PERICLES - studie (Peniskanker)

  • Gesloten voor deelname sinds 01-08-2021

Dit onderzoek is inmiddels gesloten voor deelname. Indien er informatie beschikbaar is over onderzoeksresultaten dan wordt dit getoond onder het kopje onderzoeksresultaten.

Doel onderzoek

Deze studie onderzoekt of het geneesmiddel atezolizumab, al dan niet gecombineerd met radiotherapie, veilig en werkzaam is voor de behandeling van gevorderde peniskanker. Atezolizumab is een in het laboratorium gemaakt antilichaam*. Het is een vorm van immuuntherapie dat ervoor moet zorgen dat kankercellen vernietigd worden door het eigen afweersysteem. Uit eerder onderzoek is gebleken dat atezolizumab de tumor kleiner kan maken bij sommige mensen met gevorderde vormen van kanker, zoals blaaskanker en longkanker. Atezolizumab is nog niet onderzocht voor de behandeling van gevorderde peniskanker. Dat gaat in deze studie gebeuren. Daarnaast zijn er aanwijzingen bij proefdieren dat radiotherapie de werking van immuuntherapie zou kunnen versterken. Ook dit wordt in deze studie verder onderzocht.

* Toelichting antilichaam:
Antilichamen zijn stoffen die door het afweersysteem aangemaakt worden. Ze worden ook wel antistoffen genoemd. Antilichamen kunnen indringers zoals bacteriën, virussen of kankercellen herkennen en ‘aanvallen’. Monoklonale antilichamen zijn antilichamen die in een laboratorium worden nagemaakt. Soms kunnen deze stoffen als medicijn worden gebruikt omdat ze specifieke eiwitten op kankercellen kunnen herkennen en eraan binden. Hierdoor kunnen de eigen afweercellen de kankercellen vervolgens vernietigen. De kankercellen worden als het ware herkenbaar gemaakt voor het eigen afweersysteem. Antilichamen kunnen de groei van de kankercellen gericht remmen.

Onderzoeksresultaten

Aantal deelgenomen patiënten

In totaal hebben 32 patiënten aan deze studie meegedaan.

Toelichting

De PERICLES studie is uitgevoerd in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis. Het Nederlandse expertise centrum voor peniskanker, heeft 32 mannen met een vergevorderd stadium van peniskanker behandelt met atezolizumab (immunotherapie) met of zonder radiotherapie. Het belangrijkste eindpunt van de studie werd niet behaalt. Ondanks dat liet de studie wel aanhoudende anti-kanker activiteit zijn van atezolizumab in een deel van de patiënten. De aanwezigheid van het human papillomavirus of afweer cellen zou kunnen helpen bij het selecteren van patienten die baat hebben van de behandeling.

Overige opmerkingen

Clinical results of PERICLES: A phase II trial investigating atezolizumab +/- radiotherapy for advanced squamous cell carcinoma of the penis. | Journal of Clinical Oncology (ascopubs.org)

ASCO GU 2022: Clinical Results of PERICLES: A Phase II Trial Investigating Atezolizumab +/- Radiotherapy for Advanced Squamous Cell Carcinoma of the Penis (urotoday.com)

ASCO-GU 2022 PERICLES: immunotherapie bij peniskanker - Stichting DUOS

Atezolizumab Induces Responses in Advanced Penile Cancer, but Biomarkers Needed to Improve Patient Selection - The ASCO Post

Atezolizumab with or without radiotherapy for advanced squamous cell carcinoma of the penis - ecancer

Atezolizumab in Advanced Penile Cancer With or Without Radiotherapy, PERICLES - Hielke Martijn De Vries (urotoday.com)

Wordt er geloot?

Nee. Bij dit onderzoek speelt loting geen rol.

