PANFIRE III - studie (Alvleesklierkanker)

Dit onderzoek is inmiddels gesloten voor deelname. Indien er informatie beschikbaar is over onderzoeksresultaten dan wordt dit getoond onder het kopje onderzoeksresultaten.

Doel onderzoek

Om patiënten met uitgezaaide alvleesklierkanker beter te kunnen behandelen, wordt onderzocht wat de veiligheid en de effectiviteit van behandeling van de tumor met elektrische stroomstoten in combinatie met immuuntherapie is, in vergelijking met toediening van alleen immuuntherapie. Alle behandelingen binnen deze studie worden voorafgegaan door de standaardbehandeling met chemotherapie.

Elektrische stroomstoten zorgen voor kleine gaatjes in de wanden van de tumorcellen, waarna de cellen afsterven en door het lichaam worden opgeruimd. Gebleken is dat bij sommige patiënten een immuunreactie optreedt na behandeling met elektrische stroomstoten. Het lichaamseigen immuunsysteem ruimt de afgestorven tumorcellen op. Helaas is deze immuunreactie niet blijvend en neemt na enkele weken weer af.

Bij immuuntherapie wordt een medicijn toegediend dat ervoor zorgt dat het immuunsysteem tumorcellen beter kan herkennen, aanvallen en opruimen. Onderzoekers vermoeden dat een combinatie behandeling met elektrische stroomstoten en immuuntherapie ervoor kan zorgen dat de hierdoor opgewekte afweerreacties elkaar versterken waardoor het immuunsysteem de alvleesklierkankercellen mogelijk voor langere tijd kan herkennen, doden en opruimen. 

Wordt er geloot?

Ja. Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in verschillende groepen. Alle groepen worden met elkaar vergeleken. Patiënten weten vooraf niet in welke groep ze terechtkomen.

Behandeling

Alle patiënten die meedoen aan deze studie, krijgen eerst minimaal 4 maar bij voorkeur 8 kuren chemotherapie (FOLFIRINOX) toegediend.  Deelnemende patiënten worden verdeeld in 3 groepen. Deze groepen worden met elkaar vergeleken. De eerste 12 patiënten zullen loten tussen groep A en groep B. De laatste 6 patiënten komen automatisch terecht in groep C. De behandelend arts vertelt de patiënt tot welke patiëntengroep hij behoort.

• Groep A: patiënten krijgen alleen immuuntherapie (Nivolumab). In de 1^e maand elke 2 weken een injectie van het medicijn in de arm. Daarna wordt de injectie met het medicijn elke 4 weken toegediend, totdat er aanwijzingen zijn dat het medicijn niet meer werkt doordat de tumor doorgroeit.
• Groep B: patiënten krijgen elektrische stroomstoten en immuuntherapie (Nivolumab). De patiënt wordt eerst behandeld met elektrische stroomstoten. Hierbij worden er onder narcose door de huid heen stroomgeleidende naalden (elektroden) in de alvleeskliertumor geplaatst, waarna een elektrische stroom tussen deze naalden gaat lopen en een gedeelte van de tumorcellen dood zal gaan. Twee weken na deze behandeling start de patiënt met immuuntherapie die via een injectie in de arm wordt toegediend. Dit medicijn krijgt de patiënt de eerste maand elke 2 weken toegediend en daarna 1 keer per 4 weken totdat er aanwijzingen zijn dat het medicijn niet meer werkt doordat de tumor doorgroeit.
• Groep C: patiënten krijgen een eenmalige injectie met CpG (ook een vorm van immuuntherapie) elektrische stroomstoten en immuuntherapie (Nivolumab). Tijdens deze behandeling wordt de patiënt behandeld met drie behandelingen. De patiënt start met een eenmalige injectie met CpG in de alvleeskliertumor. De injectie zorgt ervoor dat de witte bloedcellen die de tumorcellen moeten herkennen extra geactiveerd en op scherp gezet worden zodat zij de tumorcellen kunnen aanbieden aan “killer” witte bloedcellen.
  Een week na de injectie volgt een behandeling met elektrische stroomstoten. Hierbij worden er onder narcose door de huid heen stroom geleidende naalden (elektroden) in de tumor geplaatst, waarna een elektrische stroom tussen deze naalden gaat lopen en een gedeelte van de tumorcellen dood zal gaan. Twee weken na de deze behandeling start de patiënt met immuuntherapie die via een injectie in de arm wordt toegediend. In de eerste maand krijgt patiënt dit medicijn elke 2 weken toegediend. Daarna wordt de injectie met het medicijn elke 4 weken toegediend, tot dat er aanwijzingen zijn dat het medicijn niet meer werkt doordat de tumor doorgroeit.

