Vriendschap

“We must be willing to get rid of
the life we’ve planned, so as to have
the life that is waiting for us.

The old skin has to be shed
before the new one can come.

If we fix on the old, we get stuck.
When we hang onto any form,
we are in danger of putrefaction.

Hell is life drying up.”
― Joseph Campbell, A Joseph Campbell Companion: Reflections on the Art of Living

Toch wel raar hoe het leven met kanker zijn uitwerking heeft op het leven om je heen. Ineens krijgen mensen de behoefte om je te ontzien, of denken ze dat hun dingen er niet meer toe doen omdat mijn situatie "erger is". Wat ze falen op te merken is dat dat een gigantisch onbalans teweeg brengt. Ze zuigen mijn ellende op, zodat ze wat eettafel praat hebben, maar als ik vraag hoe het met hun gaat, is het al snel een "ja prima" of "och, niks interessants". Het gaat alleen nog om mij, tewijl ik al zo een genoeg heb van mijzelf. Ook om mij te ontzien worden er geen dingen met mij meer gedeeld of besproken, ze besluiten dingen voor mij, en ik word buitenspel gezet.

Dit soort eenzijdige vriendschappen vallen bij mij onder de noemen "parasitair". Als plunderende troepen jatten ze alles van mij en geven er niks in ruil voor terug. Of ze informeren je nog alleen maar, als een of andere 2de rang kennis. Je ken dat soort kennissen wel, ze staan waarschijnlijk in een adresboekje ergens, en plichtsgetrouw krijgen ze elke jaar een kerst kaart, geboorte kaartjes en in-memoriam kaarten. Waarschijnlijk krijg je datzelfde terug, en soms word er koffie gedroken waarbij facebook-ervaringen worden uitgewisseld... "Facebook-ervaringen" is van het niveau "kijk eens wat een gelukkig leven ik lijd". Practig, maar niet hoe een gezonde vriendschap hoort te werken. Een echte vriend zal je in staat stellen die keus zelf te maken namelijk, en die zal je ondersteunen daarin, en bovenalles, je vriend zijn, ik deel niet alleen mijn leven met hun, maar hun ook met mij, en als die wisselwerking er niet meer is, in hoeverre kan je dan nog spreken van een vriendschap? En natuurlijk doen ze het uit liefde, aan liefde geen gebrek maar aan vriendschap des te meer. En dat is de doodsteek voor elke (type) relatie, niet het gebrek aan liefde, maar het gebrek aan vriendschap.

Naast de bijwerking dat mijn lichaam continue uitgedroogd is, begint mijn leven ook steeds uitgedroogter te worden. Meneer Cambell heeft tot nu toe gelijk, "hell is life, drying up", Sartre met zijn "Hell is other people" ook wel, en wittgestein met zijn "hell is yourself" ook, ik heb mijzelf namelijk niks voor niks moeizame makker genoemd.

en het is oh-zo pijnlijk om gereduceerd te worden tot alleen maar kanker, terwijl ik zoveel meer ben dan dat.

Maar wat doe ik daaraan? Nou, goeie vraag!
Voor nu accepteer ik het, maar dat komt omdat ik zelf in het process zit afscheid te nemen van ze. Dat doet pijn namelijk. Maar dit soort parasitaire relaties houden nooit stand, ook dat weet ik, die lessen heeft het leven mij al vaak geleerd. Dus langzaam aan zal ik me van hun af trekken, todat ze nog alleen een kerstkaart krijgen, of een in-memoriam. Geboorte kaart gaat niet meer lukken aangezien ik door de chemos steriel ben. Van sommige zal ik geen afscheid gaan nemen maar gaan nivelleren. Gelijk oprekken noemen we dat, om zo wat balans te vinden... mocht dat niet gaan zal ik ook stilletjes vertrekken.

"Jeetje Alex, wat heftig, waarom ga je de confrontatie niet aan met ze?"
Ook een goeie vraag!
Omdat er oneindig meer waarheid zit in acties, dan in woorden, en zoals ze hun bed opmaken zullen ze er in moeten liggen. Hun hebben hun keus gemaakt, ik kan dan, of gelijk met ze gaan optrekken, of afscheid van ze nemen, ligt er aan in hoe verre ze een anker zijn die me naar beneden trekken.