Behandeling

  • Vooronderzoek om te bepalen of de patiënt mee kan doen aan deze studie.
  • Onderzoeksbehandeling:
    • Groep A: toediening atezolizumab 1 keer per 3 weken (via een infuus) plus 33 bestralingen (radiotherapie). Na 7 weken stopt de radiotherapie, en krijgt de patiënt om de 3 weken alleen nog atezolizumab.
    • Groep B: patiënt krijgt alleen atezolizumab, 1 keer per 3 weken (via een infuus). 

De arts beslist in welke groep (A of B) de patiënt wordt geplaatst. Dit is afhankelijk van de uitbreiding van de peniskanker en eerdere behandelingen.

De behandeling wordt gestopt als

  • De behandelend arts vindt dat de nadelige gevolgen van bijwerkingen voor de patiënt groter zijn dan de mogelijke voordelen.
  • De patiënt zelf besluit te stoppen.

Bijwerkingen

Iedere behandeling kan bijwerkingen hebben. Veel voorkomende bijwerkingen van atezolizumab zijn:

  • Vermoeidheid
  • Hoesten
  • Diarree
  • Misselijkheid en braken
  • Minder eetlust
  • Hoofdpijn
  • Rillingen
  • Bloedarmoede
  • Verstopping
  • Kortademigheid
  • Koorts
  • Gewrichtspijn
  • Huiduitslag
  • lapeloosheid

Bijwerkingen door de combinatie van atezolizumab en radiotherapie:
Bestralingen van korte duur zijn al wel eens toegepast tijdens de behandeling met atezolizumab. Hierbij leken er geen grote bijwerkingen op te treden. Een lang schema radiotherapie, zoals in deze studie in groep A wordt toegepast, is nog niet eerder onderzocht. Mogelijk treden er nieuwe bijwerkingen op, of toename van de bekende bijwerkingen.

Bijwerkingen van radiotherapie die kunnen optreden zijn:
Huidreactie
De huid kan tijdens de bestralingsperiode een reactie vertonen. Reacties die kunnen optreden zijn:

  • roodheid
  • jeuk
  • droge schilfering
  • schrale en/of kapotte huid

Extra belasting voor patiënt

Er is geen standaardbehandeling voor peniskanker. Indien een patiënt niet deelneemt aan deze studie dan wordt de patiënt behandelt met radiotherapie, chemotherapie of een combinatie.

  • Voor deze studie komt de patiënt 1 keer in de 3 weken naar het ziekenhuis voor de behandeling met atezolizumab. Patiënten uit groep A komen daarnaast nog eens extra voor de bestralingen naar het ziekenhuis.
  • Tijdens de bezoeken worden er extra onderzoeken (lichamelijk onderzoek, CT-of MRI-scan), en metingen gedaan. Daarnaast wordt bloed afgenomen voor iedere behandeling met atezolizumab.
  • Mogelijke bijwerkingen.

Onderzoeksgegevens

Wetenschappelijke titel

PERICLES (PEnile cancer Radio- and Immunotherapy CLinical Exploration Study) – a Phase 2 study of atezolizumab with or without radiotherapy in penile cancer

Kankersoort

  • peniskanker

Fase trial

II

Maximaal aantal patiënten

32

Initiatiefnemers

Antoni van Leeuwenhoek (AVL)/NKI, AMSTERDAM

Coördinatoren

Hielke HM de Vries, Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (AVL)/NKI, AMSTERDAM

Goedkeuring

Het onderzoek naar deze nieuwe behandeling is getoetst door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van patiënten te vragen. Voor meer informatie zie: CCMO

Vermelding in trialregister:

Meer informatie

Nederlandse titel:
PERICLES (PEniskanker Radio en Immunotherapie KLinisch Exploratie studie) - een Fase 2 studie van atezolizumab met of zonder radiotherapie bij peniskanker.

Datum laatste controle

03-07-2023

Aanmelden voor deze trial

Wil je meedoen aan deze trial? Bespreek dit dan met je arts. Hij of zij kan beoordelen of je in aanmerking komt. Ook kun je inhoudelijke vragen over de trial met je arts bespreken.

Tip: Neem in elk geval de naam van de trial mee naar je arts.