Wat is irreversibele elektroporatie (Nanoknife)?

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Irreversibele elektroporatie (IRE) is een behandeling waarbij de arts de kankercellen doodt met stroomstootjes. Een ander woord voor de behandeling is Nanoknife. Zo heet het apparaat dat de arts gebruikt.

Lees op deze pagina over:

Wanneer krijg je IRE?

IRE is geen standaard behandeling bij kanker. Als de arts een behandeling met de Nanoknife (IRE) voorstelt, is dat meestal in studieverband.

In sommige studies gaat het om genezen van kanker met IRE:

  • leverkanker, als de tumor dicht bij je bloedvaten of galwegen ligt
  • kanker in het kleine bekken, waarvoor je al bestraling hebt gekregen
  • nierkanker, als de tumor dicht bij je nierbekken ligt
  • prostaatkanker

Er zijn ook studies naar het leven verlengen met IRE. Dan kun je niet meer beter worden en wil de arts de ziekte remmen. Er is onderzoek naar IRE bij alvleesklierkanker, waarbij een operatie niet mogelijk is en je geen uitzaaiingen hebt. Ook bij sommige kankersoorten in de galwegen is onderzoek naar IRE om de kanker te remmen.

IRE is op korte termijn een veilige behandeling. Het is niet bekend of IRE ook op lange termijn goed werkt en veilig is. Dat komt omdat IRE nog een nieuwe manier van behandelen is.

Hoe gaat een behandeling met IRE?

Voor de behandeling ga je onder narcose. De arts prikt door de huid heen 2 tot 6 naalden rondom de tumor. Hij of zij gebruikt echografie en/of een CT-scan om de naalden op de goede plaats te brengen. De arts stuurt een aantal korte en sterke stroomstootjes tussen de naalden door, van de ene naald naar de andere. Zo ontstaan er kleine gaatjes in wand van de tumor en gaan de kankercellen dood. Het lichaam ruimt de dode cellen zelf op. 

De stroomstootjes duren maar heel kort en er komt weinig hitte vrij. Daarom is er bijna of helemaal geen schade aan bloedvaten, zenuwen of andere weefsels in de buurt van de tumor.

Als de behandeling klaar is, haalt de arts de naalden weer uit je lichaam.

Nacontrole

Na de behandeling krijg je regelmatig een CT-scan, PET-scan en/of een MRI-scan. Hiermee controleert de arts of de tumor inderdaad helemaal weg is.

Het lukt niet altijd om de tumor helemaal te vernietigen. Of de kanker keert na een tijd toch weer terug. Soms kun je dan opnieuw IRE krijgen. Je arts bespreekt dit met je.

Bijwerkingen van IRE

Als je IRE krijgt, kun je last hebben van bijwerkingen. Je hartritme kan bijvoorbeeld tijdelijk van slag zijn. Dat gaat meestal vanzelf weer over. Voor de veiligheid is er altijd een anesthesist aanwezig tijdens de behandeling. Deze arts kan de ritmestoornis direct behandelen.

Andere bijwerkingen liggen aan de plek die behandeld wordt.

Bijwerkingen van IRE bij alvleesklierkanker

  • ontsteking van je alvleesklier
  • verstopping van de galwegen
  • misselijkheid en het gevoel dat het eten niet meer zakt. Dat ontstaat als het eten niet meer goed doorstroomt van de maag naar de darm.
  • diarree
  • bloedingen (zeldzaam)
  • lekkage vanuit galwegen, alvleesklier of twaalfvingerige darm (zeldzaam)
  • zweren in twaalfvingerige darm (zeldzaam)
  • afsluiting van de poortader (zeldzaam)

Bijwerkingen van IRE bij leverkanker

  • bloedingen (zeldzaam)
  • afsluiting van de poortader (zeldzaam)
  • verstopping van de galwegen

Bijwerkingen van IRE bij prostaatkanker

  • impotentie
  • klachten bij het plassen, zoals pijn
  • bloed bij het plassen
  • urineweginfecties

Bijwerkingen van IRE bij nierkanker

  • bloedingen (zeldzaam)
  • bloed bij het plassen
  • urineweginfecties
  • er lekt urine van je nier naar je buik

Colofon

Met medewerking van:

illustratie-arts-vrouw

Dr. Hester Scheffer

Radioloog, Amsterdam UMC (locatie VUmc)

Foto Mark Burgmans

Dr. Mark Burgmans

Radioloog, LUMC

LinkedIn

illustratie-arts-man

Dr. Martijn Meijerink

Radioloog, Amsterdam UMC (locatie VUmc)

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: augustus 2022