkundige heeft alle onderzoeken gepland, de radioloog heeft besloten dat er een biopt nodig was, de chirurg dat een MRI-scan zinvol is, het hele team heeft een behandelplan opgesteld, de operatie is gepland. Kortom wat valt er voor mij te beslissen? Neem bijvoorbeeld de zin: ‘weet u al dat u een port-a-cath krijgt?’ Dat suggereert toch niet dat ik zelf iets heb in te brengen?
De artsen en verpleegkundigen doen hun uiterste best het hele proces zo goed mogelijk te stroomlijnen en alles vlot voor me te regelen. Daar valt zeker iets voor te zeggen, want als patiënt voel ik me kwetsbaar en in de war. Het is fijn dat ze alles zo goed regelen, maar het zou nog fijner zijn als ze af en toe aan mij vragen wat ik er van vind en of ik het ermee eens ben. De arts straalt uit dat hij weet waar hij over praat en dat hij weet wat er in mij omgaat en wat het beste voor mij is. Natuurlijk is het fijn dat hij deskundigheid en vertrouwen uitstraalt, maar door me zo bij de hand te nemen voel ik me veranderen in een grote kleuter. Toegegeven, ik ben niet op mijn best, en flap er rare zinnen uit als ‘ik ga net zo lief meteen dood’ of ‘ziet zo’n borst er nog wel een beetje uit als de helft is weggesneden of houd ik dan een zak met los vel over?’, maar toch prefereer ik een basis van gelijkwaardigheid, dat zou mijn eigenwaarde ten goede komen.
Als je eenmaal in de malle, medische molen zit, moet je stevig in je schoenen staan om je eigen beslissingen te nemen, want de medici hebben een informatie voorsprong. Zij weten al wat er komen gaat en hebben hun plan al klaar. Op het moment dat jij de uitslag of een behandelplan krijgt voorgelegd is het nieuw voor je en heb je dus even rustig de tijd nodig om alles te laten bezinken, maar dan is de beslissing al voor je genomen. Nu kan het best prettig zijn om je door de ervaring en deskundigheid van de artsen te laten leiden, maar af en toe even een beslismoment inbouwen om te checken of je nog op het spoor zit dat je zelf wilt volgen, geeft me als patiënt het gevoel dat ik zelf de regie in handen heb. En dat is fijn, want het is tenslotte mijn proces.