PORTEC-4a - studie (Baarmoederkanker)

  • Gesloten voor deelname sinds 24-12-2021

Dit onderzoek is inmiddels gesloten voor deelname. Indien er informatie beschikbaar is over onderzoeksresultaten dan wordt dit getoond onder het kopje onderzoeksresultaten.

Doel onderzoek

Doel van de PORTEC-4a studie is om te onderzoeken of individuele ‘behandeling op maat’ door bepalen van het moleculaire risicoprofiel zorgt dat veel minder vrouwen onnodig inwendige bestraling krijgen, bij ongeveer gelijkblijvend resultaat voor de kans op recidief en gelijke overleving.

In de laatste jaren zijn meer gegevens bekend geworden over verschillen tussen de baarmoederkankers bij verschillende vrouwen. Uitgebreid weefselonderzoek waarbij de moleculair-genetische eigenschappen van de tumoren onderzocht zijn, heeft kenmerken opgeleverd die de kans dat kanker zal terugkeren, beter kunnen voorspellen. Door deze eigenschappen op het baarmoederkankerweefsel voor elke patiënt te bepalen, kan een ‘advies op maat’ worden gegeven.
Dit advies is bij gunstig profiel (verwacht bij ongeveer 50-55% van de patienten) om geen bestraling te ondergaan, omdat de kans op terugkeer zeer laag is. Bij gemiddeld profiel (verwacht bij ongeveer 40-45%) wordt vaginale brachytherapie geadviseerd. Bij de kleine groep vrouwen met minder gunstig profiel (verwacht bij ongeveer 5%) wordt uitwendige bestraling van het bekkengebied geadviseerd, waarbij het omliggende steunweefsel en de lymfeklieren in het bekken ook worden bestraald.

Onderzoeksresultaten

Aantal deelgenomen patiënten

In totaal hebben 556 patiënten aan deze studie meegedaan.

Verwachte termijn resultaten

De eerste onderzoeksresultaten worden verwacht op 1 september 2024.

Toelichting

Wordt er geloot?

Ja. Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in verschillende groepen. Alle groepen worden met elkaar vergeleken. Patiënten weten vooraf niet in welke groep ze terechtkomen.

Behandeling

Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in 2 groepen. Deze groepen worden met elkaar vergeleken. Patiënten horen kort na de loting in welke groep ze terechtkomen.

Groep 1: krijgt de standaard nabehandeling met een korte serie van 3 inwendige bestralingen, gegeven in 2 weken tijd.

Groep 2: krijgt een bepaling van het moleculair risicoprofiel, dat wordt gedaan op een klein stukje van het bij de operatie verwijderde weefsel. Op basis daarvan krijgt de patiënt advies voor één van de volgende 3 nabehandelingen:

  • een serie van 3 inwendige bestralingen, gegeven in 2 weken tijd (zoals bij de standaardbehandeling)
  • geen verdere behandeling, maar regelmatige controle
  • uitwendige bestraling van het bekkengebied (23 à 27 dagelijkse korte bestralingen gedurende ongeveer 5 weken); de verwachting is dat de groep met minder gunstig profiel heel klein zal zijn, ongeveer 5 op de 100 vrouwen.

De behandeling wordt gestopt als

  • De behandelend arts vindt dat de nadelige gevolgen van bijwerkingen voor de patiënt groter zijn dan de mogelijke voordelen.
  • De patiënt zelf besluit te stoppen.

Bijwerkingen

Iedere behandeling kan bijwerkingen hebben. Mogelijke bijwerkingen van de behandelingen binnen het onderzoek zijn:

Inwendige bestraling:

  • Gevoeligheid bij het plassen (de eerste dagen na de bestraling)
  • Vaker aandrang voor plassen (de eerste dagen na bestraling)
  • Licht bloedverlies (de eerste dagen na bestraling)
  • Het bovenste gedeelte van de vagina (diepste gedeelte) kan op termijn wat droger en stugger worden
  • Lichte vermoeidheid

Uitwendige bestraling:

Vanaf ongeveer de 3e week kunnen geleidelijk klachten optreden.

  • Vermoeidheid
  • Vaker aandrang voor ontlasting met soms krampende aandrang en/of diarree
  • Vaker aandrang voor plassen met soms branderigheid

Extra belasting voor patiënt

  • Afhankelijk van de behandeling zal de belasting hetzelfde zijn als bij de standaardbehandeling. In de groep met ‘gunstig’ profiel zal de belasting minder zijn omdat geen bestraling wordt gegeven. Bij de groep die advies krijgt voor uitwendige radiotherapie is de behandelingsduur 5 weken (23 á 27 bestralingen) in plaats van 2 weken (3 inwendige bestralingen).
  • Voor en na de behandeling en na het einde van de (eventuele) bestralingen vullen patiënten regelmatig vragenlijsten in met vragen over de zwaarte van de behandeling en de gevolgen ervan (kwaliteit van leven), dit duurt ongeveer 10 minuten per keer invullen.

Onderzoeksgegevens

Wetenschappelijke titel

Randomised Phase Ill Trial of molecular profile-based versus standard recommendations for adjuvant radiotherapy for women with early stage endometrial cancer: PORTEC-4a

Website

Ga naar studie website

Kankersoort

  • baarmoederkanker

Fase trial

III

Maximaal aantal patiënten

550

Initiatiefnemers

LUMC, LEIDEN

Coördinatoren

Karen Verhoeven-Adema PhD, centraal datamanager

Goedkeuring

Het onderzoek naar deze nieuwe behandeling is getoetst door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van patiënten te vragen. Voor meer informatie zie: CCMO.

Vermelding in trialregister:

Meer informatie

Nederlandse titel
Gerandomiseerd fase III onderzoek naar de waarde van een individueel moleculair risicoprofiel om behandeling na operatie voor vroeg stadium baarmoederkanker (endometriumcarcinoom) te bepalen: PORTEC-4a

Datum laatste controle

07-01-2022

Aanmelden voor deze trial

Wil je meedoen aan deze trial? Bespreek dit dan met je arts. Hij of zij kan beoordelen of je in aanmerking komt. Ook kun je inhoudelijke vragen over de trial met je arts bespreken.

Tip: Neem in elk geval de naam van de trial mee naar je arts.