eNose-studie (Schildklierkanker)

Onderzoek naar een nieuwe manier om vast te stellen of iemand (opnieuw) schildklierkanker heeft.

Doel onderzoek

Op dit moment kan alleen door het nemen van schildklierbiopten* vastgesteld worden of iemand schildklierkanker heeft. Soms is de diagnose na het nemen van (meer) schilklierbiopten nog steeds onzeker en moet er een operatie worden uitgevoerd om de diagnose schildklierkanker met zekerheid te kunnen stellen.

Deze studie onderzoekt of via uitgeademde lucht, bloed en urine bepaald kan worden of iemand schildklierkanker heeft. Hiervoor gebruiken we een zogenaamde “elektronische neus”. Als dit lukt, dan kan dit er mogelijk toe leiden dat artsen in de toekomst bij veel minder patiënten een punctie hoeven te verrichten. Een punctie wordt verricht door met een naald in de schildklier te prikken om daarna te zien of het om een goed- of kwaadaardige tumor gaat. Dit onderzoek ervaren patiënten vaak als onprettig. Dit kan er mogelijk ook toe leiden dat er minder vaak geopereerd hoeft te worden om erachter te komen of het om schildklierkanker gaat.

 * Toelichting:
Een schildklierbiopt is een hapje weefsel (biopt) dat onder verdoving via een holle naald uit de schildklier wordt weggenomen. Dit heeft een punctie. Dit stukje weefsel wordt onder de microscoop onderzocht of het wel of geen kanker is. 

Wordt er geloot?

Nee. Bij dit onderzoek speelt loting geen rol.

Voorwaarden

De voorwaarden voor deelname aan dit onderzoek zijn onder andere:

• Personen bij wie men schildklierkanker vermoedt en die in aanmerking komen voor een operatie of patiënten die al geopereerd zijn voor schildklierkanker en bij wie de ziekte is teruggekeerd of uitgezaaid.
• Patiënten mogen geen andere vorm van kanker hebben gehad in de afgelopen 5 jaar.
• Personen zijn 18 jaar of ouder.
• Personen zijn mentaal gezond.

Behandeling

Indien de patiënt meedoet, zal het onderzoek plaatsvinden tijdens 2 reguliere poliklinische afspraken met de behandelend arts in het ziekenhuis. De patiënt hoeft dus niet afzonderlijk voor het onderzoek naar het ziekenhuis te komen. Het onderzoek duurt 5 tot 10 minuten.

Onderzoeken en metingen
Er worden de volgende onderzoeken gedaan:

• Blaastest: Tijdens het eerste bezoek wordt de patiënt gevraagd om een plastic zak op te blazen. Hiervoor ademt de patiënt 3-4 maal rustig uit in een speciale plastic zak. Aan deze zak is een speciaal mondstukje bevestigd voor het gemak bij het blazen. De uitgeademde lucht wordt in speciale apparatuur geanalyseerd en omgezet in elektronische data. De hoofdonderzoeker zal voor dit onderzoek de medische gegevens inzien en samen met de patiënt een aantal vragen op een formulier invullen.
• Vragenlijsten: de patiënt vult twee korte vragenlijsten in. Na de operatie vult de patiënt nog een keer vragen in. De vragen gaan over de kwaliteit van leven en de emotionele belasting. Tevens wordt de patiënt gevraagd om een score aan te geven voor het ervaren gebruiksgemak van de elektronische neus.
• Bloedafname: de patiënt geeft 4 extra buisjes bloed af. Met het bloedonderzoek wordt getest of er bepaalde stoffen in het bloed gevonden worden die een aanwijzing kunnen geven of iemand schildklierkanker heeft.
• Urine: Als deel van het onderzoek wordt aan deelnemende patiënten gevraagd om eenmalig urine te verzamelen. Met het urineonderzoek wordt bekeken of er bepaalde stoffen in de urine aanwezig zijn die een aanwijzing kunnen geven of iemand schildklierkanker heeft.

De behandeling wordt gestopt als

• De behandelend arts vindt dat de nadelige gevolgen voor de patiënt groter zijn dan de mogelijke voordelen.
• De patiënt zelf besluit te stoppen.

Bijwerkingen

Dit onderzoek heeft geen bijwerkingen of risico’s. Wel kan de ademhaling tijdens de blaastest zwaarder aanvoelen; er wordt tegen lichte weerstand geademd. Zeer zelden kan dit leiden tot hyperventilatie en/of misselijkheid.

Extra belasting voor patiënt

• De patiënt kan last krijgen van de nadelige effecten van de blaastest.
• Er wordt extra bloed afgenomen, hiervoor wordt patiënt niet extra geprikt.
• Meedoen aan het onderzoek kost extra tijd.

Deelnemende ziekenhuizen

Onderstaande ziekenhuizen nemen deel aan het onderzoek. Het kan zijn dat uw ziekenhuis niet genoemd wordt, maar wel aan het onderzoek deelneemt. Informeer hiernaar bij uw arts.

• Amsterdam UMC locatie AMC
• Catharina Ziekenhuis
• Erasmus MC
• Isala
• Leids Universitair Medisch Centrum
• Maastricht UMC+
• Medisch Spectrum Twente
• Radboudumc
• Rijnstate
• UMC Utrecht
• Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)

Onderzoeksgegevens

Wetenschappelijke titel

The Butterfly –Study: the detection of thyroid cancer via VOCs using GC-IMS (electronic nose).

Kankersoort

• schildklierkanker

Fase trial

anders

Maximaal aantal patiënten

1500

Initiatiefnemers

Maastricht UMC+

Goedkeuring

Het onderzoek naar deze nieuwe behandeling is getoetst door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van patiënten te vragen. Voor meer informatie zie: CCMO.

Vermelding in Trialregister:

• Register CCMO: NL76036.068.21

Meer informatie

Nederlandse titel
De rol van de elektronische neus in de opsporing van schildklierkanker

Datum laatste controle

05-04-2024