SPRINT- studie (Borstkanker)

  • Gesloten voor deelname sinds 25-07-2022

Dit onderzoek is inmiddels gesloten voor deelname. Indien er informatie beschikbaar is over onderzoeksresultaten dan wordt dit getoond onder het kopje onderzoeksresultaten.

Doel onderzoek

Deze studie onderzoekt of een stukje weefsel uit de tumor (biopt) en het bloed informatie kan geven over de effecten van fysieke training op de werking van het afweersysteem.
Er wordt in het bijzonder gekeken naar verbeteringen in het functioneren van de zogeheten Natural Killer-cellen (NK-cellen) in het bloed en het tumorweefsel. NK-cellen zijn witte bloedcellen die een belangrijke rol kunnen spelen in de afweerreactie tegen kanker.

Uit onderzoek weten we dat patiënten met borstkanker die lichamelijk actief zijn tijdens hun behandeling voordelen ervaren op het gebied van fysieke fitheid, vermoeidheid en kwaliteit van leven. Daarnaast kunnen patiënten die trainen mogelijk de chemotherapie beter verdragen in vergelijking met patiënten die niet trainen.
Het is nog onduidelijk of fysieke training ook direct de tumor kan beïnvloeden. Recent proef-dieronderzoek (met muizen) suggereert dat training een verminderde tumorgroei tot gevolg kan hebben, mogelijk via een gunstig effect van training op het afweersysteem, in het bijzonder op de Natural Killer (NK)-cellen. Uit deze proefdierstudie blijkt dat training zorgt voor een toename van bepaalde hormonen en eiwitten die er voor zorgen dat NK-cellen geactiveerd worden en beter de tumor bereiken. Deze toename van NK-cellen in de tumor lijkt vervolgens te leiden tot een afname van de tumorgroei. Bij patiënten is dit soort onderzoek met tumorweefsel nog niet gedaan. Resultaten uit proefdierstudies kunnen niet zomaar vertaald worden naar patiënten. Deze pilot studie wordt gedaan om te beoordelen of een stukje weefsel uit de tumor (biopt) en het bloed ons informatie kunnen geven over de effecten van training op de werking van het afweersysteem bij mensen.

Wordt er geloot?

Ja. Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in verschillende groepen. Alle groepen worden met elkaar vergeleken. Patiënten weten vooraf niet in welke groep ze terechtkomen.

Behandeling

Eerst wordt bepaald of de patiënt mee kan doen aan dit onderzoek. De onderzoeker vraagt aan welke sportactiviteiten de patiënt doet en hoe vaak in de week. Wanneer dat op dit moment al 2x of vaker per week een training is met behoorlijke intensiteit (bijvoorbeeld begeleid sporten in een sportschool of bij een fysiotherapie praktijk), dan kan de patiënt niet deelnemen aan de studie.

Vervolgens worden deelnemers onderverdeeld in 2 groepen:

  • Patiënten die 2 keer per week een beweegprogramma volgen onder begeleiding van een geschoolde fysiotherapeut in een praktijk in de nabije omgeving van de patiënt. Een training duurt ongeveer een uur en bestaat uit zowel kracht- als duurtraining. Het totale programma duurt 6 weken.
  • Patiënten die niet meteen een beweegprogramma krijgen aangeboden. Zes weken na start van de chemotherapie zal ook deze groep aangeboden worden om te gaan trainen onder begeleiding van een geschoolde fysiotherapeut in de buurt. Dit is geheel vrijblijvend en er zullen in die aanvullende periode geen vragenlijsten of testen voor het onderzoek worden afgenomen.

Bezoeken en metingen
Voor het onderzoek is het nodig dat de patiënt 2 tot 3 keer in 6 weken naar haar eigen ziekenhuis komt.

Bezoek 1: Voorafgaand aan de start van de chemotherapie.
Bezoek 2: Na 6 weken chemotherapie (2 of 3 kuren, afhankelijk van soort chemotherapie).

