Schildwachtklier-onderzoek bij borstkanker

Een schildwachtklier-onderzoek is een operatie waarbij de chirurg de schildwachtklier opzoekt en verwijdert. Zo is het mogelijk om te onderzoeken of er uitzaaiingen in de lymfeklieren zitten.

Lees op deze pagina over:

• Wat is een schildwachtklier-onderzoek?
• Wat is de schildwachtklier?
• Wanneer een schildwachtklier-onderzoek bij borstkanker?
• Hoe gaat een schildwachtklier-onderzoek?
• Uitslag van het schildwachtklier-onderzoek
• Behandeling na het schildwachtklier-onderzoek
• Complicaties bij een schildwachtklier-onderzoek
• Soms is geen schildwachtklier-onderzoek nodig

Wat is een schildwachtklier-onderzoek?

De schildwachtklier is een lymfeklier waar als eerst uitzaaiingen komen. Met een schildwachtklier-onderzoek haalt de arts 1 of meer schildwachtklieren weg voor onderzoek. Zo kan je arts uitzaaiingen in je lymfeklieren zo vroeg mogelijk ontdekken.

Een ander woord voor schildwachtklier-onderzoek is sentinel node procedure.

Wat is de schildwachtklier?

De schildwachtklier is een lymfeklier. Kankercellen zaaien zich via lymfevaten als eerste uit naar deze lymfeklier.

Meestal is de schildwachtklier 1 van de lymfeklieren in de oksel. Soms zit de schildwachtklier op een andere plek: rondom het sleutelbeen of naast het borstbeen. Er kunnen ook meer schildwachtklieren zijn.

Een ander woord voor schildwachtklier is poortwachtersklier of sentinel node.

De schildwachtklier is iets anders dan de schildklier. De schildklier is een orgaan in de keel.

De arts kan een schildwachtklier-onderzoek voorstellen als je borstkanker hebt die in omliggende weefsels groeit: invasieve borstkanker. Met het schildwachtklier-onderzoek kan de arts met ongeveer 95% zekerheid vaststellen dat er wel of geen uitzaaiingen in de lymfeklieren zitten.

Is uit onderzoeken vóór de operatie al duidelijk dat er kankercellen zitten in de lymfeklieren? Dan krijg je meestal geen schildwachtklier-onderzoek.

Soms adviseert de arts een schildwachtklieronderzoek na voorbehandeling.

Hoe gaat een schildwachtklier-onderzoek?

Meestal haalt de arts de schildwachtklier weg tijdens de operatie die je krijgt voor de tumor. Soms gebeurt het in een aparte operatie.

Om de schildwachtklier op te sporen, gebruikt de arts een vloeistof. Dat kan een gekleurde vloeistof zijn of een radioactieve vloeistof. Je plast de vloeistof binnen 24 uur weer uit. Het is niet gevaarlijk. Ook niet voor anderen.

Een schildwachtklierprocedure gaat zo:

• De arts spuit vloeistof rond de tumor of bij de tepel.
• Via de lymfebanen komt de vloeistof in de schildwachtklier.
• Gaat het om een radioactieve vloeistof, dan krijg je soms een scan om de plek van de schildwachtklier op te sporen.
• Tijdens de operatie haalt de arts de schildwachtklier weg. En stuurt die naar het laboratorium voor verder onderzoek.
• Een patholoog onderzoekt in het laboratorium of er in de schildwachtklier kankercellen zitten.
• Je hoort de uitslag van je arts.

Dag voor het onderzoek

Gebruikt de arts radioactieve vloeistof voor het onderzoek? Dan krijg je dit ingespoten in je arm, in een bloedvat. Dit gebeurt de dag voor de operatie of de ochtend van de operatie. Je krijgt dan ook scans van lymfeklieren dicht bij de tumor. Soms krijg je ook een CT-scan.

Uitslag van het schildwachtklier-onderzoek

Zitten er geen kankercellen in de schildwachtklier? Dan gaat je arts ervan uit dat er waarschijnlijk ook geen uitzaaiingen in de andere lymfeklieren zitten. De oksel heeft dan geen verdere behandeling nodig en de kans op genezing is groot.

Zitten er wel kankercellen in de schildwachtklier? Dan bespreekt je arts met je welke behandeling je kunt krijgen.

Behandeling na het schildwachtklier-onderzoek

Zijn er uitzaaiingen in je schildwachtklieren gevonden? Dan adviseert de arts meestal een aanvullende behandeling na de operatie. Er is namelijk een kans dat ook de andere lymfeklieren in de oksel kankercellen bevatten.

Vaak krijg je dan bestraling van je oksel. Dat is een operatie waarbij de chirurg alle lymfeklieren in de oksel verwijdert.

Bij een kleine uitzaaiing in de schildwachtklier (micrometastase) is een aanvullende behandeling niet altijd nodig. Dat hangt af van de kenmerken van de borstkanker.

Complicaties bij een schildwachtklier-onderzoek

Na de operatie kun je klachten krijgen, maar de kans is klein.

Voorbeelden van klachten:

• de wond geneest niet goed
• een nabloeding
• te veel vocht bij je wond
• een allergische reactie op de kleurstof die de arts bij de operatie gebruikte
• pijn of een doof gevoel bij de wond of aan de binnenzijde van je bovenarm

Heb je een of meer van deze klachten? Neem dan contact op met je arts of verpleegkundige.

Soms is geen schildwachtklier-onderzoek nodig

Bij een gunstige vorm van borstkanker is het niet altijd nodig om een schildwachtklier-onderzoek te doen. De kans is dan namelijk erg klein dat er een uitzaaiing in de oksel zit. Of je een gunstige vorm van borstkanker hebt, kun je met je arts of verpleegkundig specialist bespreken.

Het kan ook zijn dat je arts je voorstelt om mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek (een trial) naar het achterwege laten van het schildwachtklier-onderzoek.