Maar tergelijke tijd sta ik ook open voor suggesties van jullie, ik zal vast niet de enigste zijn die hier mee te maken heeft?

Anyways, een van mijn grootste houvasten is, naast filosofie, ook muziek, en mijn favo metal band heeft een nieuwe album uitgebracht, die heet "fortitude", standvastigheid, iets wat ik hard nodig heb, wil ik mij niet laten reduceren tot kanker. Maar met dat gezegd te hebben is dit soort muziek niet iedereen hun kopje koffie :)

Standvastigheid vind ik ook in deze quote van Albert Camus:
“Don’t walk in front of me… I may not follow
Don’t walk behind me… I may not lead
Walk beside me… and be my friend”

 

Bedankt voor het lezen,

Alex

10 reacties

Hey Alex! 
Ik herken dit. Is ingewikkeld. Niet zwart-wit. Kanker is moeilijk mee om te gaan. Voor sommige mensen om je heen, en in mijn geval ook soms voor mezelf. Toen ik aan de chemo’s zat, stond ik ook centraal, soms ook tegen wil en dank. Ik heb altijd wel aangegeven dat ik heel graag juist het verhaal van mijn vrienden wilde horen. Geen meetlatten wat nou erger is, die kanker of bijvoorbeeld een vervelend telefoongesprek met de baas. Door hier duidelijk over te zijn, werd het ook makkelijker. Bespreekbaar.... Maar ‘t is lastig hoor. Vergeet niet dat je in een extreme situatie zit waar jij en je omgeving niet aan zijn gewend. Neemt niet weg dat er altijd ‘aasgieren’ zijn die klapwiekend voor je deur staan.  Korte metten mee maken😊

Laatst bewerkt: 17/05/2021 - 20:52

Vriendschappen worden ingewikkelder, dat is ook mijn ervaring. Herkenbaar. Aan ‘ramptoerisme’ (waarbij ik de ramp of verbazingwekkend fenomeen ben) doe ik niet meer mee. Maar gelukkig zijn er in mijn omgeving ook mensen die hun best doen deze abnormale situatie zo normaal mogelijk samen door te komen. Helaas ben ik door kanker vanuit de wereld van gezonde mensen binnengegaan in de wereld van de zieken, een heel andere wereld, tijd is anders, emoties, intimiteit, eten, geluk, alles is anders. Het is moeilijk de route hier te vinden, wat een zegen als een enkeling als vriend naast je loopt. Ik wens je zo’n vriend toe 🍀 en ik lees je blogs. Blijf van je afschrijven??! 

Laatst bewerkt: 18/05/2021 - 09:25

Hoi Alex,

Ik vind het heel bijzonder hoe open jij kan schrijven en dingen kan verwoorden die vele anderen ook zo moeten voelen. Naar mijn gevoel geeft kanker een open deur voor een vriend om er te kunnen zijn. Want er 'is iets' waarmee diegene je kan helpen. Maar het lastige is, wil de vriend aandacht besteden aan jou+kanker of jouzelf. Want jij bent natuurlijk veel meer dan alleen kanker. Maar plots kan het alleen nog maar daarover gaan. Waarschijnlijk omdat het inherent staat aan de dood. En wij als mensen willen de dood voor onszelf en de ander zoveel mogelijk vermijden. Wat ik in de tijd toen ik kanker had deed was mijzelf letterlijk isoleren. Want toen iedereen op me afstormde met aandacht dacht ik: dit is niet voor mij, maar voor zieke Tessa. Het gaat ze niet om mij, maar om die ziekte.  Achteraf denk ik: had ik het maar toegelaten. Want hoe je het wendt of keert, mijn vrienden wilden er wel voor me zijn, ook al was het om een reden waarvan ik liever niet wilde dat hij bij me hoorde. Zucht.... een hoop wijze praat voor een vijfentwintigjarige.. maar ik denk dat elke invalshoek wat nieuw licht op dingen kan werpen. 

