STEP-studie (Hoofd-halskanker, Kleincellige en Niet-kleincellige longkanker)

  • Gesloten voor deelname sinds 01-08-2013

Dit onderzoek is inmiddels gesloten voor deelname. Indien er informatie beschikbaar is over onderzoeksresultaten, dan wordt dit getoond onder het kopje 'onderzoeksresultaten'.

Doel onderzoek

Deze studie onderzoekt een zorgprogramma waarin - stapsgewijs en aansluitend op de behoefte van de patiënt - behandelingen worden aangeboden voor angst en depressie. De hulp wordt in 4 stappen gegeven:

  • Stap 1: gedurende 2 weken - oplettend - afwachten of hulp daadwerkelijk nodig is.
  • Stap 2: als inderdaad hulp nodig is, wordt via een boek of internet een zelfhulpcursus aangeboden. Hierbij wordt telefonisch of via e-mail ondersteuning gegeven.
  • Stap 3: is nog meer aanvullende hulp nodig is, dan wordt gesprekstherapie aangeboden. 6 sessies door een gespecialiseerde verpleegkundige.
  • Stap 4: is daarna meer hulp nodig, dan wordt hulp aangeboden van een psycholoog en/of psychiater.

Onderzoeksresultaten

Veel mensen hebben na de behandeling voor kanker moeite om hun leven weer op te pakken. Soms hebben ze daarbij last van spanningen of een sombere stemming en dit kan de kwaliteit van leven verminderen. Stepped care is een zorgprogramma waarin behandelmethoden worden aangeboden tegen spanningen en somberheid. Het bijzondere is dat deze methoden stapsgewijs en aansluitend op de behoefte van de patiënt worden georganiseerd. Dit wordt stepped care (getrapte zorg) genoemd.
Stepped care is opgebouwd uit vier stappen.

Stap 1: waakzaam afwachten.
Bij deze stap wordt er twee weken afgewacht omdat klachten in deze periode spontaan kunnen afnemen. Als de klachten niet afnemen gaat de patiënt verder met stap 2, eventueel daarna stap 3 en als dat niet helpt stap 4.
Stap 2: een begeleide zelfhulpcursus via een boekje of via internet.
Stap 3: gesprekken met een gespecialiseerde verpleegkundige.
Stap 4: behandeling door een psycholoog of psychiater.

In dit onderzoek is onderzocht of stepped care een geschikte methode is om klachten van somberheid en spanning te verminderen en om de kwaliteit van leven te verbeteren bij mensen die behandeld zijn voor kanker.
Om dit te weten te komen, zijn er twee groepen deelnemers met elkaar vergeleken:
Groep 1 ontving de gebruikelijke zorg (controle groep)
Groep 2 volgde het stepped care programma (stepped care groep)
Met behulp van ingevulde vragenlijsten hebben we onderzocht of de groep mensen die het stepped care programma hebben gevolgd beter af is dan de controlegroep.

De resultaten van het onderzoek laten zien dat het stepped care programma een geschikte methode is om klachten van somberheid en angst te verminderen. Mensen die het stepped care programma hebben gevolgd hadden minder klachten van somberheid en angst, dan de mensen die gebruikelijke zorg kregen. Ook waren gemiddeld genomen de totale kosten per persoon in de stepped care groep lager dan in de gebruikelijke zorggroep. Het onderzoek heeft dus aangetoond dat stepped care effectief en kosteneffectief is. Momenteel wordt bekeken hoe het stepped care model het beste in de dagelijkse praktijk kan worden ingepast.

Wordt er geloot?

Ja. Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in verschillende groepen. Alle groepen worden met elkaar vergeleken. Patiënten weten vooraf niet in welke groep ze terechtkomen.

Behandeling

Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in 2 groepen. Deze groepen worden met elkaar vergeleken.

Groep 1 volgt het zorgprogramma (4 stappen).

Groep 2 krijgt de gebruikelijke psychosociale zorg (maatschappelijk werk, psycholoog, psychiater, huisarts).

De behandeling wordt gestopt als:

  • De patiënt zelf besluit te stoppen.

Bijwerkingen

Niet van toepassing.

Extra belasting voor patiënt

  • Deelnemende patiënten worden voorafgaand aan het onderzoek in het ziekenhuis of telefonisch geïnterviewd over hun depressieve- en/of angstklachten.
  • Deelnemende patiënten vullen tijdens het onderzoek regelmatig een aantal vragenlijsten in. Deze vragenlijsten worden via de post thuisgestuurd.

Onderzoeksgegevens

Wetenschappelijke titel

Cost-effectiveness of a stepped care strategy to improve symptoms of depression or anxiety in patients treated for head and neck cancer or lung cancer.

Kankersoort

  • mondkanker
  • longkanker, niet-kleincellig
  • keelkanker
  • longkanker, kleincellig

Fase trial

anders

Maximaal aantal patiënten

176

Initiatiefnemers

VUmc

Coördinatoren

Prof. dr. I.M. Verdonck - de Leeuw, VU/VUmc

Goedkeuring

Het onderzoek naar deze nieuwe behandeling is getoetst door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van patiënten te vragen. Voor meer informatie zie: CCMO

Registratienummer trialregister:

  • Register CCMO: NL28142.029.09

Meer informatie

Nederlandse titel
Kosteneffectiviteit van een stepped care zorgprogramma ter verbetering van symptomen van depressie of angst bij patiënten behandeld voor hoofd-halskanker of longkanker.

Datum laatste controle

07-02-2018

Aanmelden voor deze trial

Wil je meedoen aan deze trial? Bespreek dit dan met je arts. Hij of zij kan beoordelen of je in aanmerking komt. Ook kun je inhoudelijke vragen over de trial met je arts bespreken.

Tip: Neem in elk geval de naam van de trial mee naar je arts.