Wat is acute lymfatische leukemie (ALL) ?

Acute lymfatische leukemie (ALL) is een vorm van bloedkanker. Deze vorm van kanker ontstaat in het beenmerg. Acuut betekent dat de bloedkanker snel is ontstaan en levensbedreigend is als er geen behandeling gestart wordt. 

Er is verschil tussen leukemie op kinderleeftijd en leukemie bij volwassenen. De behandeling en de overlevingskansen zijn anders. Deze tekst gaat alleen over acute lymfatische leukemie bij volwassenen.

Bij acute leukemie is er een aantal veranderingen (mutaties) ontstaan in het DNA van de stamcellen in het beenmerg. Hierdoor rijpen bepaalde jonge witte bloedcellen in het beenmerg niet uit, maar blijven kopieën van zichzelf maken: zogenaamde blasten.

Gezonde cellen reageren op signalen vanuit de omgeving. Bijvoorbeeld het signaal om te stoppen met delen als er voldoende cellen zijn. De blasten reageren niet meer op deze signalen: ze delen ongecontroleerd. Hierdoor ontstaan heel veel abnormale witte bloedcellen in het beenmerg en meestal ook het bloed.

De grote hoeveelheden abnormale witte bloedcellen hopen zich op in het beenmerg en verstoren de aanmaak van normale bloedcellen (rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes). Dit kan in korte tijd gebeuren: meestal in enkele weken.

Later komen de abnormale witte bloedcellen in de bloedbaan en soms ook in de organen terecht. Die kunnen dan overvol raken met abnormale cellen. Dat is bijvoorbeeld te merken aan:

• sterk verhoogd aantal witte bloedcellen in het bloed
• vergrote lymfeklieren
• vergrote milt
• vergrote lever

Acute lymfatische leukemie is onder te verdelen in 2 soorten: 

• B-cel-ALL 
• T-cel-ALL

B-cellen en T-cellen zijn een bepaald type witte bloedcel. B-cellen ontwikkelen zich in het beenmerg. Als ze volwassen zijn, komen ze in de bloedstroom terecht. T-cellen ontwikkelen zich ook in het beenmerg, maar verhuizen tijdens hun ontwikkeling naar de thymus (‘zwezerik’). Dit is een klier in de borstholte en een onderdeel van het afweersysteem.

Met het bloed- en beenmergonderzoek bepaalt de arts of u B-cel-ALL hebt of T-cel-ALL. Dat is belangrijk om te weten omdat bij T-cel-ALL de lymfeklieren vaak vergroot zijn. Vooral de lymfeklieren tussen hart en longen. Dat kan benauwdheid veroorzaken. Soms is bestraling van deze lymfeklieren nodig om de benauwdheid te verhelpen. Verder is de behandeling van beide groepen hetzelfde.