Operatie bij vaginakanker

Een operatie gebeurt niet vaak bij vaginakanker. Meestal adviseert de arts bestraling of chemoradiatie. 

Wanneer een operatie bij vaginakanker?

De arts kan een operatie voorstellen bij een kleine tumor hoog in de vagina. Na de operatie is soms nog aanvullende bestraling nodig.

Een operatie is soms ook mogelijk bij een niet al te grote tumor die is doorgegroeid naar de blaas of endeldarm. Bestraling is dan een minder geschikte behandeling, omdat het schade aan de blaas of endeldarm veroorzaakt. Daardoor wordt het lastiger om de plas op te houden. Ook komt fistelvorming veel vaker voor bij bestraling.

Hoe gaat de operatie bij vaginakanker?

De arts probeert altijd de hele tumor te verwijderen. Daarvoor is een uitgebreide operatie nodig. Hierbij verwijdert de arts meestal het bovenste deel van de vagina, de baarmoeder, een groot deel van het steunweefsel rond de baarmoeder en vagina, en de lymfeklieren uit het bekken. Als je al in de overgang bent, verwijdert de arts ook de eierstokken.

Voor de operatie maakt de arts meestal een snee in de onderbuik, vanaf het schaambeen tot de navel of net daarboven. Zo kan hij of zij de hele buik bekijken.

Verwacht de arts dat je na de operatie bestraald moet worden? En ben je nog niet in de overgang? Dan verplaatst de arts soms 1 of beide eierstokken naar hoger op in de buikholte. Ze liggen dan buiten de plek die bestraald wordt. Lees meer over eierstokken verplaatsen.

Bijwerkingen en gevolgen van de operatie bij vaginakanker

• Door de operatie kan de vagina een stuk korter worden. Geslachtsgemeenschap is daardoor niet meer goed mogelijk.
• Soms werkt de blaas na de operatie minder goed: je verliest af en toe wat plas en moet vaker plassen. Lees meer over plasklachten.
• Je kunt last krijgen van dikke benen door vochtophoping. Dit heet lymfoedeem. Lees verder over lymfoedeem en de behandeling van lymfoedeem.
• Omdat de baarmoeder is verwijderd, word je niet meer ongesteld en ben je niet meer vruchtbaar. Heb je een kinderwens en zijn je eierstokken verplaatst, dan kun je nog wel een biologisch eigen kind krijgen met hulp van een draagmoeder. 
• Zijn de eierstokken verwijderd, dan kom je vervroegd in de overgang.

Deze bijwerkingen kunnen een behoorlijke impact op je leven hebben. Vraag je arts wat eraan te doen is en hoe je hiermee om kunt leren gaan. Je kunt ook kijken onder Vind hulp.

Soms kan het ook helpen om met vrouwen te praten die hetzelfde hebben meegemaakt. Lotgenoten vind je in de gespreksgroep gynaecologische kanker.

Operatie waarbij de hele vagina verwijderd wordt

Soms is er alleen kans op genezing als de hele vagina verwijderd wordt. De arts verwijdert behalve de vagina ook de baarmoeder, een groot deel van het steunweefsel rond de baarmoeder en vagina en de lymfeklieren uit het bekken. Als je de overgang bent gepasseerd, dan bespreekt de arts met je of hij of zij ook de eierstokken zal verwijderen. 

Het verwijderen van de vagina is een ingrijpende operatie. Je kunt je na de operatie minder vrouw voelen. 

Operatie bij teruggekeerde vaginakanker (exenteratie)

Bij teruggekeerde vaginakanker kan de arts een uitgebreide operatie voorstellen (exenteratie). Hierbij verwijdert de chirurg verschillende organen uit het kleine bekken, zoals de baarmoeder, de eileiders, de eierstokken, de vagina en vaak ook de blaas en/of de endeldarm. Als de blaas wordt verwijderd, is het vaak nodig een urinestoma aan te leggen. Soms is een darmstoma nodig als de endeldarm wordt verwijderd. Het doel van de operatie is genezing.

Reconstructie van de vagina

Als een groot deel van de vagina of je hele vagina is weggehaald, kan een plastisch chirurg later een hersteloperatie doen. Hierbij maakt hij of zij een nieuwe vagina van weefsel uit een ander deel van het lichaam.

De plastisch chirurg kan een nieuwe vagina maken van huid, darmweefsel of van een transplantaat van huid- en spierweefsel. De hersteloperatie gebeurt vooral om de wonden goed te laten genezen: de wond is namelijk te groot om te hechten. Ook heeft de bekkenbodem steun nodig om te voorkomen dat de darmen verzakken. Geslachtsgemeenschap is meestal niet mogelijk na een hersteloperatie.

Operatie bij uitzaaiingen van vaginakanker

Als je uitgezaaide vaginakanker hebt, krijg je geen operatie. Soms is een operatie nodig om de klachten tegen te gaan. Deze operatie is niet zo uitgebreid als een genezende operatie.