Onderzoek naar cognitieve gedragstherapie* voor patiënten met een hersentumor, met ernstige vermoeidheidsklachten.
*Toelichting:
Cognitieve gedragstherapie is een psychologische behandeling gebaseerd op de veronderstelling dat door een verandering in iemands denken en doen, klachten zoals vermoeidheid verminderd kunnen worden.
Deze studie onderzoekt of patiënten met een hersentumor en die ernstig vermoeid zijn, effectief kunnen worden behandeld met cognitieve gedragstherapie. Deze behandeling bestaat uit gesprekken met een therapeut, aangevuld met een online behandeling. Onderzocht wordt of de vermoeidheid door deze behandeling kan verminderen, waardoor de kwaliteit van leven toeneemt.
Bijna alle patiënten met een hersentumor hebben last van vermoeidheid. Veertig procent van de patiënten is zelfs ernstig vermoeid, wat een grote impact heeft op het dagelijks leven. De vermoeidheid begint meestal al wanneer patiënten de diagnose krijgen of geopereerd of behandeld worden. Later zijn er verschillende factoren, die er aan bijdragen dat de vermoeidheid niet afneemt, zoals een veranderd dag-nachtritme of verminderde lichamelijke activiteit. Cognitieve gedragstherapie richt zich op het doorbreken van gedrag en kan daardoor zorgen voor een vermindering van de vermoeidheid.
Een team van experts heeft een speciale behandeling ontwikkeld voor patiënten met vermoeidheid en een hersentumor. Deze behandeling is nog niet eerder onderzocht bij patiënten met een hersentumor. Dit onderzoek gaat na of deze behandeling wel effect heeft op patiënten met een hersentumor. Ook wil men onderzoeken waar de vermoeidheidsklachten precies vandaan komen en bij welke patiënten de behandeling goed werkt.
Ja. Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in verschillende groepen. Alle groepen worden met elkaar vergeleken. Patiënten weten vooraf niet in welke groep ze terechtkomen.
De voorwaarden voor deelname aan dit onderzoek zijn onder andere:
Deelnemende patiënten worden door loting verdeeld in 2 groepen. Deze groepen worden met elkaar vergeleken.
Geschiktheidsonderzoek:
Eerst wordt bepaald of de patiënt kan meedoen aan dit onderzoek. De onderzoeker stelt telefonisch een aantal vragen en de patiënt vult een online vragenlijst in. Deze vragen gaan over vermoeidheid, stemming en het functioneren in het dagelijks leven. Ook wordt er bloed afgenomen om te bepalen of er geen andere oorzaak voor de vermoeidheid is, zoals een infectie of bloedarmoede.
De behandeling:
Loting bepaalt of de patiënt meteen behandeld wordt of dat hij/zij op een wachtlijst wordt geplaatst. De behandeling bestaat uit vijf gesprekken met een therapeut. Een deel van deze gesprekken vindt in het ziekenhuis plaats en een deel per videoverbinding. Daarnaast volgt de patiënt een internetprogramma over vermoeidheid met verschillende opdrachten. De patiënt wordt gevraagd om dagelijks wat tijd vrij te maken om aan de slag te gaan met het internetprogramma. Via e-mailcontact begeleidt de therapeut hierbij. Om te bepalen welke programma-onderdelen gevolgd moeten worden, vult de patiënt vooraf thuis een slaapdagboek in en draagt de patiënt gedurende twee weken een actometer. Dit apparaatje om de enkel of pols kan meten hoe actief de patiënt is.
De gehele behandeling duur ongeveer 12 weken; 12 weken na het eind van de behandeling is er nog een meetmoment. De gehele studie zal dus ongeveer 24 weken duren. Wanneer een deelnemer door loting op de wachtlijst staat, wordt aan het einde van de studieperiode met de patiënt bekeken of er nog steeds sprake is van ernstige vermoeidheid en hij/zij alsnog behandeld wil worden.
Bezoeken en metingen:
Voor de behandeling komt de patiënt minstens 2 keer naar het ziekenhuis voor afspraken met de therapeut. In een periode van 4 maanden komt de patiënt ook nog 2 keer naar het ziekenhuis voor onderzoeken.
De volgende onderzoeken worden gedaan:
De behandeling wordt gestopt als
Een MRI-scan en MEG-meting zijn zonder risico: er worden bij dit onderzoek geen stoffen, medicijnen, straling of dergelijke toegediend of toegepast.
Onderstaande ziekenhuizen nemen deel aan het onderzoek. Het kan zijn dat uw ziekenhuis niet genoemd wordt, maar wel aan het onderzoek deelneemt. Informeer hiernaar bij uw arts.
CCA Hersentumorcentrum Amsterdam, onderdeel van het Amsterdam UMC, locatie VUmc
Drs. M. Gorter, neuropsycholoog-onderzoeker, Amsterdam UMC, locatie VUmc
Prof. dr. Martin Klein, klinisch neuropsycholoog, Amsterdam UMC, locatie VUmc
Dr. Linda Douw, klinisch neuropsycholoog, Amsterdam UMC, locatie VUmc
Het onderzoek naar deze nieuwe behandeling is getoetst door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van patiënten te vragen. Voor meer informatie zie: CCMO.
Vermelding in Trialregister:
Register CCMO: NL71503.029.19
Nederlandse titel
Cognitieve Gedragstherapie als behandeling voor ernstige vermoeidheid bij patiënten met een primaire hersentumor - een gerandomiseerde klinische studie
Het onderzoek vindt plaats in het Amsterdam UMC, locatie VUmc. De patiënt kan vanuit andere ziekenhuizen in Nederland verwezen worden door de behandelaar. De patiënt kan dit bespreken met de eigen arts. De patiënt kan ook zelf contact opnemen met de onderzoekers om informatie op te vragen of om te bespreken of hij/zij kan deelnemen. De patiënt kan hiervoor een mail sturen met contactgegevens naar: gripopvermoeidheid@amsterdamumc.nl.
Wil je meedoen aan deze trial? Bespreek dit dan met je arts. Hij of zij kan beoordelen of je in aanmerking komt. Ook kun je inhoudelijke vragen over de trial met je arts bespreken.
Tip: Neem in elk geval de naam van de trial mee naar je arts.