Bedankt voor de mooie blog waar ik ook weer herkenning uithaal,

Tessa 

Laatst bewerkt: 18/05/2021 - 11:29

Ja, ik denk ook dat het komt omdat mensen niet begrijpen hoe ik in de wedstrijd sta.

Ik heb mijn moeder namelijk zien aftakelen aan kanker, en hoe ze in wanhoop haar eigen ik opofferde om maar krampachtig dat lichaam van haar in stand proberen te houden. Na elke behandeling, elke (slechte) uitslag, werd er weer een dun plakje van haar eigen ik afgeschaafd tot er niks meer van haar over was dat kanker. Kanker voor, kanker na, kanker tijdens. En je zelf verliezen, kan zo stilletjes gebeuren in deze wereld. Daarom blijf ik dicht bij mijn eigen "ik", ik hou hem vast en probeer met man en macht de persoon te zijn voor mensen die ik was voor de diagnose, en dat is mentaal bestwel zwaar, ik heb dagen waarop het mij ook even niet lukt, waaraan ik mijzelf moet overgeven. 

En het gevoel om mijzelf te isoleren sla je de spijker op zijn kop mee, ik heb soms echt de neiging om als een kat ergens naartoe weg te sluipen en het daar maar uit te gaan zitten. en ook met dat je liever niet wilde dat het bij je hoort, is een feest der herkenning. Ik voel me soms echt vervreemd van mijn lichaam, alsof het los van mij staat. Waarbij als ik in de spiegel kijk, ik walg van mijzelf, van het feit dat ik uberhaupt een lichaam nodig heb om te kunnen zijn, en ik kan daar echt zwaar beroerd van worden, lichaamelijk, alsof dat lichaaam mijn gedachte ook begrijpt.

... een hoop wijze praat voor een vijfentwintigjarige ...
Ze zeggen wel eens "Wijzheid komt met de jaren", maar dat hebben ze fout. Wijsheid komt met ervaring, en van wat ik van je blog lees, van jouw verhaal en je antwoorden, ben jij ook veel te snel oud geworden, waardoor je nu al een wat rijpere ziel heb dan je leeftijdsgenoten. Ik hoop dat je dat ziet als een voordeel :) Ik iig wel.

Bedankt voor je berichtje!

Liefs,
Alex

Laatst bewerkt: 18/05/2021 - 11:26

Je bent ook heel wijs Tessa...

En ja, ook heel veel te vroeg te wijs door kankerervaringen te krijgen waar je nog helemaal niet aan toe bent. Achteraf ben je vaak geneigd dingen anders te hebben willen doen. Maar op dat moment was dat wat je deed hetgeen voor jou het beste voelde. 
En ja ook... met sommige / veel dingen kón je ook helemaal niets. Jij was zo ontzettend veel te jong, Alex is veel te jong, ik was een heel end ouder, maar had ook allerlei waarmee ik niets kon...

Er gaat - helaas - een nieuwe wereld voor je open met kanker. We moeten er wat mee, of niet, dat is ook een keus. Ben vooral trots op jou!

Liefs Hebe

Laatst bewerkt: 24/05/2021 - 16:32

Gereduceerd worden door de kanker. Precies dezelfde woorden gebruikte ik na mijn diagnose. En die enorme berg goedbedoelde aandacht aan het begin kon ik helemaal niet aan. Maar dat neemt vanzelf af. De echte vrienden blijven.

Een paar vrienden hebben mij wel iets duidelijk gemaakt: dat ik vooral zelf me gereduceerd voelde tot alleen nog maar een kankerpatiënt, en dat zij het helemaal niet zo zagen. Dat was wel leerzaam voor me.

Verder herken ik ook dat mensen schromen om hun 'onbenulligheden' aan je te vertellen. Ik moedig dat altijd aan; ik wil het weten. Bovendien bestaat ook het kankerleven nog steeds voor een groot deel uit onbenulligheden. Zoals filosoof des vaderlands René Gude zei, toen hij nog een paar weken te leven had: ik kan me nog steeds druk maken over roestplekjes op het tuinhek.

