Kanker en je relatie

Als je partner kanker heeft, kan dat invloed hebben op je relatie. Bekijk wat je kunt doen.

Lees op deze pagina verder over:

• Andere rolverdeling
• Veranderingen bij je partner
• Verschil in emoties tussen jou en je partner
• Verschillende manieren van verwerken
• Te weinig tijd hebben voor elkaar
• Stemmingswisselingen
• Niet gezien of gehoord worden

Lees ook: Tips om met je partner te praten.

Andere rolverdeling

Als je partner ziek is, moet je meestal de verzorgende rol op je nemen. Vaak krijg je er ook huishoudelijke taken en gezinstaken bij en regel je allerlei praktische dingen. 

Je zieke partner kan minder doen dan voorheen en wordt meer afhankelijk van jou. Soms voelt dit vervelend, minder gelijkwaardig dan je gewend bent of ongemakkelijk. 

Misschien heb je de neiging om de dingen alleen te regelen, omdat je zieke partner al genoeg aan zijn of haar hoofd heeft. Dit kan je partner het gevoel geven dat hij of zij niet meer meetelt. Ook kun je zelf het gevoel krijgen dat je overal alleen voor staat.

Kortom, er verandert een hoop en dat is niet altijd makkelijk. Veel partners hebben hier last van.

Wat kun je doen?

• Probeer hier open en eerlijk met elkaar over te praten. 
• Bekijk samen waar je zieke partner nog wel energie voor heeft. 
• Zoek samen naar mogelijkheden om er het beste van te maken.
• Vraag hulp van anderen. 
• Is het je te veel? Ga dan naar je huisarts. De huisarts kan je een paar gesprekken aanbieden met een POH-GGZ (praktijkondersteuner voor de huisarts). Als je dat wilt, kan de huisarts je doorverwijzen naar een andere zorgverlener, zoals een maatschappelijk werker of een psycholoog.

Veranderingen bij je partner

Kanker kan mensen behoorlijk uit balans brengen. Je partner kan bijvoorbeeld angstige of depressieve gevoelens krijgen. Het kan ook voorkomen dat je partner een andere kijk op het leven krijgt en/of een andere weg in wil slaan. Voor jou kan het moeilijk zijn om dit te begrijpen, en om mee te gaan met deze veranderingen bij je partner.

Tip:

Maak een afspraak met je partner om 1 keer in de week even bij te praten. Vraag: “Wat houdt je bezig?” Luister. Je hoeft het niet te begrijpen of op te lossen. Onmacht en angst laten zich namelijk erg slecht oplossen. Maar het lucht op om er woorden aan te mogen geven. Hou het bij een uurtje en doe daarna iets leuks samen.

Je eigen emoties lopen niet altijd gelijk met die van je zieke partner. Hij of zij is bijvoorbeeld verdrietig, terwijl jij juist hoopvol gestemd bent. Of andersom: jij ziet het helemaal niet meer zitten, terwijl je partner er juist weer tegenaan wil. Dit zul je vaak meemaken. 

Tips:

• Geef elkaar de ruimte om te verschillen. Jij ervaart het ook echt anders dan je partner.
• Respecteer de emoties van de ander, probeer er begrip voor op te brengen en ze niet te willen veranderen. Dat heeft toch geen zin op zo’n moment.

Verschillende manieren van verwerken

Iedereen gaat op zijn eigen manier om met kanker. Voorbeelden zijn:

• ontkenning: niet over de ziekte willen praten, doen alsof er niets aan de hand is
• boosheid
• zich terugtrekken: alleen willen zijn, niet over de ziekte willen praten
• somberheid en depressie
• afleiding zoeken, bijvoorbeeld in werk of hobby’s
• er veel over praten
• actief op zoek gaan naar informatie en middelen om met de ziekte om te gaan. Bijvoorbeeld boeken lezen, googelen, contact zoeken met lotgenoten

Je partner kan kanker op een andere manier verwerken dan jij. Hij of zij trekt zich bijvoorbeeld terug, toont geen emoties of doet alsof er niet veel aan de hand is. Als jij wel veel emoties hebt of veel over de ziekte wilt praten, kan dat moeilijk zijn.

