Hoe vertel je het de kleinkinderen
Hi
Hoe vertel je het de kleinkinderen dat opa ziek is. Kinderen van mijn zus.
In de onderzoeksfase zijn ze er buitengehouden. 8 en 11 jaar. Meisje is paniekvogel.
De chemo is ingezet en het haar van opa wordt dunner.
Door een plotselinge quarantaine door corona, beide kinderen achter elkaar. Hebben ze opa een paar weken niet gezien en maak je een tijdsprong met het haar.
Vandaag nog 1x een bezoekje zonder het te vertellen. Haar zit nog wel overal maar heel dun. Mijn ouders zien daar erg tegenop, willen ook niet dat de kleinkinderen hun school er onder gaat leiden etc.
Ik zei ook; kan het nog het haar? Wat als ze het plots vraagt. Nee joh, vraagt ze niet, hij heeft toch nog haar.
Mijn vader heeft uitgezaaide kanker. Zelf moeten we ook nog een scan krijgen of het aanslaat de chemo etc.
Ik denk dat ze het niet te paniekerig voor de kinderen willen maken, het liefst vaag en simpel houden, maar hoe doe je dit?
Dood er buiten laten? Opa functioneert nog gewoon nu. Dus waar moet je ze bang mee maken.
Mijn moeder zei; dan zeg ik wel of hij is naar de kapper geweest of hij gebruikt medicijnen en daardoor valt zijn haar uit. Maar voor je het weet krijg je meer vragen en sta je met je mond vol tanden?
Moet je het woord kanker benoemen en de dood?
Of kan het iets zijn van; opa gebruikt medicijnen voor zijn buik en daardoor verliest hij zijn haar?
Is dat voldoende?
Antwoord
Bedankt voor je vraag. Het vertellen aan (klein)kinderen is één van de moeilijkste dingen om als (groot)ouder te doen. Je wil kinderen altijd beschermen voor vervelende dingen. Maar helaas kan je kinderen niet weghouden van de ingrijpende dingen die jullie familie overkomen namelijk het feit dat er een nabij familielid kanker heeft. Het helpt kinderen als ze het eerlijke verhaal horen. Ze merken waarschijnlijk al dat er dingen anders zijn, bijvoorbeeld doordat opa er anders uitziet, moeier is of pijn heeft. Je geeft aan dat je ouders misschien bang zijn dat de kleinkinderen met angst of paniek zullen reageren. Maar het kan voor een kind juist onveilig of angstig voelen als het een verandering merkt, maar niet begrijpt wat er aan de hand is. Het eerlijk vertellen voorkomt dat ze hun eigen fantasie gaan gebruiken, die soms erger is dan de werkelijkheid. De feitelijke werkelijkheid is naar, maar beperkt , terwijl fantasie onbegrensd is en daardoor steeds erger kan worden. Door het aan de kinderen te vertellen, geven jullie ze ook het vertrouwen dat ze met de situatie om kunnen gaan. Daar mee geef je aan dat er met jou over te praten valt en dat ze dus vragen kunnen stellen over de dingen die ze zien en niet begrijpen. Als ze wel met verdriet of angst reageren, kun jullie ze ook helpen daarmee om te gaan. Angst en verdriet zijn immers normale en begrijpelijk gevoelens als iemand dierbaar ernstig ziek is, maar je kan ook leren wat je kan helpen als je je bang of verdrietig voelt. Wat geeft troost, hoe kalmeer je bange gedachten. Tot slot zorg je er met het vertellen voor dat ze het niet van iemand anders horen. Kinderen vangen veel op en hoe naar is het als je vrienden er iets over hoort zeggen terwijl niemand het jou verteld heeft. Als kinderen eenmaal weten wat er aan de hand is kan het helpen (tegen het grote gevoel van machteloosheid) als ze ook iets mogen doen. Ze kunnen wat voor opa betekenen in de vorm van een tekening maken, extra knuffelen of een boterhammetje brengen. Dat kan kinderen een goed gevoel geven.
Dus hoe moeilijk het ook is, wees eerlijk. Geef daarbij ook de naam van de ziekte, dus kanker. Vertel ook wat het doel van de behandeling is en betrek ze in het ziekteproces. Durf ook zwaardere onderwerpen als de dood te bespreken. Vaak hebben kinderen al over kanker gehoord en weten ze dat je aan de ziekte kan doodgaan. Door het onderwerp te bespreken, kunnen kinderen hier ook vragen over stellen. Zijn de vooruitzichten onzeker, vertel dat dan ook eerlijk. Zeg ook: “Zodra we weten dat opa doodgaat, zal ik dat aan jou vertellen”. Hiermee geef je het kind vertrouwen dat hij of zij betrokken zal worden. En dat je geen geheimen hebt.
Heel veel sterkte voor jullie allemaal.
Voor meer tips over praten met kinderen over kanker, zie Vertellen aan je kinderen - Ingeborg Douwes Centrum