Heb je René al ontdekt? Zeer de moeite waard. 

Hanneke

Laatst bewerkt: 24/05/2021 - 17:19

Hij heeft o.a. een mooi klein boekje met verzamelde uitspraken van hemzelf gemaakt: Zinvolle volzinnen. Daar zitten juweeltjes tussen. Wijs en ook grappig. Je kunt het echt tussen de bedrijven door lezen en elk moment wegleggen. Ik bedenk nu dat ik het naar de volgende chemo ga meenemen.

Laatst bewerkt: 18/05/2021 - 14:03

Jouw beleving Alex, een herkenning voor velen... Een hard leerproces naast het hebben van de kanker op zich, wat al zwaar genoeg is. 

Van 'gaat het nu alweer over jouw kanker' naar verbazing dat ik enthousiast vertel over een fietstocht over de hei, want 'dan zal die kanker allemaal wel meevallen'. 

Familie van mijn familie die mij al 40 jaar kenden en al 40 jaar niet de moeite waard vonden om tegen te praten, deden mij via mijn familie groeten. Ik heb gezegd dat ik die niet aanneem, geen dank zeg en ze vooral ook niet terug doe. Ha! Nou ineens ben ik interessant en een gespreksonderwerp. Heb dat niet helemaal vol kunnen houden, want ja, je komt elkaar tegen hè... Maar voor dat moment voelde mijn reactie goed. 
Deze ervaring was extreem, maar in lichtere vorm waren er meer. Ik heb moeten leren me af te schermen voor diegenen die het niet oprecht menen. Vrienden die er alleen maar waren voor 'leuk' en niet voor 'niet leuk' als je écht je vriend nodig hebt.

Mooi dat hele dierbaren gebleven zijn en er nieuwe hele dierbare zijn bijgekomen. Waarmee je sores kunt delen en schateren om een flauwe mop en gezellige uitstapjes kunt maken. Die niet zeggen dat ik wel iets anders heb om me druk over te maken als ik foeter omdat ik na 9 maanden nog steeds geen haren heb. Die zeggen dat die jurk nou écht niet staat, maar je haar best leuk zit. Die als ze vragen hoe het met je gaat de échte ongecensureerde versie willen horen en niet de door velen geliefde aangepaste variant 'o, goed!'. 

Na ja... wens je sterkte ook hierin jouw weg te vinden. Noodgedwongen leren we bij...

Lieve groetjes Hebe

Laatst bewerkt: 24/05/2021 - 16:51

Hi Alex,

Wat een goed geschreven blog. De spijker op zijn kop. Ik zocht op dit onderwerp omdat ik ook tegen dit aanloop. Ik ben ziek sinds Corona dus de eerste anderhalf jaar was al in lock down en die trend heeft  blijkbaar doorgezet. Voor kanker waren ze altijd van de partij…zolang er maar ‘feest’ was. Nu is een whats aapje al teveel. Een leuke ‘test’ was toen een van de zogenaamde vrienden jarig was stuurde ik een appje  met gefeliciteerd. Reactie was ‘dank je’. Kleine moeite om dan een appje erachter aan te sturen met ‘hoe is het met jou?’  Maar nee. 
Ik heb dit onderwerp opgezocht omdat ik merk dat mijn man er veel moeite mee heeft en allerlei scenario’s in zijn hoofd heeft waarom ze niet reageren. Ik dacht zal ik ze bellen of een berichtje sturen en gewoon op de man af vragen? Weet dus niet of ik dat moet doen. Twee weken terug heeft hij zijn zogenaamde beste vriend verteld dat ik was uitbehandeld. Daarna was het complete radiostilte. Geen berichtje naar mij… niks. Ook niet van de vriend zijn ouders. Ieder feest waren wij van de partij ‘jullie horen bij onze familie’. Blijkbaar alleen als je gezond bent. 

Laatst bewerkt: 03/08/2023 - 18:58