Tijdens de behandeling worden er diverse metingen en onderzoeken gedaan, zoals:

• Afname biopten (hapje tumorweefsel)
• CT- en PET-scans
• Bloedafname

De behandeling wordt gestopt als

• De behandelend arts vindt dat de nadelige gevolgen van bijwerkingen voor de patiënt groter zijn dan de mogelijke voordelen.
• De patiënt zelf besluit te stoppen.
• Ziekenhuis Amsterdam UMC , de METC of de overheid besluit dit onderzoek te stoppen.

Bijwerkingen

Iedere behandeling kan mogelijk bijwerkingen, risico’s of complicaties hebben.

Elektrische stroomstoten (groep B en C):

• In sommige gevallen treedt tijdens de behandeling een onregelmatige of vertraagde hartslag op. Dit wordt goed in de gaten gehouden door de anesthesist en zo nodig behandeld.
• Mogelijke complicaties die kunnen optreden bij het aanprikken van de tumor zijn een bloeding of een gaatje in een omliggend orgaan zoals de maag of de darm. Na de behandeling is er een kans op een ontsteking van de alvleesklier en op gallekkage.
• Complicaties in het maagdarmstelsel zoals misselijkheid, overgeven, een vol gevoel, diarree en buikpijn.
  
  

Eenmalige injectie met CpG (groep C)

• Koorts
• Hoofdpijn
• Bloedarmoede
• Gewrichtspijn
• Vermoeidheid
• Spierzwakte
• Jeuk
• Buikpijn
• Misselijkheid en overgeven
• Vermoeidheid
• Ontstekingen van hun slijmvliezen (in bijvoorbeeld de mond en de darmen).

Omdat direct in de alvleeskliertumor geïnjecteerd wordt, bestaat de kans dat er na verloop van tijd suikerziekte optreedt of dat tijdens de injectie bloedvaten, galwegen of darmen geraakt worden. Omdat de interventieradioloog de injectie uitvoert op CT-beeld en met echogeleide is de kans hierop echter klein. Na de behandeling is er een kans op een ontsteking van de alvleesklier. 

Immuuntherapie (Nivolumab) (groep A, B en C)

• Vermoeidheid
• Spierzwakte
• Jeuk
• Buikpijn
• Misselijkheid en overgeven
• Ontstekingen die in het hele lichaam kunnen voorkomen.

Extra belasting voor patiënt

• Door extra behandelingen meer ziekenhuisbezoeken
• Mogelijke risico’s, complicaties en bijwerkingen van de (extra) behandelingen
• Meer metingen en onderzoeken die voor ongemak kunnen zorgen
• De patiënt is extra tijd kwijt met het invullen van vragenlijsten

Onderzoeksgegevens

Wetenschappelijke titel

Irreversible electroporation and Nivolumab combined with intratumoral administration of a toll like receptor ligand as a means of in vivo vaccination for oligometastatic pancreatic cancer.

Website

Ga naar studie website

Kankersoort

• alvleesklierkanker

Fase trial

I

Maximaal aantal patiënten

18

Initiatiefnemers

Amsterdam UMC, locatie VUMC, AMSTERDAM

Coördinatoren

F. (Floor) Timmer, Amsterdam UMC, locatie VUMC

Goedkeuring

Het onderzoek naar deze nieuwe behandeling is getoetst door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van patiënten te vragen. Voor meer informatie zie: CCMO

Vermelding in trialregister

Register CCMO: NL73415.029.20

Meer informatie

Nederlandse titel:
Irreversibele elektroporatie en Nivolumab gecombineerd met intratumorale toediening van een toll like receptor ligand als vorm van in vivo vaccinatie voor oligogemetastaseerde pancreascarcinoom.

Extra informatie
Kijk op: DPCG-PANFIRE III voor meer informatie over dit onderzoek. 

Datum laatste controle

05-07-2023