Ook kan het zijn dat de verwerking van je partner sneller of langzamer gaat dan jouw verwerking. Je partner wil het oude leven misschien weer snel oppakken, terwijl jij nog vol emoties zit. Dit kan jullie beiden een onbegrepen gevoel geven.

Tips:

• Probeer hier met elkaar over te praten. Luister naar elkaar zonder te oordelen en geef elkaar de ruimte om te verschillen. Er is geen goed of fout als het gaat om het verwerken van zoiets groots als kanker. Ieder verwerkt het op zijn eigen manier.
• Er zijn veel trainingen die kunnen helpen om met elkaar in gesprek te blijven. Een voorbeeld is de ‘Houd me vast training’. Deze training kan goed helpen om te herkennen waar je elkaar kwijtraakt en hoe je elkaar weer kunt vinden.
• Wanneer jij of je partner vastloopt in bijvoorbeeld boosheid en somberheid, kan begeleiding rond verwerking nodig zijn. Gesprekken met een psycholoog kunnen dan uitkomst bieden.

Na de diagnose kun je veel tijd kwijt zijn aan het regelen van allerlei dingen. Ook komen er misschien extra taken op je af, zoals het huishouden en de zorg voor de kinderen. Hierdoor heb je soms te weinig aandacht voor elkaar. Dan bestaat het gevaar dat je het contact verliest.

Tips:

• Probeer zo veel mogelijk dingen te blijven bespreken. Prik hiervoor misschien een vast moment in de week, of maak een afspraak met elkaar.
• Wees duidelijk over wat je van elkaar verwacht. 
• Maak als het kan tijd vrij om samen iets leuks te doen.

Stemmingswisselingen

De stemming van je partner kan heel wisselend zijn. Het ene moment is iemand somber, het andere moment vol goede moed. De ene dag voelt hij of zij zich fysiek sterk, de volgende dag weer niet. Vaak hangt dit samen met hoe uitgerust of moe je partner is.

Ook jouw stemming kan verschillen van verdrietig tot opgewekt en alles wat daar tussenin zit. Je kunt door kleine dingen flink uit balans raken. Je hebt er een hoop taken en zorgen bij gekregen. Soms ben je gewoon moe. Ook dan kun je emotioneel van slag zijn.

Het kan voor jullie beiden lastig zijn elkaar op moeilijke momenten te steunen. Je partner is vooral bezig met zijn of haar ziekte. Jij zelf met alles daaromheen en je eigen zorgen en onzekerheden.

Valt je zieke partner tegen je uit, bedenk dan dat dit kan komen doordat hij of zij er even doorheen zit door de ziekte. 

Gedraagt je partner zich agressief of keert hij of zij zich juist in zichzelf, dan merk je dat natuurlijk in je relatie. Je kunt er begrip voor hebben, maar je kunt niet altijd je eigen gevoelens uitschakelen.

Tips: 

• Soms is het beter elkaar even met rust te laten en er later over te praten. Dan krijg je vaak weer begrip voor elkaar
• Probeer goed te slapen of vaker rust te nemen. Je kunt dan meer hebben. 

Niet gezien of gehoord worden

Iemand die kanker heeft, krijgt meestal veel aandacht. Maar als partner kun je het ook zwaar hebben en steun nodig hebben. Misschien heb je het idee dat je niet gezien of gehoord wordt, als niemand vraagt hoe het met je gaat. Daardoor kun je je eenzaam, boos of gefrustreerd voelen.

Tip:

Het kan helpen om over je gevoelens te praten, bijvoorbeeld met een goede vriend of vriendin of met een zorgverlener. Zij kunnen je steun geven.