Tijdens de bezoeken worden de volgende metingen uitgevoerd:

  • Conditietest met behulp van 2 fietstesten. De patiënt zit hiervoor op een hometrainer. De eerste fietstest duurt een aantal minuten. Daarna vindt er nog een andere fietstest plaats die ongeveer 10 minuten duurt.
  • De kracht in benen wordt getest met behulp van 2 krachtapparaten.
  • Bloedafname om het afweersysteem in kaart te brengen.
  • Afname stukje tumorweefsel (tijdens bezoek 2).
  • De patiënt vult rondom de bezoeken 2 keer een vragenlijst in (10 minuten per keer).

Beweegprogramma
De patiënten in de trainingsgroep zullen 2x per week een uur gaan trainen onder begeleiding van een fysiotherapeut in de buurt en daarnaast wordt hen gevraagd een extra 3x in de week 30 minuten zelf te bewegen.
De fysiotherapeuten hebben scholing gehad in het begeleiden van patiënten met een oncologische aandoeningen en voor het trainen van patiënten tijdens chemotherapie.

De behandeling wordt gestopt als

  • De behandelend arts vindt dat de nadelige gevolgen van bijwerkingen voor de patiënt groter zijn dan de mogelijke voordelen.
  • De patiënt zelf besluit te stoppen.

Bijwerkingen

Er zijn geen nadelige effecten van de studie en de training bij de fysiotherapeut. Uit eerder onderzoek blijkt dat deelname aan een dergelijk beweegprogramma tijdens chemotherapie geen kwaad kan.

Biopt:
Het nemen van een biopt kan ondanks de verdoving heel even pijnlijk zijn.
Het is een veilige ingreep die meestal zonder problemen verloopt. Een enkele keer (in minder dan 1% van de gevallen), treden er complicaties op, zoals een nabloeding of een infectie rond de plek van de ingreep.

Bloedafname:
Bloedafnames kunnen pijn doen of in een enkel geval een bloeduitstorting geven.

Kracht- en conditiemetingen:
Het meten van uw conditie en kracht kunnen als vermoeiend worden ervaren, maar zijn niet onveilig.

Extra belasting voor patiënt

  • Extra metingen die mogelijk voor ongemak kunnen zorgen.
  • De patiënt is extra tijd kwijt.

Onderzoeksgegevens

Wetenschappelijke titel

Supervised exercise to PRomote Infiltration of NK-cells into the Tumor - a feasibility trial

Kankersoort

  • borstkanker

Fase trial

Pilot

Maximaal aantal patiënten

20

Initiatiefnemers

Prof. dr. J.J. van der Vliet, Amsterdam UMC, locatie VUmc
Dr. L.M. Buffart, MSc., Radboudumc, Nijmegen
J.A.J. Douma, NKI-AvL, Amsterdam
Dr. S. van der Velde, NKI-AvL, Amsterdam

Coördinatoren

Prof. dr. J.J. van der Vliet, Amsterdam UMC, locatie VUmc
Dr. L.M. Buffart, MSc., Radboudumc, Nijmegen
M.R. ten Tusscher, Amsterdam UMC, locatie VUmc

Goedkeuring

Het onderzoek naar deze nieuwe behandeling is getoetst door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van patiënten te vragen. Voor meer informatie zie: CCMO.

Vermelding in Trialregister:

Meer informatie

Nederlandse titel
De effecten van kracht- en duurtraining op de werking van het
afweersysteem
Trainingsinterventie om de infiltratie van NK-cellen in de tumor te stimuleren (SPRINT-pilot studie)

Datum laatste controle

18-01-2024

Aanmelden voor deze trial

Wil je meedoen aan deze trial? Bespreek dit dan met je arts. Hij of zij kan beoordelen of je in aanmerking komt. Ook kun je inhoudelijke vragen over de trial met je arts bespreken.

Tip: Neem in elk geval de naam van de trial mee naar je arts.