Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Soms heb je afwijkende cellen in je baarmoederhals, zonder dat je daar iets van merkt. Wanneer je meedoet aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker, kunnen die cellen tijdig worden opgespoord. 

Lees op deze pagina over:

• Bevolkingsonderzoek met uitstrijkje of zelfafnameset
• Uitslag uitstrijkje
• Uitslag zelfafnameset

Bevolkingsonderzoek met uitstrijkje of zelfafnameset

Baarmoederhalskanker komt voor bij vrouwen van alle leeftijden, maar het meest bij vrouwen van 30 tot en met 60 jaar. Daarom krijgen alle vrouwen in Nederland op de leeftijd van 30, 35, 40, 50 en 60 jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. 

Je kunt op twee manieren meedoen:

• met een uitstrijkje
• met een zelfafnameset

Bij een uitstrijkje neemt de huisarts of assistent cellen af van het slijmvlies van de baarmoederhals. Dit gebeurt om te kijken of er in het slijmvlies van je baarmoederhals een bepaald virus zit: HPV. Dat is een virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken.

Met een zelfafnameset kun je zelf thuis slijm uit je vagina wegnemen. Lees meer over de zelfafnameset op de website van het RIVM.

Door het bevolkingsonderzoek is al vroeg te zien of je HPV hebt. Heb je HPV, dan wordt ook gekeken of je cellen in je baarmoederhals hebt die veranderd zijn door HPV. Bij afwijkende cellen is soms een behandeling nodig. Hiermee voorkom je dat de afwijkende cellen na vele jaren baarmoederhalskanker worden.

Lees meer over hoe het onderzoek gaat op bevolkingsonderzoeknederland.nl.

Als je meedoet met het uitstrijkje, krijg je een van de volgende uitslagen:

• Uitslag: Geen HPV
• Uitslag: Wel HPV, geen afwijkende cellen
• Uitslag: Wel HPV, licht afwijkende cellen
• Uitslag: Wel HPV, afwijkende cellen
• Uitslag: Niet goed te beoordelen

Op thuisarts.nl kun je lezen wat de uitslag van het uitstrijkje voor jou betekent.  

Geen HPV aanwezig

Is de uitslag geen HPV? Dan is het virus niet aanwezig en heb je een goede uitslag van het bevolkingsonderzoek. Je hoeft geen verdere onderzoeken en krijgt na 5 tot 10 jaar weer een oproep. Ongeveer 90 van de 100 vrouwen krijgen deze uitslag. 

Wel HPV aanwezig

Bij ongeveer 10 van de 100 vrouwen zit er wel HPV in het uitstrijkje. Dan wordt ook meteen gekeken of er afwijkende cellen in het uitstrijkje zitten.

Via de huisarts krijg je dan nog een andere uitslag: de Pap-uitslag. 

• Pap 1 betekent: er zijn geen afwijkende cellen. Verder onderzoek is niet nodig. Je krijgt na 12 maanden weer een uitstrijkje.
• Pap 2 of hoger betekent: er zijn afwijkende cellen. Van je huisarts hoor je dan wat de volgende stap is: een controle-uitstrijkje na 12 maanden of een verwijzing naar een gynaecoloog.

Uitslag zelfafnameset

Als je meedoet met de zelfafnameset zijn er 3 uitslagen mogelijk:

• Uitslag: Geen HPV
• Uitslag: Wel HPV
• Uitslag: Niet goed te beoordelen

Is de uitslag geen HPV? Dan is het virus niet aanwezig en heb je een goede uitslag van het bevolkingsonderzoek. Je hoeft geen verdere onderzoeken en krijgt na 5 tot 10 jaar weer een oproep.

Is de uitslag wel HPV? Laat bij je huisarts dan een uitstrijkje maken. Dan kan onderzocht worden of er afwijkende cellen in het uitstrijkje zitten.